زیست چینه نگاری
صفورا یاسبلاغی شراهی؛ بیژن یوسفی یگانه؛ سکینه عارفی فرد؛ محمد مهدی فرهپور؛ دانیل وچار
چکیده
سازند باغ ونگ به سن یاختاشین بالایی تا بلورین بالایی در دو برش چینهشناسی در شمال طبس در شرق ایران مرکزی مطالعه شد. بررسی فوزولینیدها و فرامینیفرهای کوچک سازند باغ ونگ در دو برش مطالعه‌شده به شناسایی جنس‌ها و گونه‌های جدید منجر شد که برای نخستین‌بار در رسوبات یاختاشین بالایی و بلورین ایران گزارش می‌شوند. بر اساس فوزولینیدهای شناسایی‌شده، ...
بیشتر
سازند باغ ونگ به سن یاختاشین بالایی تا بلورین بالایی در دو برش چینهشناسی در شمال طبس در شرق ایران مرکزی مطالعه شد. بررسی فوزولینیدها و فرامینیفرهای کوچک سازند باغ ونگ در دو برش مطالعه‌شده به شناسایی جنس‌ها و گونه‌های جدید منجر شد که برای نخستین‌بار در رسوبات یاختاشین بالایی و بلورین ایران گزارش می‌شوند. بر اساس فوزولینیدهای شناسایی‌شده، سه بایوزون Pamirina darvasica-Sakmarella spp. به سن یاختاشین بالایی، Chalaroschwagerina vulgarisiformis به سن بلورین زیرین و Misselina termieri به سن بلورین بالایی در برش باغ ونگ و دو بایوزون Misellina (Brevaxina) dyhrenfurthi-Chalaroschwagerina vulgarisiformis به سن بلورین زیرین و Misellina cf. termieri به سن بلورین بالایی در برش شش انگشت شناسایی شدند. داده‌های مغناطیس دیرینه و زمان فعالیت‌های ولکانیکی در بلوک‌های سیمرین همراه با شواهد ظهور فوزولینیدها در اواخر پالئوزوئیک نشان می‌دهند زمان بازشدگی نئوتتیس در این بلوک‌ها یکسان نبوده و در بلوک‌های واقع در بخش‌های شمالی مانند ایران، جنوب و مرکز افغانستان و جنوب‌شرق پامیر سریع‌تر از بلوک‌های جنوبی مانند کیانگ تانگ و بائوشان آن انجام شده است. ظهور فونای فوزولینیدی آب‌های گرم عرض‌های جغرافیایی دیرینۀ مناطق استوایی و نیمه‌استوایی مانند verbeekinids و neoschwagerinids طی زمان بلورین در بلوک‌های سیمرین تنها به‌علت حرکت به‌سمت شمال بلوک‌های سیمرین نبوده، بلکه عواملی نظیر گرم‌شدن جهانی در زمان بلورین و همچنین جریان‌های اقیانوسی نیز تأثیرگذار بوده‌اند.
زیست چینه نگاری
حسین هاشمی؛ فرشته سجادی؛ ندا بهرامی حصاری
چکیده
پالینومورف‌های متنوعی شامل آکریتارک‌ها، سیست پرازینوفیت‌ها، کیتینوزوآها، اسکلوکودونت‌ها و اسپورها با حفظ‌شدگی متوسط تا خوب در قسمتی از (90 متر) نهشته‌های سازند نیور (200 متر) در برش چینهشناسی تیکدر، شمال‌غرب کرمان، ایران مرکزی وجود دارند.پالینوفلورای مطالعه‌شده شامل1 گونه (متعلق به 1 جنس) از سیست پرازینوفیت‌ها، 25 گونه (منتسب ...
