چینه نگاری سکانسی
ابراهیم محمدی
چکیده
چینه نگاری سکانسی نهشتههای سازند قم (در دو برش چینهشناختی) در منطقه سیرجان- آباده موردمطالعه قرار گرفته است. سازند قم در منطقه سیرجان (برش بوجان) با سن روپلین-شاتین و 156 متر ضخامت عمدتاً شامل سنگ آهکهای متوسط تا ضخیم لایه و تودهای و مارن بوده که با ناپیوستگی بر روی کنگلومرایی با سن نامعین قرار گرفته و در انتها توسط آبرفت پوشیده ...
بیشتر
چینه نگاری سکانسی نهشتههای سازند قم (در دو برش چینهشناختی) در منطقه سیرجان- آباده موردمطالعه قرار گرفته است. سازند قم در منطقه سیرجان (برش بوجان) با سن روپلین-شاتین و 156 متر ضخامت عمدتاً شامل سنگ آهکهای متوسط تا ضخیم لایه و تودهای و مارن بوده که با ناپیوستگی بر روی کنگلومرایی با سن نامعین قرار گرفته و در انتها توسط آبرفت پوشیده شده است. نهشتههای این سازند در شمال آباده با 85 متر ضخامت، متشکل از سنگ آهکهای تودهای و لایهبندی شده، شیل و کنگلومرا میباشد، که بهطور همشیب سازند قرمز زیرین را میپوشاند و توسط آبرفتهای کواترنری پوشیده شده است. 11 رخساره مختلف، مربوط به محیطهای دریای باز (رمپ میانی)، لاگون (رمپ داخلی)، ساحل و رودخانههای گیسوئی شناسایی شده است. بر اساس مشاهدات صحرایی، الگوهای عمیق و کمعمق شدگی رخسارهها، الگوهای انباشتگی و پراکندگی فرامینیفرها، چهار سکانس درجه سوم در برش بوجان و پنج سکانس رسوبی درجه سوم در برش آباده شناسایی گردید، که توسط مرزهای سکانسی نوع 1 و 2 محصور شدهاند. مرزهای سکانسی عمدتاً توسط تغییر ناگهانی لیتولوژی و تشکیلدهندگان زیستی مشخص میگردند. در برش بوجان فقط دسته رخسارههای پیشرونده (TST) و ترازبالا (HST) شناسایی شدهاند ولی در برش آباده دسته رخساره ترازپایین سطح آب (LST) نیز شناسایی شده است.
چینه نگاری سکانسی
نواب خدائی؛ پیمان رضائی؛ جواد هنرمند؛ ایرج عبدالهی فرد
چکیده
سازند ایلام با سن کنیاسین؟- سانتونین از مخازن نفتی مهم دشت آبادان محسوب میشود؛ باوجوداین، شناخت جامعی از ویژگیهای زمینشناسی و عوامل کنترلکنندۀ کیفیت مخزنی این سازند وجود ندارد. در پژوهش حاضر، سازند ایلام با استفاده از تلفیق نتایج توصیف مغزهها، مطالعۀ مقاطع نازک میکروسکوپی و نمودارهای پتروفیزیکی از دیدگاه ویژگیهای رخسارهای، ...
