زیست چینه نگاری
سولماز صادقی؛ حسین هاشمی
چکیده
مجموعه‌ای از ماکروفسیل‌های گیاهی با حفظ‌شدگی بسیار خوب، در دو افق 1 (منطقۀ کوشک) و افق 2 (شمال رودبار)، از نهشته‌های سازند شمشک در مقطع چینه‌شناسی رودبار (البرز غربی) وجود دارد. در اجتماع گیاهی مذکور، 32 گونه (متعلق به 22 جنس) از ماکروفسیل‌های گیاهی و تعدادی چوب فسیل (Fossil wood) شناسایی شده است. نمونه‌های افق 1، در تناوب شیل و سیلتستون، ...
بیشتر
مجموعه‌ای از ماکروفسیل‌های گیاهی با حفظ‌شدگی بسیار خوب، در دو افق 1 (منطقۀ کوشک) و افق 2 (شمال رودبار)، از نهشته‌های سازند شمشک در مقطع چینه‌شناسی رودبار (البرز غربی) وجود دارد. در اجتماع گیاهی مذکور، 32 گونه (متعلق به 22 جنس) از ماکروفسیل‌های گیاهی و تعدادی چوب فسیل (Fossil wood) شناسایی شده است. نمونه‌های افق 1، در تناوب شیل و سیلتستون، به تریاس پسین (رتین)؟- ژوراسیک پیشین نسبت داده شد و با زون گیاه‌دار شمشک- اشتر منطقۀ شمشک، زون گیاهی پایینی درۀ نور و زون گیاه‌دار A البرز مرکزی مقایسه می‌شود. مجموعۀ گیاهان مذکور، احتمالاً نشان‌دهندۀ جلگه‌ای با پوشش گیاهی، شامل سیکادوفیت‌ها، مخروطیان، سرخس‌ها و اسفنوفیت‌هاست. ماکروفسیل‌های گیاهی افق 2 نیز که در تناوبی از ماسه‌سنگ- سیلتستون و میان لایه‌هایی از زغال‌سنگ دیده می‌شود، مبین سن ژوراسیک پیشین-؟ میانی (آالنین) و هم‌ارز زون‌های گیاهی شمشک-اشتر تا حد زیرین زون گیاهی وسک گاه ناحیۀ شمشک، زون گیاه‌دار A تا بخشی از زون C البرز مرکزی و زون‌های گیاهی II, III البرز شرقی در نظر گرفته می‌شود. فرم‌های گیاهی افق 2 معرف پوشش گیاه، شامل مخروطیان، سرخس‌ها، سیکادوفیت‌ها، ژینکوفیت‌ها و اسفنوفیت‌ها در یک دشت با آب‌وهوای گرم- معتدل است. در فلورای ژوراسیک منطقۀ رودبار Cladophlebis roesserti, Otozamites parallelus, Ginkgoites yimaensis دیده شد که برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود.
میکروفاسیس
حدیث خلیلی‌زاده؛ عباس قادری؛ علیرضا عاشوری؛ حامد زند مقدم
چکیده
پژوهش حاضر به شناسایی 30 گونه متعلق به 16 جنس از ماکروفسیل‌های گیاهی راسته‌های اکوئیزتال، سیکادال، بنه‌تیتال، کنیفرال، پلتاسپرمال، ژینکگوآل، کوریستواسپرمال و فیلیکال منجر شد. بر اساس انتشار چینه‌شناسی گونه‌های شاخص ماکروفسیل‌های گیاهی شناسایی‌شده نظیر Anomozamites major، Coniopteris hymenophylloides، Elatides thomasii، Nilssonia bozorga، Nilssonia tenuicaulis، Nilssoniopteris ...
بیشتر
پژوهش حاضر به شناسایی 30 گونه متعلق به 16 جنس از ماکروفسیل‌های گیاهی راسته‌های اکوئیزتال، سیکادال، بنه‌تیتال، کنیفرال، پلتاسپرمال، ژینکگوآل، کوریستواسپرمال و فیلیکال منجر شد. بر اساس انتشار چینه‌شناسی گونه‌های شاخص ماکروفسیل‌های گیاهی شناسایی‌شده نظیر Anomozamites major، Coniopteris hymenophylloides، Elatides thomasii، Nilssonia bozorga، Nilssonia tenuicaulis، Nilssoniopteris mosafolia و Otozamites furoni، سن ابتدای ژوراسیک میانی (باژوسین- باتونین) برای لایه‌‌های دربرگیرنده پیشنهاد می‌شود. در پژوهش حاضر، اثرفسیل‌های نهشته‌های سازند هجدک در برش چینه‌شناسی ده‌شیخ، شمال کرمان مطالعه شدند که درحقیقت، نخستین گزارش از اثرفسیل‌های این سازند است. این اثرفسیل‌ها که 8 اثرگونه متعلق به 4 اثرجنس Planolithes، Rhizoliths، Taenidium و Thalasinoides را شامل می‌شوند، در کنار ساقه‌های برجای اکوئیزتال‌ها یافت شده‌اند. مطالعۀ حاضر کمک شایانی به شناسایی همراهی اثرفسیل‌ها با فسیل‌های گیاهی در این ناحیه و شناخت محیط رسوبی دیرینه است. به‌طور‌کلی، گیاهان یادشده شاخص محیط‌های مرطوبند، اما اثرفسیل‌های شناسایی‌شده در کنار مطالعه‌های رسوب‌شناسی نشان‌دهندۀ محیط‌های دلتایی تحت‌تأثیر سیستم‌های رودخانه‌ای و کانال‌های رودخانه‌ای‌اند. پژوهش حاضر حاصل تلفیق سه مطالعۀ فسیل‌شناسی گیاهی، اثرفسیل‌شناسی و رسوب‌شناسی در توالی‌های ژوراسیک ایران مرکزی است و نتایج آن نقش مهمی در شناخت بهتر محیط دیرینۀ افق‌های فسیل‌دار سازند هجدک دارند.