بیشتر
پالینومورف‌های متنوعی شامل آکریتارک‌ها، سیست پرازینوفیت‌ها، کیتینوزوآها، اسکلوکودونت‌ها و اسپورها با حفظ‌شدگی متوسط تا خوب در قسمتی از (90 متر) نهشته‌های سازند نیور (200 متر) در برش چینهشناسی تیکدر، شمال‌غرب کرمان، ایران مرکزی وجود دارند.پالینوفلورای مطالعه‌شده شامل1 گونه (متعلق به 1 جنس) از سیست پرازینوفیت‌ها، 25 گونه (منتسب به 14 جنس) از آکریتارک‌ها، 8 گونه (مربوط به 6 جنس) از کیتینوزوآها، و 2 گونه (متعلق به 2 جنس) از اسپورها است. بر اساس پراکندگی چینهشناسی آکریتارک‌ها یک بایوزون تجمعی محلی با عنوانEvittia denticulata denticulata- Lophosphaeridium papillatum-Eupoikilofusa striatifera assemblage zone در 90 متر از نهشته‌های سازند نیور در برش چینهشناسی مطالعه‌شده معرفی شد؛ علاوه‌بر‌این، دو قسمت بدون پالینومورف، یکی به ضخامت 65 متر در قاعده و دیگری به ضخامت 45 متر در بالای سازند نیور، در برش چینهشناسی تیکدر وجود دارند. در پالینوفلورای مطالعه‌شده، آکریتارک‌ها وکیتینوزوآهای دارای ارزش چینهشناسی نظیرEupoikilofusa striatifera ، Geron amabilis، Spinachitina fragilis و Ancyrochitinaconvexa وجود دارند. باتوجهبه وجودنداشتن شکل‌های شاخص سیلورین میانی و پسین در پالینوفلورای سازند نیور، نهشته‌های مطالعه‌شده به سیلورین پیشین (Llandovery) نسبت داده می‌شوند. فراوانی نسبی AOM شفاف در نهشته‌های مورد مطالعه‌شده به استثنای نمونه‌های 318 تا 326 (38 تا 88 متر بالاتر از قاعدۀ سازند نیور در برش چینهشناسی تیکدر) نشان‌دهندۀ رسوب‌گذاری با نرخ کم در محیط دریایی حاشیۀ قاره‌ای و کم‌اکسیژن است. سایر داده‌های پالینوفاسیس از‌جمله نسبت پالینوماسرال‌های اپک تیغه‌ای به هم‌بعد و نسبتAOM به پالینومورف‌های دریایی نیز نتیجه‌گیری یادشده را تأیید می‌کنند.
زیست چینه نگاری
صدیقه جداوی؛ ابراهیم قاسمی نژاد؛ محمودرضا مجیدی فرد
چکیده
به‌منظور مطالعه‌های چینه‌نگاری سنگی و زیستی سازند غیررسمی فرخی، برش عزیزآباد واقع در شمال باختری شهر خور انتخاب شد. ستبرای سازند فرخی در این برش 233 متر است، به‌شکل پیوسته روی سنگ‌‌آهک‌های سازند هفتومان قرار گرفته و همبری بالایی آن با سازند چوپانان ناپیوسته از نوع موازی است و به چهار بخش غیررسمی تقسیم شده است. درمجموع، 81 نمونۀ ...
بیشتر
به‌منظور مطالعه‌های چینه‌نگاری سنگی و زیستی سازند غیررسمی فرخی، برش عزیزآباد واقع در شمال باختری شهر خور انتخاب شد. ستبرای سازند فرخی در این برش 233 متر است، به‌شکل پیوسته روی سنگ‌‌آهک‌های سازند هفتومان قرار گرفته و همبری بالایی آن با سازند چوپانان ناپیوسته از نوع موازی است و به چهار بخش غیررسمی تقسیم شده است. درمجموع، 81 نمونۀ سنگی شامل 25 نمونۀ مارنی برای مطالعۀ پالینولوژیکی، 17 نمونۀ مارنی برای مطالعۀ فرامینیفرهای ایزوله و 39 نمونۀ سنگی برای تهیۀ مقاطع نازک از این سازند برداشت شدند. از مجموع نمونه‌های آماده‌شده برای مطالعه‌های پالینولوژیکی تنها 2 نمونه دارای سیست داینوفلاژله بودند. با مطالعۀ اسلایدهای پالینولوژیکی، مقاطع نازک و نمونه‌های شسته‌شده درنهایت 46 جنس و 71 گونه از داینوفلاژله‌ها، 13 جنس و 40 گونه از روزن‌بران آزاد و 9 جنس و 3 گونه از روزن‌بران بنتیک متعلق به کامپانین میانی- ماستریشتین شناسایی شدند. همچنین با مطالعه و شمارش عناصر پالینولوژیکی مربوط به 2 نمونۀ مدنظر تنها یک پالینوفاسیس (IV) تشخیص داده شد که نشان‌دهندۀ محیط دریایی باز و کم‌عمق برای این بخش از سازند و بیان‌کنندۀ یک زون انتقالی به بخش‌های عمیق‌تر حوضه است. بر پایۀ داینوفلاژله‌های شاخص محیط، محیط گرم و به‌نسبت کم‌ژرفا با انرژی متوسط برای این قسمت از بخش مارنی سازند فرخی در زمان انبایش رسوبات پیشنهاد می‌شود.
ژئوشیمی رسوبی
الهام اسدی مهماندوستی؛ جهانبخش دانشیان؛ نعمت الله مارگیر
چکیده
در مطالعۀ حاضر، سازند قم در برش چینهشناسی خانیآباد واقع در جنوب خاوریکاشان ازنظر داده‌های ژئوشیمیایی بررسی شد. این سازند در برش مطالعه‌شده 70 متر ضخامت دارد و از لایه‌های نازک تا ضخیم و توده‌ای سنگ آهک، سنگ آهک رسی و مارن تشکیل شده است. مطالعه‌های پتروگرافی نشان می‌دهند فرامینیفرها، جلبک قرمز، خارپوستان، بریوزوئر، دوکفه‌ای‌ها، ...
