میکروفاسیس
محمد شلالوند؛ محمد حسین آدابی؛ افشین زهدی
چکیده
در این مقاله، تکامل زیستی پلت‌فرم کربناتۀ سازند‌تله‌زنگ به‌سن پالئوسن در ناحیۀ کرمانشاه با تمرکز برروی اجزاء‌فسیلی (نظیر جلبک‌ها، مرجان‌ها و فرامینیفرهای بنتیک) در دو مرحله (بازۀ زمانی) مورد بررسی قرار گرفته‌است. بدین منظور، دوبرش چینه‌شناسی مناسب ازاین‌سازند یکی در جنوب (برش کبوتربالا) و دیگری در جنوب غرب (برش باریکه) کرمانشاه ...
بیشتر
در این مقاله، تکامل زیستی پلت‌فرم کربناتۀ سازند‌تله‌زنگ به‌سن پالئوسن در ناحیۀ کرمانشاه با تمرکز برروی اجزاء‌فسیلی (نظیر جلبک‌ها، مرجان‌ها و فرامینیفرهای بنتیک) در دو مرحله (بازۀ زمانی) مورد بررسی قرار گرفته‌است. بدین منظور، دوبرش چینه‌شناسی مناسب ازاین‌سازند یکی در جنوب (برش کبوتربالا) و دیگری در جنوب غرب (برش باریکه) کرمانشاه انتخاب، نمونه‌برداری و مطالعه گردید. جهت دستیابی به دید وسیع‌تر، نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش با دیگر بخش‌های حوضۀ تتیس درسرتاسر دنیا نیز مقایسه گردیده‌است. محیط رسوبی نهشته‌های مورد مطالعه از سازند تله‌زنگ یک رمپ کربناته است که به دلیل نبود ساختارهای ریفی گسترده و پیوسته، احتمالاً به‌صورت یک رمپ کربناته کم‌شیب می‌باشد. شیب این پلت‌فرم‌کربناته از بخش‌های شمال‌غرب (برش‌باریکه) به سمت جنوبشرق (برش‌کبوتربالا) افزایش می‌یابد. دربرش‌های موردمطالعه چهاررخساره شناسایی گردیده‌است که به‌ترتیب عبارتنداز رخسارۀزیستی جلبک سبز، رخسارۀزیستی‌مرجانی، رخساره‌زیستی جلبک‌سبز و فرامینیفربنتیک و در نهایت رخسارۀزیستی فرامینیفربنتیک و جلبک‌سبز. در بخش‌های پایینی سازند تله‌زنگ حضور رخساره‌های جلبکی و مرجانی (ریف‌های وصله‌ای) بیانگر اولین مرحله از تکامل‌زیستی کربناتهای این سازند می‌باشد که نظیرچنین رخساره‌هایی درتوالی‌های پالئوسن دیگرمناطق تتیس نیز شناسایی شده‌است. در طول زمان ودربخش‌های بالایی سازند‌تله‌زنگ مرجان‌ها حذف‌شده و فراوانی جلبک‌های‌سبز به‌شدت کاهش می‌یابد که باحضور فرامینیفرهای بنتیک همراه‌بامقادیرکم جلبک‌های‌سبز دومین مرحله ازتکامل‌زیستی‌پلت‌فرم‌کربناته سازند‌تله‌زنگ در منطقۀ کرمانشاه شکل می‌گیرد. در منطقۀ کرمانشاه و دربرش‌های مورد مطالعه، در زمان ائوسن پیشین، در نتیجه پسروی آب دریا تشکیل کربناتهای سازند تله‌زنگ به‌طورکامل متوقف شده ورسوبات تخریبی قرمز رنگ سازند کشکان جایگزین کربناتهای سازند تله‌زنگ می‌شود. اگرچه تشکیل کربناتهای این سازند دردیگرمناطق حوضۀ رسوبی زاگرس (استان لرستان) تا ائوسن میانی ادامه می‌یابد.
ژئوشیمی رسوبی
محمد شلالوند؛ محمد حسین آدابی؛ افشین زهدی
چکیده
در پژوهش حاضر برای نخستین‌بار، سازند تله‌زنگ به سن پالئوسن تا ائوسن زیرین در استان کرمانشاه (برش کبوتربالا) از دیدگاه شرایط رسوب‌گذاری، چینه‌نگاری سکانسی و ژئوشیمی عنصری ارزیابی شد. سازند تله‌زنگ در این برش به‌شکل هم‌شیب و پیوسته روی سازند امیران و به‌طور هم‌شیب و با ناپیوستگی فرسایشی زیر سازند کشکان قرار دارد. بررسی‌های صحرایی ...