بیشتر
سازند ایلام با سن کنیاسین؟- سانتونین از مخازن نفتی مهم دشت آبادان محسوب میشود؛ باوجوداین، شناخت جامعی از ویژگیهای زمینشناسی و عوامل کنترلکنندۀ کیفیت مخزنی این سازند وجود ندارد. در پژوهش حاضر، سازند ایلام با استفاده از تلفیق نتایج توصیف مغزهها، مطالعۀ مقاطع نازک میکروسکوپی و نمودارهای پتروفیزیکی از دیدگاه ویژگیهای رخسارهای، محیط رسوبی و چارچوب چینهنگاری سکانسی بررسی شد؛ ازاینرو، درمجموع 280 متر مغزه و 620 مقطع نازک از چهار چاه کلیدی در سه میدان نفتی دشت آبادان استفاده شد. یافتههای مطالعههای رخسارهای به شناسایی 12 ریزرخسارۀ کربناته در چهار کمربند رخسارهای لاگون، شول، بخش کمژرفا و ژرف دریای باز و دو رخسارۀ آواری (شیل) مرتبط با محیط لبشور و بخش کمژرفای پلتفرم منجر شدند که در پلتفرمی از نوع رمپ کربناته نهشته شدهاند. نتایج تحلیل فراوانی مجموعههای رخسارهای و تغییرات نمودارهای پتروفیزیکی نشان میدهند حوضۀ رسوبی بهسمت شرق ژرف میشود. بر اساس شناسایی مرزهای سکانسی و سطح حداکثر غرقابی، یک سکانس ردۀ سوم در توالی مطالعهشده معرفی و با استفاده از نمودارهای پتروفیزیکی در چاههای مطالعهشده انطباق داده شد. سطح حداکثر غرقابی منطبق بر مقادیر زیاد نمودار گاما و نیز توسعۀ رخسارههای دریای باز شناسایی شد.
چینه نگاری سکانسی
سپیده داودی؛ وحید توکلی؛ حسین رحیم پور-بناب
چکیده
باوجود اهمیت بسیار زیاد نگارۀ گاما در تعیین واحدهای سکانسی بهعلت تغییرات کم دامنۀ این نگاره در سازندهای کربناته، مطالعههای محدودی روی آن انجام شدهاند. در مطالعۀ حاضر، 110 متر رسوبات چاهی از سازند داریان در بخش مرکزی خلیج فارس با استفاده از 390 مقطع نازک میکروسکوپی و دادههای نگارۀ گاما بررسی شد. تحلیل رخسارهای انجامشده به ...
بیشتر
باوجود اهمیت بسیار زیاد نگارۀ گاما در تعیین واحدهای سکانسی بهعلت تغییرات کم دامنۀ این نگاره در سازندهای کربناته، مطالعههای محدودی روی آن انجام شدهاند. در مطالعۀ حاضر، 110 متر رسوبات چاهی از سازند داریان در بخش مرکزی خلیج فارس با استفاده از 390 مقطع نازک میکروسکوپی و دادههای نگارۀ گاما بررسی شد. تحلیل رخسارهای انجامشده به شناسایی 9 ریزرخساره در پنج زیرمحیط منجر شد که در پلتفرم رمپ کربناته نهشته شدهاند. تغییرات سطح آب دریا در زمان رسوبگذاری سازند داریان به تشکیل سه سکانس رسوبی کامل ردۀ سوم انجامیده است. بهمنظور تعیین مرزها با روش انحراف از معیار نگارۀ گاما، هر دادۀ نگارۀ گاما از متوسط دادهها در کل چاه کسر شد و سپس مقادیر بهدستآمده با یکدیگر جمع شدند تا مقدار تجمعی انحراف از معیار محاسبه شود. این روش در تحلیل مرتبۀ اول توانست سه بخش و مرزهای اصلی را مشخص کند و در تحلیل مرتبۀ دوم که بهشکل جداگانه روی هریک از سه بخش اول انجام شد، سایر مرزهای سکانسی (بهجز مرزی در عمق 2/1127 متری) شناسایی شدند. تطابق خوب این روش با مطالعههای چینهنگاری سکانسی در زمینۀ سکانسهای ردۀ سوم که بر مبنای دادههای رخسارهای تعیین شدهاند، گویای ارزشمندبودن این ابزار کمکی در تعیین مرزهای سکانسی است.
چینه نگاری سکانسی
امید فلاحت خواه؛ علی اصغر ثیاب قدسی؛ علی کدخدایی
چکیده
سازند زاکین یکی از سازندهای مخزنی احتمالی گاز در ناحیۀ رسوبی زاگرس محسوب میشود. در پژوهش حاضر، بررسی چینهنگاری چرخهای بخش بالایی این سازند با استفاده از روشهای تحلیل طیفی تحولی (Evolutionary Spectral Analysis methods) انجام شد؛ بهاینترتیب که ابتدا با یکی از روشهای تحلیل طیفی تحولی یعنی دورهنگار روش چندکاهنده (Multi-tapper method periodogram) که در مطالعهها ...