بیشتر
در مطالعۀ حاضر، سازند قم در برش چینهشناسی خانیآباد واقع در جنوب خاوریکاشان ازنظر داده‌های ژئوشیمیایی بررسی شد. این سازند در برش مطالعه‌شده 70 متر ضخامت دارد و از لایه‌های نازک تا ضخیم و توده‌ای سنگ آهک، سنگ آهک رسی و مارن تشکیل شده است. مطالعه‌های پتروگرافی نشان می‌دهند فرامینیفرها، جلبک قرمز، خارپوستان، بریوزوئر، دوکفه‌ای‌ها، شکم‌پایان، مرجان‌ها و پلوییدها مهم‌ترین اجزای سازند قم هستند که در کمربندهای رخساره‌ای لاگون و پشته سدی ته‌نشست شده‌اند. داده‌های ژئوشیمیایی بیان‌کنندۀ ته‌نشست کربناتۀ سازند قم در محیط عمدتاً نیمه‌بسته تا باز دیاژنتیکی است. همچنین تغییرات منگنز و نسبت وانادیم به کروم و مولیبدن به زیرکن بیان‌کنندۀ ته‌نشست رسوبات کربناتۀ سازند قم عمدتاً در شرایط نیمه‌احیایی هستند. تطابق نسبت وانادیم به کروم، مقادیر منگنز، سدیم و باریم با آلوکم‌های زیستی و کمربندهای رخساره‌ای شناسایی‌شده نشان می‌دهد فراوانی این عناصر در بخش‌های کم‌عمق لاگونی به سمت خشکی، میانه لاگون و بخش‌های لاگونی به سمت پشته سدی متفاوت است. در بخش‌های میانه لاگون که انرژی کمتر است، مقدار باریم و منگنز و نسبت وانادیم به کروم نسبت به سایر بخشها افزایش یافته و بیان‌کنندۀ نیمه‌احیایی‌بودن بیشتر این محیط نسبت به سایر بخشهاست. در بخش‌هایی از لاگون که نزدیک پشته سدی قرار دارند، نسبت وانادیم به کروم، منگنز و مقدار عنصر باریم نسبت به سایر بخشها کمتر است و شرایط محیطی اکسیدی تا نیمه‌اکسیدی را نشان می‌دهد.
میکروفاسیس
زهرا مزروعی سبدانی؛ محمدعلی صالحی؛ حمیدرضا پاکزاد؛ علی بهرامی
چکیده
توالی آواری و کربناتۀ مطالعه‌شده شامل بخش‌های آغازین کرتاسۀ پایینی در کوه بجاره واقع در شمال‌شرق اصفهان است که به‌عنوان اولین نهشته‌ها پس‌از رخداد فاز سیمرین پسین نهشته شده‌اند. مطالعۀ رخساره‌های سنگی به شناسایی چهار رخسارۀ درشت‌دانه (Gh، Gcm، Gt و (Gp، پنج رخسارۀ متوسط‌دانه (St، Sp، Sr، Sm و Sh) و دو رخسارۀ ریزدانه (Fm و Fl) و همچنین رخسارۀ ...
بیشتر
توالی آواری و کربناتۀ مطالعه‌شده شامل بخش‌های آغازین کرتاسۀ پایینی در کوه بجاره واقع در شمال‌شرق اصفهان است که به‌عنوان اولین نهشته‌ها پس‌از رخداد فاز سیمرین پسین نهشته شده‌اند. مطالعۀ رخساره‌های سنگی به شناسایی چهار رخسارۀ درشت‌دانه (Gh، Gcm، Gt و (Gp، پنج رخسارۀ متوسط‌دانه (St، Sp، Sr، Sm و Sh) و دو رخسارۀ ریزدانه (Fm و Fl) و همچنین رخسارۀ حدواسط (Fl/Sh) منجر شد. بررسی مقاطع نازک سنگهای کربناته نیز به شناسایی پنج ریزرخسارۀ مادستون ماسه‌دار، پلویید گرینستون، بایوکلست پلویید وکستون، پکستون تا گرینستون و اینتراکلست، اکینوئید، اوربیتولین گرینستون منجر شد. بر اساس رخساره‌های شناسایی‌شده در این توالی سه مجموعه رخسارۀ آواری و یک مجموعه رخسارۀ مخلوط آواری - کربناته شناسایی شد که در زیرمحیط رودخانۀ بریده‌بریده و مئاندری و پهنۀ فوق جزرومدی تا جزرومدی نهشته شده‌اند. باتوجهبه جهت جریان دیرینۀ جنوب به شمال منطقه، منشأ رسوبات آواری عمدتاً زون سنندج - سیرجان در نظر گرفته می‌شود. ریزرخساره‌های کربناتۀ شناسایی‌شده در زیرمحیط‌های پهنۀ جزرومدی مخلوط آواری - کربناته، لاگون محصور و غیرمحصور و بخش‌های رو به سدهای بایوکلستی از بخش داخلی یک پلت‌فرم کربناتۀ احتمالاً از نوع اپیریک نهشته شده‌اند. این توالی کربناته در بخش نزدیک به ساحل این پلت‌فرم کربناتۀ کم‌عمق و وسیع نهشته شده است که طی کرتاسۀ پیشین بخش‌هایی از ایران مرکزی را می‌پوشانده است.