بیشتر
در پژوهش حاضر برای نخستین‌بار، سازند تله‌زنگ به سن پالئوسن تا ائوسن زیرین در استان کرمانشاه (برش کبوتربالا) از دیدگاه شرایط رسوب‌گذاری، چینه‌نگاری سکانسی و ژئوشیمی عنصری ارزیابی شد. سازند تله‌زنگ در این برش به‌شکل هم‌شیب و پیوسته روی سازند امیران و به‌طور هم‌شیب و با ناپیوستگی فرسایشی زیر سازند کشکان قرار دارد. بررسی‌های صحرایی و مطالعه‌های آزمایشگاهی به شناسایی شش ریزرخساره در نهشته‌های این سازند منجر شدند. تغییرات تدریجی ریزرخساره‌ها، نبود کلسی‌توربیدایت‌ها و نبود ریف‌های سدی گسترش‌یافته با ضخامت درخور توجه تأییدکنندۀ وجود پلت‌فرم کربناتهای از نوع رمپ است. مطالعه‌های چینه‌نگاری سکانسی به شناسایی یک سکانس رسوبی ردۀ سوم و دسته رخساره‌های HST و TST منجر شدند؛ مرز زیرین این سکانس از نوع دوم و مرز بالایی با شواهد خروج از آب، از نوع اول است. سطح بیشترین پیشروی با ریزرخسارۀ فلوتستون تا رودستون حاوی کورالیناسه‌آ، مرجان و بایوکلاست مربوط به ابتدای رمپ میانی مشخص شد. نتایج بررسی‌های عناصر اصلی (کلسیم و منیزیم) و فرعی (استرانسیوم، سدیم، منگنز و آهن) بیان‌کنندۀترکیب کانی‌شناسی اولیۀ آراگونیتی و سیستم دیاژنزی نیمه‌بسته تا باز است. روند تغییرات عناصر در طول این برش به‌گونه‌ای است که در رسوبات بخش HST، مقدار استرانسیوم کاهش یافته است؛ درحالی‌که مقادیر آهن و منگنز به‌علت تأثیر بیشتر دیاژنز متائوریک افزایش یافته‌اند.
ژئوشیمی رسوبی
جابر پیله کوهی؛ مهدی جعفرزاده؛ عزیزالله طاهری؛ افشین زهدی
چکیده
برش چپقلو در فاصلۀ 90 کیلومتری جنوبشرق شهر زنجان و در کوه‌های سلطانیه قرار دارد. مطالعۀ حاضر دربارۀ نهشته‌های پرکامبرین پسین شامل سازند بایندور به ضخامت 605 متر و متشکل از شیل با میان‌لایه‌های دولومیتی و بخش دولومیت زیرین سازند سلطانیه به ضخامت 100 متر انجام شده است. مطالعه‌های پتروگرافی و ژئوشیمیایی (XRD ICP-OES) دولومیت‌های این دو سازند ...