بیشتر
سازند زاکین یکی از سازندهای مخزنی احتمالی گاز در ناحیۀ رسوبی زاگرس محسوب میشود. در پژوهش حاضر، بررسی چینهنگاری چرخهای بخش بالایی این سازند با استفاده از روشهای تحلیل طیفی تحولی (Evolutionary Spectral Analysis methods) انجام شد؛ بهاینترتیب که ابتدا با یکی از روشهای تحلیل طیفی تحولی یعنی دورهنگار روش چندکاهنده (Multi-tapper method periodogram) که در مطالعهها صرفاً برای شناسایی و اثبات نسبت بسامدهای چرخههای میلانکوویچ در رسوبات به کار میرود، نسبت بسامدهای چرخههای میلانکوویچ برای نخستینبار از بخش بالایی سازند زاکین شناسایی و وجود آنها در این بخش از سازند زاکین اثبات شد؛ بهعلاوه، توانهای طیفی موجکها نیز در تبدیل سریع فوریۀ تحولی (FFT) و نمایش و ارائۀ تبدیل موجکِ (Wavelet transform Scalograms) سریهای نگارهی پرتوی گامای طیفی (SGR) و چگالی (RHOB) در چاههای 2SK-1 و 2SKD-1 میدان گازی سلمان، سیگنالهای نجومی قوی از چرخههای میلانکوویچ (E،e ،O و P) را نشان دادند. پساز انجام بررسی چینهنگاری چرخهای زیرسطحی بخش بالایی سازند زاکین در چاههای مطالعهشده و بررسی تأثیرات چرخههای میلانکوویچ شناساییشده روی این رسوبات، مقایسۀ تغییرات میزان انباشت رسوب این بخش از سازند زاکین در چاههای مطالعهشدۀ میدان گازی سلمان با استفاده از روشهای نوین ضریب همبستگی تحولی (Evolutionary correlation coefficient) و سطوح معنادار تحولی (Evolutionary significance levels)، انجام شد.
چینه نگاری سکانسی
حمزه مهرابی؛ حسین نوری؛ جواد سبحانی
چکیده
سازند فهلیان شامل توالی کربناتۀ نسبتاً ضخیمی از گروه خامی به سن نئوکومین- بارمین است. مطالعههای رسوبشناسی انجامشده روی این سازند در دو برش از زون ایذه و دو چاه از بخش جنوبی فروافتادگی دزفول به شناسایی 12 ریزرخساره در چهار کمربند رخسارهای شامل پهنۀ جزرومدی، رمپ درونی (لاگون، پشتههای لیتوکودیومی- جلبکی و شولهای بایوکلستی- پلوئیدی)، ...
بیشتر
سازند فهلیان شامل توالی کربناتۀ نسبتاً ضخیمی از گروه خامی به سن نئوکومین- بارمین است. مطالعههای رسوبشناسی انجامشده روی این سازند در دو برش از زون ایذه و دو چاه از بخش جنوبی فروافتادگی دزفول به شناسایی 12 ریزرخساره در چهار کمربند رخسارهای شامل پهنۀ جزرومدی، رمپ درونی (لاگون، پشتههای لیتوکودیومی- جلبکی و شولهای بایوکلستی- پلوئیدی)، رمپ میانی و رمپ بیرونی منجر شد. محیط رسوبگذاری سازند فهلیان در ناحیۀ مطالعهشده، رمپ کربناتۀ همشیب پیشنهاد میشود. مهمترین فرایندهای دیاژنزی شناساییشده شامل انحلال، میکرایتیشدن، تراکم، دولومیتیشدن، سیلیسیشدن، پیریتیشدن، سیمانیشدن و شکستگی است که طی مراحل مختلف دیاژنز دریایی، جوی و دفنی کمعمق تا عمیق ایجاد شدهاند. مطالعههای چینهنگاری سکانسی به تفکیک چهار سکانس رسوبی در این سازند منجر شدند که باتوجهبه سن نسبی آنها بر اساس بایوزونهای تفکیکشده، ضخامت سکانسها