سیده حلیمه هاشمی عزیزی؛ پیمان رضایی؛ سید رضا موسوی حرمی؛ مهدی جعفرزاده؛ مهدی مسعودی
چکیده
توالی مختلط سیلیسی‌آواری - کربناته با محتوای عمدتاً آذرآواری گروه نخلک در ایران مرکزی ازنظر سنگ‌شناسی در تریاس ایران منحصربه‌فرد بوده است و شباهت‌هایی را تنها با توالی آق‌دربند در شمال‌شرق ایران نشان می‌دهد. گروه نخلک مرکب از سه سازند الم، باقروق و اشین است. شواهد پتروگرافیکی سازند باقروق نشان می‌دهد وجود دانه‌های گراولی کربناته ...
بیشتر
توالی مختلط سیلیسی‌آواری - کربناته با محتوای عمدتاً آذرآواری گروه نخلک در ایران مرکزی ازنظر سنگ‌شناسی در تریاس ایران منحصربه‌فرد بوده است و شباهت‌هایی را تنها با توالی آق‌دربند در شمال‌شرق ایران نشان می‌دهد. گروه نخلک مرکب از سه سازند الم، باقروق و اشین است. شواهد پتروگرافیکی سازند باقروق نشان می‌دهد وجود دانه‌های گراولی کربناته با احتمال زیاد از منشأ سازند الم، گراول‌های دگرگونی درجه ضعیف با منشأ احتمالی از مجموعه دگرگونی انارک (؟) و گراول‌های آذرآواری حاصل فعالیت‌های آتش‌فشانی همزمان با رسوب‌گذاری است. رخساره‌های ماسه‌سنگی این سازند، لیتارنایت، فلدسپاتیک لیتارنایت و لیتیک آرکوز را شامل می‌شود. محاسبة شاخص دگرسانی شیمیایی با اکسیدهای عناصر اصلی، نشان‌دهندة هوازدگی درجه متوسط است. نتایج ژئوشیمی نمونه‌های سازند باقروق، وجود سنگ‌مادر آتش‌فشانی از نوع فلسیک با جایگاه تکتونیک دیرینه کمان آتش‌فشانی و حاشیه فعال قاره‌ای را تأیید می‌کند که احتمالاً با فعالیت‌های آتش‌فشانی در حاشیه جنوبی فعال اوراسیا مرتبط بوده است. رسوب‌گذاری گروه نخلک در حوضه پشت‌کمانی آق‌دربند در حاشیه فعال جنوب اوراسیا انجام شده است که در ادامه از جایگاه اصلی خود در صفحه توران جدا شده است و به بلوک سیمرین ملحق شده و با چرخش خرد قاره ایران مرکزی به موقعیت کنونی خود انتقال یافته است.
جهانبخش دانشیان؛ لیلا رمضانی دانا
دوره 31، شماره 4 ، زمستان 1394، ، صفحه 51-68
چکیده
فرامینیفرا کوچک با پوسته آگلوتینه از جمله گروههای فونایی هستد که در سازند قم و در برش چینهشناسی دو برادر واقع در جنوب شرق قم حضور دارند. هر چند که این گروه نسبت به سایر فرامینیفرا با پوسته هیالین و پورسلانوز تنوع و فراوانی کمتری دارند. در این تحقیق برای اولین بار فرامینیفرا آگلوتینه فاقد پیچش میوسن پیشین سازند قم در ناحیه الگو ...
بیشتر
فرامینیفرا کوچک با پوسته آگلوتینه از جمله گروههای فونایی هستد که در سازند قم و در برش چینهشناسی دو برادر واقع در جنوب شرق قم حضور دارند. هر چند که این گروه نسبت به سایر فرامینیفرا با پوسته هیالین و پورسلانوز تنوع و فراوانی کمتری دارند. در این تحقیق برای اولین بار فرامینیفرا آگلوتینه فاقد پیچش میوسن پیشین سازند قم در ناحیه الگو مورد بررسی قرار میگیرد. مطالعه این گروه در جنوب شرق قم به معرفی گونه جدید Textularia persica nov. sp. و گزارش 4 جنس و 5 گونه از آنها برای اولین بار از ایران منجر شده است. حضور و فراوانی خوب فرامینیفرای پلانکتون در برش دوبرادر سبب شد تا تعیین سن نسبی نهشته‌ها با دقت بالایی انجام شود و بر اساس آنها سن فرمهای آگلوتینا به خوبی مشخص شوند. همچنین به واسطه حضور گونه‌های شاخص پلانکتونی نظیر Paragloborotalia kugleri, Globoquadrina dehiscens, Catapsydrax dissimilis, بیوزون های M1 تا M4a شناسایی شدند. همچنین دو گونه از فرامینیفرای آگلوتینه با سن اکیتانین و دو گونه با سن بوردیگالین شناسایی شدند.