بیشتر
برش چپقلو در فاصلۀ 90 کیلومتری جنوبشرق شهر زنجان و در کوه‌های سلطانیه قرار دارد. مطالعۀ حاضر دربارۀ نهشته‌های پرکامبرین پسین شامل سازند بایندور به ضخامت 605 متر و متشکل از شیل با میان‌لایه‌های دولومیتی و بخش دولومیت زیرین سازند سلطانیه به ضخامت 100 متر انجام شده است. مطالعه‌های پتروگرافی و ژئوشیمیایی (XRD ICP-OES) دولومیت‌های این دو سازند نشان داد این برش دارای 5 نوع دولومیت به شرح زیر است: 1. دولومیت‌های بسیار ریزبلور؛ 2. دولومیت‌های ریزبلور؛ 3) دولومیت‌های متوسط‌بلور؛ 4. دولومیت‌های متوسط تا درشت‌بلور؛ 5. سیمان دولومیتی. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهند بیشترین تنوع دولومیت‌ها در برش یادشده به انواع دولومیت‌های ریزبلور و متوسط‌بلور مربوط است. دولومیت‌های بسیار ریزبلور به دیاژنز اولیه مربوط هستند. دولومیت نوع دوم از تبلور دوبارۀ دولومیت نوع اول تشکیل شده است. دولومیت‌های نوع سوم تا پنجم در مراحل آخر دیاژنز و در اثر سیالات دولومیت‌ساز (احتمالاً آب‌های بین‌حفره‌ای) تشکیل شده‌اند. سازوکار دولومیتی‌شدن برای دولومیت نوع اول الگوی سبخا، دولومیت‌های نوع دوم از نوع تدفینی کم‌عمق و دولومیت‌های سوم تا پنجم از نوع تدفینی عمیق است. مطالعه‌های ژئوشیمیایی نشان می‌دهند مقدار کم استرانسیم در دولومیت‌های درشت‌بلور این برش نسبت به آب دریا و دولومیت‌های عهد حاضر و حتی نسبت به دولومیت‌های بسیار ریزبلور نشان از درشت‌بلورشدن و عمق تدفین بیشتر این دولومیت‌ها دارد.مقدار فوق‌العاده زیاد آهن و منگنز در دولومیت‌های برش چپقلو نسبت به دولومیت‌های عهد حاضر و آب دریا نشان‌دهندۀ تشکیل این دولومیت‌ها در شرایط احیایی و حضور باکتری‌های احیاکنندۀ سولفات است.
میکروفاسیس
الهام اسدالهی؛ افشین زهدی؛ علی رحمانی؛ مجید میرزایی عطاآبادی
چکیده
سازند سروک یکی از سنگ مخزن‌های مهم حوضۀ رسوبی زاگرس است که عمدتاً از سنگ آهک تشکیل شده است. مطالعه‌های صحرایی و بررسی‌های میکروسکوپی 100 مقطع نازک به شناسایی 12 ریزرخساره در 3 کمربند رخساره‌ای متعلق به پهنۀ جزرومدی، لاگون و دریای باز منجر شدند. ریزرخساره‌های معرفی‌شده و تغییرات تدریجی ریزرخساره‌ها در بخش‌های پایینی سازند سروک ...
بیشتر
سازند سروک یکی از سنگ مخزن‌های مهم حوضۀ رسوبی زاگرس است که عمدتاً از سنگ آهک تشکیل شده است. مطالعه‌های صحرایی و بررسی‌های میکروسکوپی 100 مقطع نازک به شناسایی 12 ریزرخساره در 3 کمربند رخساره‌ای متعلق به پهنۀ جزرومدی، لاگون و دریای باز منجر شدند. ریزرخساره‌های معرفی‌شده و تغییرات تدریجی ریزرخساره‌ها در بخش‌های پایینی سازند سروک در مقایسه با تغییرات ناگهانی ریزرخساره‌ها و حضور گستردۀ رودیست‌ها در بخش‌های بالایی توالی نشان می‌دهند بخش‌های پایینی و بالایی سازند سروک در دو محیط رسوبی متفاوت رسوب‌گذاری کرده‌اند. رسوب‌گذاری سازند سروک در بخش‌های پایینی در پلت‌فرم کربناته از نوع رمپ و در بخش‌های بالایی آن در شلف کربناته انجام شده است. سه سکانس رسوبی ردۀ سوم بر اساس روند عمیق‌شدن و کم‌عمق‌شدگی ریزرخساره‌ها مشخص شدند. دسته رخساره‌های پیش‌رونده عمدتاً از ریزرخساره‌های متعلق به محیط رسوبی لاگون و دریای باز حاوی فرامینیفرهای بنتیک، اکینوئید و الیگوستژنید تشکیل شده است. دسته رخساره‌های پس‌رونده عمدتاً از ریزرخساره‌های متعلق به محیط لاگونی غنی از جلبک سبز و فرامینیفرهای بنتیک و همچنین ریزرخساره‌های متعلق به پهنه‌های جزرومدی غنی از استروماتولیت و پیزوئید تشکیل شده است. سطح بیشترین پیشروی در سکانس‌های رسوبی 1 و 2 با ریزرخساره‌های غنی از اکینوئید و خرده رودیست و در سکانس رسوبی 3 با ریزرخساره‌های غنی از الیگوستژنید مشخص شد.