و تطابق آنها با نواحی مجاور بهطور محتمل سکانسهای ردۀ سوم هستند. مطالعههای کیفیت مخزنی گویای تأثیر ویژگیهای رخسارهای و فرایندهای دیاژنزی بر ویژگیهای مخزنی سازند فهلیان است. رخسارههای مهم مخزنی این سازند شامل رخسارههای ریفها/پشتههای کومهای لیتوکودیومی- جلبکی (در میدان گرنگان) و رخسارههای پرانرژی متعلق به زیرمحیط پشتههای اُاُئیدی، پلوئیدی و بایوکلستی (در میدان گچساران) هستند؛ این رخسارهها اغلب در سیستم تراکت تراز بالا (HST) گسترش یافتهاند و زونهای مهم مخزنی سازند فهلیان را ایجاد کردهاند. تخلخلهای اولیه از نوع بیندانهای و دروندانهای همراه با تخلخلهای انحلالی (حفرهای و قالبی) مهمترین حفرهها در این رخسارهها هستند؛ علاوهبراین، رخسارههای متعلق به رمپ میانی برخی افقهای مخزنی باکیفیت را در سیستم تراکت پیشرونده (TST) ایجاد کردهاند که در این افقها، تخلخلهای بزرگمقیاس (ماکروسکوپی) گسترش چندانی ندارند و ریزتخلخلها مهمترین عامل ایجاد کیفیت مخزنیاند.
چینه نگاری سکانسی
جهانبخش دانشیان؛ سید علی معلمی؛ کامیار یونسی
چکیده
چینههای آلبین میانی تا سنومانین در برش تنگ چنارباشی معرف رخسارۀ پلاژیک سازند سروک هستند. این چینهها در قالب 5 سکانس ردۀ سوم و 9 سکانس ردۀ چهارم نهشته شدهاند. این سکانسها در قالب شش ریزرخسارۀ مادستون، پکستون پلوئیدی، پکستون رادیولری، وکستون- پکستون دارای خارپوست و روزنبران کفزی، وکستون- پکستون الیگوستژینیدی و روزنبران پلانکتونی ...
بیشتر
چینههای آلبین میانی تا سنومانین در برش تنگ چنارباشی معرف رخسارۀ پلاژیک سازند سروک هستند. این چینهها در قالب 5 سکانس ردۀ سوم و 9 سکانس ردۀ چهارم نهشته شدهاند. این سکانسها در قالب شش ریزرخسارۀ مادستون، پکستون پلوئیدی، پکستون رادیولری، وکستون- پکستون دارای خارپوست و روزنبران کفزی، وکستون- پکستون الیگوستژینیدی و روزنبران پلانکتونی منظم شدهاند. مطالعۀ سکانسهای ردۀ سوم در مطالعۀ حاضر نشان داد درون برخی از آنها ناپیوستگیهای پیوستهنمایی وجود دارند که به مرزهای سکانسی پنهان سکانسهای ردۀ چهارم مربوط هستند. شناسایی این مرزها و تفکیک سکانسها به کمک فونای فسیلی بایوزونهای روزنبران پلانکتونیک انجام شد. تفکیک سکانسهای ردۀ چهارم عموماً با فونای فسیلی انجام شد. در سکانسهای ردۀ چهارم، حداکثر سطح غرقشدگی (mfs) بر مبنای حداکثر تنوع و فراوانی تاکساهای پلانکتونیک و کاهش ناگهانی روزنبران کفزی مشخص میشود.
چینه نگاری سکانسی
حدیقه خاتون کاظمی؛ حبیب اله قاسمی؛ عزیزا... طاهری
چکیده
توالی نسبتاً کاملی از واحدهای سنگچینهای پرمین شامل سازندهای دورود (عمدتاً از ماسهسنگ و شیل)، روته (عمدتاً از سنگآهک با بینلایههایی از مارن) و نسن (عمدتاً از سنگآهک و شیل) در البرز مرکزی از سیاهبیشه و هریجان در جادۀ چالوس تا یوش، بلده، زرینکمر و ورازان در جنوب آمل، در استان مازندران رخنمون دارد. بر اساس برداشتهای صحرایی ...