محسن لیاقت؛ حمید کمال سروستانی؛ عباس صادقی؛ مسعود موسویان
دوره 31، شماره 2 ، تابستان 1394، ، صفحه 83-104
چکیده
رسوبات کرتاسه که با رخساره‌های متنوع شناخته می‌شوند، در تمام ایران گسترش یافته‌اند. در ناحیه خور، بلوک یزد و در شرق ایران مرکزی این رسوبات به خوبی رخنمون یافته‌اند. سازند هفتومان با سن سنومانین در کوه دبرسو، جنوب ناحیه خور (در شرق ایران مرکزی) با رویکردی یکپارچه جزئی از مطالعات نموداری، بیواسترانیگرافی و تجزیه و تحلیل ...
بیشتر
رسوبات کرتاسه که با رخساره‌های متنوع شناخته می‌شوند، در تمام ایران گسترش یافته‌اند. در ناحیه خور، بلوک یزد و در شرق ایران مرکزی این رسوبات به خوبی رخنمون یافته‌اند. سازند هفتومان با سن سنومانین در کوه دبرسو، جنوب ناحیه خور (در شرق ایران مرکزی) با رویکردی یکپارچه جزئی از مطالعات نموداری، بیواسترانیگرافی و تجزیه و تحلیل چینه‌نگاری سکانسی، مطالعه رخساره‌ها بر اساس مشاهدات میدانی و مطالعات ریزرخساره‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ما 240 مقطع نازک میکروسکوپی را از حدود 514 متر از چینههای با جنس سنگ آهک، ماسه سنگ تا ماسه سنگ آهکی و از سنگ آهک ضخیم تا سنگ آهک ماسه‌ای نازک لایه از سازند هفتومان جمعآوری نمودیم. این سازند در یک رمپ کربناته با ریزرخساره‌های رمپ درونی، رمپ میانی و رمپ بیرونی در کنار رسوبات آواری محیط ساحلی که 2 پتروفاسیس را تشکیل دادهاند؛ تشکیل شده است. بر اساس موقعیت مرزهای ناپیوسته سکانسها، دو سکانس رده 3، که به طور غالب تغییرات جهانی سطح آب دریا کنترل کننده چرخه رسوبی در آنهاست شناسایی شدند. سیمانی شدن، دولومیتی شدن، انحلال و سیمانی شدن، کارستی شدن و پیریتی شدن مهم‌ترین فرآیندهای دیاژنزی در این سازند هستند.
محمد رضا قطبی راوندی؛ مهدی رضا پورسلطانی
دوره 30، شماره 4 ، زمستان 1393، ، صفحه 103-125
چکیده
توالی رسوبی سیلیسی آواری داهو (کامبرین زیرین)، در ایران مرکزی، با ضخامت حدود 280 متر، در منطقه گزوئیه با یک سطح فرسایشی بر روی سنگهای رسوبی نئوپروتروزوئیک-کامبرین زیرین (سری دزو) قرار گرفته است. این توالی توسط رسوبات کربناته دریایی کامبرین میانی-کامبرین بالایی (سازند کوه بنان) نیز بطور هم شیب پوشیده شده است. بر اساس مطالعات صحرایی و ...
بیشتر
توالی رسوبی سیلیسی آواری داهو (کامبرین زیرین)، در ایران مرکزی، با ضخامت حدود 280 متر، در منطقه گزوئیه با یک سطح فرسایشی بر روی سنگهای رسوبی نئوپروتروزوئیک-کامبرین زیرین (سری دزو) قرار گرفته است. این توالی توسط رسوبات کربناته دریایی کامبرین میانی-کامبرین بالایی (سازند کوه بنان) نیز بطور هم شیب پوشیده شده است. بر اساس مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی، سه مجموعه رخساره شیل، ماسه سنگ و کنگلومرا شناسایی گردیده است. بطور عمده، ماسه سنگ ها غنی از کوارتز، فلدسپات و بطور نادر شامل خرده سنگ (دگرگونی و رسوبی) هستند. ماسه سنگ ها تنوع ترکیبی زیادی داشته، و شامل کوارتزارنایت تا آرکوز، فلدسپاتیک لیتآرنایت و بطور نادر لیت آرنایت (چرت آرنایت) می باشد. بنا بر شمارش دانه های فلدسپات، مجموع دانه های کوارتز، و مجموع خرده سنگ های ناپایدار، رسوبات دارای منشأ کراتون داخلی، قاره های ناپایدار و منشأ مجدد می باشند. ماسه سنگ های داهو نشانگر رخدادهای دیاژنتیکی بوده که شامل فشردگی و انحلال فشاری، سیمانی شدن (بطور عمده سیلیسی، کربناته، اکسید آهن رس و به طور نادر باریت)، شکستگی دانه ها و آلتراسیون دانه های ناپایدار، انحلال و جانشینی است . بر اساس مطالعات پترولوژیکی و ژئوشیمیایی، تاریخچه دیاژنتیکی ماسه سنگهای داهو را چنین تفسیر نموده ایم که شامل مراحل دیاژنز اولیه، دفنی عمیق و انتهایی است. نتایج حاصل بر مبنای مطالعات سطح الارضی بوده، و امکان تغییر در عمق نیز وجود دارد.
