ژئوشیمی رسوبی
مهدی غلام دخت بندری؛ پیمان رضائی؛ منصور قربانی
چکیده
جزیرۀ هرمز در ورودی خلیج فارس و دریای عمان، نماد دیاپیریسم در ایران و سری هرمز است. باتوجه‌به موقعیت قرارگیری جزیره و نظر به برنامه‌های توسعه‌ای برای ساحل جزیرۀ هرمز، شناخت ترکیب و ویژگی‌های رسوبات ساحل این جزیره اهمیت فراوانی دارد. پژوهش حاضر با هدف مطالعۀ ویژگی‌های رسوبی، کانی‌شناسی و ژئوشیمیایی رسوبات ساحلی این جزیره انجام ...
بیشتر
جزیرۀ هرمز در ورودی خلیج فارس و دریای عمان، نماد دیاپیریسم در ایران و سری هرمز است. باتوجه‌به موقعیت قرارگیری جزیره و نظر به برنامه‌های توسعه‌ای برای ساحل جزیرۀ هرمز، شناخت ترکیب و ویژگی‌های رسوبات ساحل این جزیره اهمیت فراوانی دارد. پژوهش حاضر با هدف مطالعۀ ویژگی‌های رسوبی، کانی‌شناسی و ژئوشیمیایی رسوبات ساحلی این جزیره انجام شد.در پژوهش حاضر، 20 نمونۀ سنگی از گراول‌های موجود در محدودۀ مورد مطالعه مقطع نازک گردید؛ همچنین 27 نمونه رسوب سطحی از 9 ایستگاه برداشت و آزمایش‌های پایۀ رسوب‌شناسی، کانی‌شناسی کمی به روش XRD، شناسایی کانی‌های سنگین با استفاده از محلول برموفرم و خاصیت مغناطیسی، سنجش فلزات سنگین و اکسیدهای اصلی به روش XRF و مطالعۀ کانی‌شناسی به کمک میکروسکوپ پلاریزان روی آنها انجام شدند. نتایج نشان دادند رسوبات ازنظر دانه‌بندی در محدوۀ ماسه تا ماسۀ گراولی قرار می‌گیرند. مقدار متوسط کربنات‌کلسیم 32 تا 62 درصد محاسبه شد. کانی‌شناسی رسوبات نشان داد مجموعه‌ای از کانی‌های هماتیت، کلسیت، کوارتز، فلدسپات، پلاژیوکلاز، دولومیت، آراگونیت، کانی‌های رسی(کائولینیت و ایلیت) و کانی‌های سنگین (مگنتیت، هماتیت، الیژیست، اپیدوت، پیروکسن، پیریت، گوتیت، لیمونیت، آپاتیت، باریت، زیرکن، فلوریت) اجزای متشکله رسوبات سطحی را تشکیل می‌دهند. مطالعۀ مقاطع نازک نشان داد بیشتر گراول‌های موجود در ساحل منشأ آذرین دارند و ترکیب ریولیتی و تراکیتی را نشان می‌دهند. یافته‌های پژوهش حاضر نشان دادند منشأ اصلی این رسوبات، دگرسانی و فرسایش سنگ‌های سری هرمز(پرکامبرین پسین- کامبرین پیشین) در مرکز این جزیره در شرایط آب‌وهوای گرم مرطوب است.
پالئواکولوژی
محمد علی حمزه؛ محمد حسین محمودی قرائی؛ حمید علیزاده لاهیجانی؛ رضا موسوی حرمی؛ مرتضی جمالی
چکیده
تشخیص اثر رسوبات بادی در رسوبات دریاچه‌ای عامل مهمی جهت بازسازی تغییرات محیطی و همچنین شناخت فراوانی و زمان توفان‌های گردوغبار دیرینه است. بر اساس آزمایش مغناطیس‌سنجی، شکل منحنی‌های توزیع اندازۀ ذرات و دیگر عوامل دانه‌بندی، به‌علاوۀ سنگ‌نگاری، ما حضور اجزای رسوبی بادی در توالی رسوبی دو مغزۀ 2/6 و 8/6 متری در دریاچۀ هامون، شرق ایران ...
بیشتر
تشخیص اثر رسوبات بادی در رسوبات دریاچه‌ای عامل مهمی جهت بازسازی تغییرات محیطی و همچنین شناخت فراوانی و زمان توفان‌های گردوغبار دیرینه است. بر اساس آزمایش مغناطیس‌سنجی، شکل منحنی‌های توزیع اندازۀ ذرات و دیگر عوامل دانه‌بندی، به‌علاوۀ سنگ‌نگاری، ما حضور اجزای رسوبی بادی در توالی رسوبی دو مغزۀ 2/6 و 8/6 متری در دریاچۀ هامون، شرق ایران را مشخص نمودیم. بزرگ‌ترین قلۀ نمایی منحنی توزیع اندازۀ ذرات (بین 30-20 میکرومتر) نشان داد رسوبات سیلتی رسی تیره‌رنگ رخسارۀ A با مقادیر کم پذیرفتاری مغناطیسی (SI 4-10×2/5 - 2/4) با میزان زیاد بقایای گیاهی، کاروفیت و پوسته‌های صدفی کربناتی، در یک محیط بارآور دریاچه‌ای بدون حضور باد ته‌نشست نموده‌اند. این رخساره که معرف اواخر یخبندان و اوایل هولوسن است، توسط تضعیف مرکز پرفشار سیبری و بادهای غربی به‌علاوۀ افزایش دمای سطح آب اقیانوس اطلس شمالی و دریای عربی مشخص می‌گردد. در اوایل تا اواسط هولوسن تضعیف تدریجی مونسون به همراه قدرتگیری پرفشار سیبری و بادهای غربی منجر به وزش توفان‌های شدید در حوضۀ سیستان شده که توسط ماسه‌های سیلتی قهوه‌ای با پذیرفتاری مغناطیسی زیاد و نمای توزیع ذرات بیش از 100 میکرومتر در رخسارۀ B نشان داده می‌شود. محیط دیرینۀ اواسط تا اواخر هولوسن سیستان کم‌وبیش مشابه حال حاضر بوده است. در این زمان که توسط رخسارۀ C معرفی می‌گردد، ورود دوره‌ای رسوبات بادی توسط توفان‌های پرانرژی قابل‌مقایسه با بادهای حاضر 120 روزه، مشخص است. نشانه‌های توفان‌های گردوغبار دیرینه در این دوره توسط نوسان‌های زیاد پذیرفتاری مغناطیسی و حضور لایه‌های حاوی ماسه در توالی رسوبی هر دو مغزه اثبات می‌گردد.