بیشتر
توالی نسبتاً کاملی از واحدهای سنگچینهای پرمین شامل سازندهای دورود (عمدتاً از ماسهسنگ و شیل)، روته (عمدتاً از سنگآهک با بینلایههایی از مارن) و نسن (عمدتاً از سنگآهک و شیل) در البرز مرکزی از سیاهبیشه و هریجان در جادۀ چالوس تا یوش، بلده، زرینکمر و ورازان در جنوب آمل، در استان مازندران رخنمون دارد. بر اساس برداشتهای صحرایی و مطالعههای سنگنگاری، این سنگهای آذرین با ماهیت بازیک و آلکالن بهشکل دایک، سیل و تودههای کوچک میکروگابرویی و لامپروفیری داخل سازند تخریبی دورود و بهشکل روانههای بازالتی همراه با آذرآواریهای وابسته داخل بخش بالایی سازند روته رخنمون دارند. تودههای کمعمق میکروگابرویی و لامپروفیری درون سازند دورود، درحقیقت ماگمای باقیمانده و منجمدشده در مجاری تغذیهکنندۀ فعالیت آتشفشانی بازالتی در بخش بالایی سازند کربناتۀ روته هستند. سازند دورود در محیط رودخانهای- دلتایی در پرمین زیرین و سازندهای روته و نسن در پلتفرم کربناته (لاگون، پشتههای سدی و دریای باز) در پرمین میانی و بالایی تشکیل شدهاند. نبود رخسارههای ریفی گسترده و رسوبات توربیداتی نشاندهندۀ تهنشست توالی عمدتاً کربناتۀ روته و نسن در پلتفرم کربناتهای از نوع رمپ در پرمین میانی- بالایی است. در این زمان، البرز مرکزی بهشکل حاشیۀ غیرفعال در جنوب پالئوتتیس جای داشته است و فعالیت ماگمایی بازیک آلکالن آن با زمینساخت کششی اواخر پالئوزوئیک در حاشیۀ شمالی گندوانا و همزمان با مراحل آغازین گسترش نئوتتیس در زاگرس قابلتفسیر است.
چینه نگاری سکانسی
سمیه سراوانی؛ محمدنبی گرگیج؛ مصطفی قماشی؛ علی احمدی
چکیده
برش نمونة سازند پابده (پالئوسن فوقانی - الیگوسن زیرین) در تاقدیس (کوه) گورپی، زاگرس و خوزستان قرار گرفته است و ازنظر سنگشناختی شامل تناوب مارنهای ارغوانی و سفید، آهک مارنی و آهک نازک تا ضخیم لایة غنی از فرامینیفرهای پلانکتونیک است. باتوجهبه نبود شواهد فرسایش قارهای یا خروج حوضه از آب، مرز پایینی این سازند با سازند گورپی پیوسته ...
بیشتر
برش نمونة سازند پابده (پالئوسن فوقانی - الیگوسن زیرین) در تاقدیس (کوه) گورپی، زاگرس و خوزستان قرار گرفته است و ازنظر سنگشناختی شامل تناوب مارنهای ارغوانی و سفید، آهک مارنی و آهک نازک تا ضخیم لایة غنی از فرامینیفرهای پلانکتونیک است. باتوجهبه نبود شواهد فرسایش قارهای یا خروج حوضه از آب، مرز پایینی این سازند با سازند گورپی پیوسته است و مرز بالایی آن با سازند آسماری پیوسته و تدریجی است. مطالعات سنگشناختی، توصیف و تجزیه و تحلیل ریزرخسارهها بهویژه رخسارههای همیپلاژیک، پلاژیک و توربیدایتی در بازة زمانی پالئوسن تا الیگوسن زیرین نشاندهندة تهنشست سازند پابده در بخش عمیق حوضه رسوبی است. باتوجهبه مطالعات و مشاهدات صحرایی، مطالعة رخسارهها و بررسیهای سکانسی، سطوح اصلی چینهنگاری سکانسی مانند مرز سکانس، سطح حداکثر عمق، سطح سیلاب دریایی، دستههای رخسارهای و 9 سکانس