عباس صادقی؛ محمدحسین آدابی؛ سیدمسعود موسویان
دوره 30، شماره 1 ، بهار 1393، ، صفحه 79-95
چکیده
این پژوهش در برگیرنده مطالعات چینه‌نگاری سنگی، زیستی و توصیف رخساره‌های رسوبی سازند شاه کوه به سن کرتاسه پیشین در جنوب غرب شهرستان خور در شرق ایران مرکزی می باشد. بدین منظور یک برش چینهشناسی در کوه تنگل بالا اندازهگیری، نمونهبرداری و مطالعه شده است. سازند شاه کوه در این برش 950 متر ضخامت داشته و به طور عمده از سنگ آهکهای ...
بیشتر
این پژوهش در برگیرنده مطالعات چینه‌نگاری سنگی، زیستی و توصیف رخساره‌های رسوبی سازند شاه کوه به سن کرتاسه پیشین در جنوب غرب شهرستان خور در شرق ایران مرکزی می باشد. بدین منظور یک برش چینهشناسی در کوه تنگل بالا اندازهگیری، نمونهبرداری و مطالعه شده است. سازند شاه کوه در این برش 950 متر ضخامت داشته و به طور عمده از سنگ آهکهای ضخیم لایه تا توده‌ای فسیلدار تشکیل شده است. مرز زیرین این سازند با سازند نقره تدریجی و مرز بالائی آن با یک ناپیوستگی فرسایشی در زیرسازند بیابانک قرار میگیرد. بر اساس گسترش چینهشناسی اربیتولیندهای شناسائی شده دو زون زیستی Palorbitolina lenticularis Taxon Range Zone و Praeorbitolina cormyi Subzone در نهشته‌های سازند شاه کوه تشخیص داده شده است. زونهای زیستی شناسائی شده مؤید سن بارمین پسین- آپسین پیشین برای سازند شاه‌کوه در برش مورد مطالعه می‌باشند. مطالعه رخساره‌های میکروسکوپی نهشته‌های سازند شاه‌کوه نشان می‌دهد که این رسوبات در چهار کمربند رخساره‌ای ساحلی، لاگون، سدو دریای باز کم عمق ته‌نشست یافته‌اند.
علی بهرامی
دوره 29، شماره 3 ، پاییز 1392، ، صفحه 39-62
چکیده
برش‌های قلعه کلاغو، حوض دوراه 1 و 2 در ایران مرکزی جهت تعیین محل دقیق مرز فرازنین - فامنین مورد بررسی قرار گرفته‌اند. داده‌های کنودونتی منجر به شناسایی 45 گونه متعلق به 8 جنس گردید که عمدتاً متعلق به ایکریودوس‌ها و پلی گناتیدها می‌باشند. بررسی زیست چینه‌نگاری فونای کنودونتی وجود ناپیوستگی با بازه زمانی Upper rhenana to Middle triangularis ...
بیشتر
برش‌های قلعه کلاغو، حوض دوراه 1 و 2 در ایران مرکزی جهت تعیین محل دقیق مرز فرازنین - فامنین مورد بررسی قرار گرفته‌اند. داده‌های کنودونتی منجر به شناسایی 45 گونه متعلق به 8 جنس گردید که عمدتاً متعلق به ایکریودوس‌ها و پلی گناتیدها می‌باشند. بررسی زیست چینه‌نگاری فونای کنودونتی وجود ناپیوستگی با بازه زمانی Upper rhenana to Middle triangularis zones. گردید که با حضور افق ماسه سنگ سفید رنگ در مرز بین اشکوب‌های فرازنین - فامنین و در قاعده آهکهای اوولیتی ماسه‌ای واحد سفالوپوددار مشخص می‌گردد. مقایسه برش های مورد مطالعه با سایر برش‌های دونین پسین ایران، حاکی از کامل‌تر بودن برش‌های مذکور در محدوده مرز فرازنین - فامنین می‌باشد. همچنین مقایسه فونای کنودونتی برش‌های حوضه اروپا با برش‌های ایران مرکزی حاکی از استقرار برش‌های حوضه اروپا در بخش‌های عمیق‌تر حوضه پالئوتتیس نسبت به برش‌های ایران مرکزی می‌باشد. بررسی‌های ژئوشیمیایی در برش‌های حوضه اروپا به نقش تکتونو - ماگماتیسم نظیر ولکانیسم، هیدروترمال و حرکات تکتونیکی در ایجاد افق‌های انقراض زیستی کلواسر در حاشیه جنوبی لورازیا و حاشیه شمالی گندوانا تأکید می‌نماید. همچنین باید به نقش عوامل تکتونیکی که سبب ایجاد حوضه نیمه محصور پالئوتتیس و کاهش جریانات بالارونده و نتیجتاً کاهش اکسیژن آب‌های عمقی و ایجاد افق‌های تیره کلواسر گردیده است اشاره نمود.