اکبر پرواسیده؛ فاطمه واعظ جوادی
دوره 30، شماره 4 ، بهمن 1393، ، صفحه 59-86
چکیده
فاطمه واعظ جوادی ، استادیار دانشکده زمین شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران * اکبر پرواسیده ، کارشناس ارشد چینه‌شناسی و فسیل‌شناسی دانشگاه تهران چکیده معدن زغال‌سنگ تخت واقع در جنوب شرق مینودشت، استان گلستان دربردارنده ماکروفسیل‌های گیاهی بسیار خوب حفظ شدهای میباشد که برای اولین بار معرفی می‌شوند. تعداد 27 گونه ماکروفسیل ...
بیشتر
فاطمه واعظ جوادی ، استادیار دانشکده زمین شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران * اکبر پرواسیده ، کارشناس ارشد چینه‌شناسی و فسیل‌شناسی دانشگاه تهران چکیده معدن زغال‌سنگ تخت واقع در جنوب شرق مینودشت، استان گلستان دربردارنده ماکروفسیل‌های گیاهی بسیار خوب حفظ شدهای میباشد که برای اولین بار معرفی می‌شوند. تعداد 27 گونه ماکروفسیل گیاهی متعلق به 22 جنس مورد شناسایی قرار گرفت. این گونهها به راسته‌های اکوئی ستالها، اُسموندالها، فیلیکالها، پلتاسپرمالها، بنتیتالها، سیکادالها، گینکگوآلها و پاینالها (کونی فرآلها) متعلق هستند. بر اساس حضور گونه‌های شاخص نظیر Equisetites muensteri ، Clathropteris meniscoides ، Dictyophyllum exile ، Scytophyllum persicum ، Anthrophyopsis crassinervis ، Pterophyllum bavieri و Baiera muensteriana سن رتین برای این مجموعه خاطر نشان میگردد. نظر به این که منطقه جنگلی بوده و در نقشه زمینشناسی نیز تفکیکی از سازندهای گروه شمشک صورت نگرفته بود، این مطالعه محرز بودن سازند کلاریز را برای رسوبات دربردارنده آن تأکید مینماید. فلور منطقه مینودشت مشابهت بسیاری با فلور مناطق زیراب، طزره، نرگس چال، هیو، جاجرم (البرز)، معادن پروده (طبس) و داربید خون (حوزه کرمان) دارد . بنابراین، در خلال رتین، صفحه ایران از منطقه کرمان تا طبس و البرز یک صفحه یکپارچه را تشکیل میداده و آب و هوای یکنواختی بر آن حاکم بوده است. با توجه به مطالعه آماری صورت گرفته بر روی 307 نمونه فسیل گیاهی مشخص شد که راسته‌های فیلیکالها، بنتیتالها، گینکگوآلها و پاینالها (کونی فرآلها) به ترتیب دارای فراوانی نسبی 02/42%، 11/38%، 17/7% و 51/6% میباشند. شاخص مشابهت یا اندکس سورنسون فلور این منطقه در حد جنس و گونه برای مناطق مختلف البرز (نرگس چال، قشلاق، هیو، ساپوهین) و طبس (معادن پروده) در ایران و فلور رتین سایر نواحی اوراسیا (ژاپن، ویتنام، چین، چین، فرانسه، اطریش، گرینلند) تعیین گردید و محرز شد که ایران در کمربند آب و هوایی نیمه گرمسیری و مرطوب یوروسینین در خلال رتین قرار داشته است. از طرف دیگر با توجه به حضور گونه‌های بومی و محلی ایران در محدوده اقلیم آسیای میانه از تقسیمات و خرمیف و منطقه آسیای جنوب غربی از تقسیمات دوبروسکینا جای میگیرد. واژههای کلیدی : رتین، ماکروفسیل گیاهی، سازند کلاریز، مینودشت، البرز شرقی، اندکس سورنسون