تهنشستی شناسایی شدهاند. براساس ریزفسیلهای تشخیص داده شده، سکانسهای P1، P2 و بخشی از سکانس P3 (دسته رخسارهای FSST+LST) در بازة زمانی پالئوسن، دسته رخسارههای TST، HST و FRWST سکانس P3، سکانسهای P4، P5، P6، P7 و P8 در ائوسن و سکانس P9 در ائوسن فوقانی - الیگوسن زیرین نهشته شدهاند. تمامی سکانسها با مرز سکانسی نوع دو آغاز میشوند. در تمامی سکانسها به جز سکانس P3 و P4، این مرز بر سطح TS منطبق است. عمیقترین سطح حداکثر عمق (mfs) به سکانس P3 متعلق است که با فراوانی چشمگیر کانیهای اولیه و درجازای گلاکونیتی همراه است. منحنی تغییرات سطح نسبی دریا در بیشتر سکانسها به جز سکانس P3، P8 و P9 با منحنی تغییرات جهانی سطح آب دریا برای بازة زمانی مدنظر انطباق دارد. نبود انطباق در سکانس P3، P8 و P9 بیانکنندة نقش فعالیتهای تکتونیکی همزمان با رسوبگذاری در حوضه زاگرس است.
چینه نگاری سکانسی
وحید توکلی؛ حسین رحیمپور بناب؛ محیا عباسی
چکیده
هدف این مطالعه، تعیین الگوی سکانسی مناسب برای جدایش واحدهای مخزنی عضو کربناته - تبخیری دالان بالایی است. دراینراستا با مطالعات پتروگرافی، تعداد 9 رخساره و 4 محیط رسوبی برای یکی از میدانهای این بخش تعیین شد. با استفاده از مجموع دادهها در دو الگوی چینهنگاری سکانسی، پیشروی ـ پسروی و روش اکسون مرزها و سیستم ترکتها تعیین شدند. ...
بیشتر
هدف این مطالعه، تعیین الگوی سکانسی مناسب برای جدایش واحدهای مخزنی عضو کربناته - تبخیری دالان بالایی است. دراینراستا با مطالعات پتروگرافی، تعداد 9 رخساره و 4 محیط رسوبی برای یکی از میدانهای این بخش تعیین شد. با استفاده از مجموع دادهها در دو الگوی چینهنگاری سکانسی، پیشروی ـ پسروی و روش اکسون مرزها و سیستم ترکتها تعیین شدند. روش اول یک سکانس کامل رده سوم و دو سکانس دیگر را شامل میشود که ادامة آنها بهترتیب در پایین و بالا در واحد نار و سازند کنگان قرار دارد. در روش دوم دو سکانس رده سوم و 6 سیستم ترکت مشخص شد. باتوجهبه نوع الگوهای انتخابشده، دادههای تخلخل - تراوایی سیستم ترکت تراز پایین سکانسهای روش اکسون، جزئی از سیستم ترکت تراز بالای سکانس قبلی منظور میشود. در این بخش، نهشت تبخیریها در شرایط پایینبودن سطح آب دریا، کیفیت مخزنی ضعیفی را سبب شده است. سیستم ترکت پیشروی در هر دو الگو یکی است و بهدلیل کاهش میزان انیدریت و افزایش سیمانهای دریایی، کیفیت مخزنی خوبی دارد. سیستم ترکت تراز بالا در الگوی اکسون، کیفیت مخزنی مناسبی دارد بهدلیل اینکه در ادامه بالاآمدن سطح آب دریا نهشته شده است و درنهایت به مرز سکانسی الگوی اکسون ختم میشود. این بخش در سیستم پیشروی ـ پسروی، کیفیت مخزنی دوگانهای را از خود نشان میدهد؛ زیرا سیستم ترکت تراز پایین الگوی اکسون را شامل میشود. این مقایسه نشان میدهد الگوی اکسون به سبب جدایش بهتر واحدهایی با کیفیت مخزنی متفاوت، توانایی بیشتری در زونبندی مخازن هیدروکربنی کربناته - تبخیری دارد.