ناصر ارزانی؛ مریم منانی
دوره 29، شماره 3 ، پاییز 1392، ، صفحه 1-18
چکیده
با پیشروی دریای تریاس پسین و پس از رویداد خشکی زایی سیمرین پیشین، توالی رسوبی متشکل از مارن، ماسه سنگ و سنگ آهک ریفی در ایران مرکزی بر جا گذاشته شده است که به سازند نایبند موسوم است. این سازند در شمال اصفهان به بخش‌های گلکان (تناوب مارن و ماسه سنگ)، بیدستان (ماسه سنگ و سنگ آهک ریفی)، حوض شیخ (تناوب مارن و ماسه سنگ)، حوض خان (سنگ آهک ریفی ...
بیشتر
با پیشروی دریای تریاس پسین و پس از رویداد خشکی زایی سیمرین پیشین، توالی رسوبی متشکل از مارن، ماسه سنگ و سنگ آهک ریفی در ایران مرکزی بر جا گذاشته شده است که به سازند نایبند موسوم است. این سازند در شمال اصفهان به بخش‌های گلکان (تناوب مارن و ماسه سنگ)، بیدستان (ماسه سنگ و سنگ آهک ریفی)، حوض شیخ (تناوب مارن و ماسه سنگ)، حوض خان (سنگ آهک ریفی با میان لایه‌هایی از مارن) و قدیر (تناوب مارن و ماسه سنگ همراه با آثار زغالی) قابل تفکیک است. در این مطالعه بخش‌های بیدستان و حوض خان مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته‌اند. این دو واحد به صورت شاخص و متشکل از بایوسترومی هستند که از مجموعه سنگهای ریفی مرجانی- اسفنجی است و شامل لایه کلیدی از موجودات ریف ساز (مرجان و اسفنج)، ریف زی (بازوپایان، شکم پایان، لاله دریایی و دوکفه‌ای) و مخصوصاً Heterastridium spp. می‌باشد. با توجه به مطالعات صحرایی، مقاطع نازک میکروسکوپی و بررسی رخساره‌ها، مدل محیط رسوبی سازند نایبند در شمال اصفهان به صورت شلف باز آواری- کربناته و تحت تأثیر امواج طوفانی در نظر گرفته می‌شود. در این مدل تناوب ماسه سنگ و مارن نهشته‌های آواری بخش گلکان در زیرقاعده امواج آب و هوایی و در محدوده اثر امواج طوفانی در شلف خارجی (outer shelf) تشکیل شده‌اند. رسوبات مخلوط آواری-کربناته بخش حوض شیخ و سنگ آهکهای ریفی بخش بیـدستان و حوض خان در قسمت شلف میــانی (outer shelf - transition) نهشته شده‌اند. بررسی نحوه رسوب‌گذاری در بخش های مختلف سازند نایبند در شمال اصفهان و مخصوصاً شناخت شرایط حاکم بر محیط رسوب‌گذاری سیستم مخلوط آواری- کربناته (بخش‌های گلکان، بیدستان، حوض شیخ و حوض خان) در این منطقه، اهمیت این مطالعه را مشخص می‌کند.
مهدی یزدی؛ علی بهرامی
دوره 28، شماره 4 ، زمستان 1391، ، صفحه 59-80
چکیده
در این تحقیق به بررسی های زیست چینه نگاری و رخساره های زیستی کنودونت های برش های مورد مطالعه ایران مرکزی (برش های قلعه کلاغو، حوض دوراه 1 و 2 در حوضه طبس) و مقایسه آنها با برش های حوضه آلپ در اروپا پرداخته شده است. مطالعه 56 گونه و 15 جنس کنودونتی وتعیین رخساره های زیستی کنودونت های مربوطه در برش‌های ایران مرکزی حاکی از استقرار این برش ...
بیشتر
در این تحقیق به بررسی های زیست چینه نگاری و رخساره های زیستی کنودونت های برش های مورد مطالعه ایران مرکزی (برش های قلعه کلاغو، حوض دوراه 1 و 2 در حوضه طبس) و مقایسه آنها با برش های حوضه آلپ در اروپا پرداخته شده است. مطالعه 56 گونه و 15 جنس کنودونتی وتعیین رخساره های زیستی کنودونت های مربوطه در برش‌های ایران مرکزی حاکی از استقرار این برش ها در حاشیه جنوبی و کم عمق پالئوتتیس می باشند در حالیکه رخساره های شیلی این زمان از حوضه آلپ اروپا بدلیل استقرار در مناطق Outer shelf پالئوتتیس از رخساره های زیستی عمیق برخوردار بوده‌اند. مطالعه زیست زون های کنودونتی برش های مورد مطالعه منجر به شناسایی ناپیوستگی در این مرز و نبود دو زیست زون کنودونتی ( M. praesulcata Zone و U. praesulcata Zone ) از آخرین زیست زون های فامنین پسین گردید. همچنین با مقایسه الگوهای وزش بادهای دائمی ناشی از نیروی کوریولیس در عرض های جغرافیایی نزدیک به استوا و ایجاد نواحی کم فشار و پر فشار اتمسفری این باد ها سبب تقویت نیروهای بالارونده و حرکت این سلول های ایجاد شده به سمت غرب و گسترش زون آنوکسیک (فاقد اکسیژن) در حاشیه های شمالی و جنوب نواحی پلت فرمی پالئوتتیس و نهایتاً سبب بروز انقراض زیستی و حادثه هنگنبرگ در این فاصله زمانی گردیده است.
محمد حسین آدابی؛ عباس صادقی؛ حمید کمالی سروستانی؛ سید مسعود موسویان
دوره 27، شماره 4 ، زمستان 1390، ، صفحه 21-30
چکیده
حمید کمالی سروستانی، دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی * عباس صادقی، دانشیار، گروه زمین شناسی دانشگاه شهید بهشتی محمد حسین آدابی، استاد، گروه زمین شناسی دانشگاه شهید بهشتی سید مسعود موسویان، دانشجوی دکتری، دانشگاه شهید بهشتی چکیده بررسی پلی‌کائت‌ها در سازند دبرسو به شناسایی سه جنس Glomerula ، Rotulispira ، Rotularia ...
بیشتر
حمید کمالی سروستانی، دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی * عباس صادقی، دانشیار، گروه زمین شناسی دانشگاه شهید بهشتی محمد حسین آدابی، استاد، گروه زمین شناسی دانشگاه شهید بهشتی سید مسعود موسویان، دانشجوی دکتری، دانشگاه شهید بهشتی چکیده بررسی پلی‌کائت‌ها در سازند دبرسو به شناسایی سه جنس Glomerula ، Rotulispira ، Rotularia و دو زیر جنس Tectorotularia ، Austrorotularia و چهار گونه Glomerula serpentina ، G. lombricus ، Rotlulispira umbonata و Rotularia (Tectorotularia) cf. landereri از دو خانواده Sabellidae و Serpulidae انجامید . تمامی این گونهها برای اولین بار در ایران گزارش می‌شود. همچنین حضور جنس Rotularia در مجموعه فسیلی نشاندهنده یک محیط دریایی کم عمق با انرژی متوسط تا بالا برای این افق می‌باشد.
حبیب اله ترشیزیان
دوره 27، شماره 2 ، تابستان 1390، ، صفحه 137-162
چکیده
حوضه پلایای ساغند با مساحتی حدود 2200 کیلومتر مربع، در ایران مرکزی و در استان یزد واقع شده است. از نظر زمین شناسی، تشکیل این حوضه مربوط به فعالیت های زمین ساختی پلیوکواترنری است. تحت تاثیر این حرکات، یک چاله یا فروافتادگی بزرگ ساختمانی تشکیل و به تدریج هرز آب های سطحی موجود، درون آن جمع گردید. با تبخیرآب درون چاله ...
بیشتر
حوضه پلایای ساغند با مساحتی حدود 2200 کیلومتر مربع، در ایران مرکزی و در استان یزد واقع شده است. از نظر زمین شناسی، تشکیل این حوضه مربوط به فعالیت های زمین ساختی پلیوکواترنری است. تحت تاثیر این حرکات، یک چاله یا فروافتادگی بزرگ ساختمانی تشکیل و به تدریج هرز آب های سطحی موجود، درون آن جمع گردید. با تبخیرآب درون چاله حوضه پلایا تشکیل گردید. برون زدگی های سنگی با جنس و سن متفاوت، از پرکامبرین تا عهد حاضر، پیرامون حوضه پلایایی را در بر گرفته و تاثیر زیادی در جنس رسوبات، نوع رخساره های سنگی و نیز نوع واحدهای زمین ریختی حوضه داشته است. پس از پردازش اطلاعات رقومی خام ماهواره با رنگ های کاذب و تهیه نقشه دورسنجی منطقه مورد مطالعه، با انجام مطالعات صحرایی، 3 واحد 9 تیپ و15 رخساره زمین ریختی تفکیک و نقشه زمین ریخت شناسی حوضه پلایا تهیه گردید. نمونه برداری سطحی و تحت الارضی از رسوبات حوضه پلایا انجام و مطالعات ساخت و بافت رسوبات در صحرا و در آزمایشگاه به انجام رسید. در نتیجه چهار مجموعه رخساره ای جریان خرده دار، رودخانه ای، بادی و دریاچه ای شامل12 رخساره سنگی Gms, Gmg, Gt, Sp, St, Sh, Sr. Sl, Fsm, Fl, Fm, P در این رسوبات شناسایی شد . * نویسنده: 09155157457 Email: h.torshizian@yahoo.com
