مهندسی رسوبات کواترنر
سید محمدعلی موسوی زاده؛ وهاب امیری؛ مهدی ترابی-کاوه
چکیده
در مطالعۀ حاضر به ارزیابی ویژگی‌های زمین‌شناسی چشمۀ تراورتن‌ساز ندوشن و نهشته‌های مربوط به آن پرداخته شد. تفکیک نوع چشمه‌های تراورتن‌ساز از طریق بررسی رخساره‌های آنها امکان‌پذیر است؛ ازاین‌رو در پژوهش حاضر، ویژگی یادشده برای تعیین نوع چشمه استفاده شد. بررسی‌ها، وجود 13 رخسارۀ رسوبی شامل 5 رخسارۀ زیستی و 8 رخسارۀ غیرزیستی را ...
بیشتر
در مطالعۀ حاضر به ارزیابی ویژگی‌های زمین‌شناسی چشمۀ تراورتن‌ساز ندوشن و نهشته‌های مربوط به آن پرداخته شد. تفکیک نوع چشمه‌های تراورتن‌ساز از طریق بررسی رخساره‌های آنها امکان‌پذیر است؛ ازاین‌رو در پژوهش حاضر، ویژگی یادشده برای تعیین نوع چشمه استفاده شد. بررسی‌ها، وجود 13 رخسارۀ رسوبی شامل 5 رخسارۀ زیستی و 8 رخسارۀ غیرزیستی را در تراورتن‌های مطالعه‌شده نشان دادند. رخساره‌های یادشده ویژگی چشمه‌های گرمابی را نشان و نوع چشمه را در ردۀ چشمه‌های ترموژن قرار می‌دهند. تجزیه‌وتحلیل ترکیب شیمیایی آب چشمه نشان داد تیپ شیمیایی، NaCl است و به عبارت دقیق‌تر، آب این چشمه دارای رخسارۀ شیمیایی Na-Ca-SO4-Cl است. وجود کلسیم و سولفات به‌عنوان یون‌های ثانویه (پس‌از سدیم و کلراید) در نگاه اول بر احتمال وجود رسوبات ژیپسی یا انیدریتی دلالت دارد، اما با‌توجه‌به وجودنداشتن رسوبات حاوی سولفات در منطقه، می‌توان گفت برهم‌کنش آب با سیستم‌های ماگمایی مهم‌ترین منبع تأمین‌کنندۀ یون سولفات است. بررسی ویژگی‌های مهندسی تراورتن‌ها نشان داد با افزایش سن رسوبات تراورتنی، درجۀ تحکیم‌یافتگی آنها زیاد و سختی آنها بیشتر می‌شود. سختی رسوبات با افزایش فاصله از خروجی چشمه، روند افزایشی را نشان می‌دهد.
مهندسی رسوبات کواترنر
خلیل رضایی
چکیده
امروزه، فرسایش خاک به یکی از بزرگ‌ترین معضل‌های کشور به‌ویژه در نواحی خشک و نیمه‌خشک از‌جمله سمنان تبدیل شده است. روش‌های مطالعه و ارزیابی متنوعی برای محاسبۀ فرسایش خاک و مقابله با آن وجود دارند و بکارگیری روشی سریع و مقرون‌به‌صرفه برای ارزیابی مناطق مستعد به فرسایش به‌منظور توصیف و پایش فرایند کنترل فرسایش ضروری و حیاتی است. ...
بیشتر
امروزه، فرسایش خاک به یکی از بزرگ‌ترین معضل‌های کشور به‌ویژه در نواحی خشک و نیمه‌خشک از‌جمله سمنان تبدیل شده است. روش‌های مطالعه و ارزیابی متنوعی برای محاسبۀ فرسایش خاک و مقابله با آن وجود دارند و بکارگیری روشی سریع و مقرون‌به‌صرفه برای ارزیابی مناطق مستعد به فرسایش به‌منظور توصیف و پایش فرایند کنترل فرسایش ضروری و حیاتی است. در مطالعۀ حاضر، یکی از روش‌های سنجش از دور برای توصیف شیوۀ توزیع تعدادی از عوامل مؤثر در کنترل فرسایش در حوضۀ آبریز سمنان استفاده شده است. این حوضۀ آبریز در شمال دشت کویر و دامنه‌های جنوبی رشته‌کوههای البرز قرار دارد و به علت شرایط آب‌و‌هوایی، فرایند فرسایش جزو مسائل مهم محیط طبیعی آن است. توپوگرافی، کاربری اراضی، تراکم پوشش گیاهی، ویژگی‌های خاک و داده‌های مؤثر آب‌و‌هوایی برای مشخص‌کردن حساسیت نسبت به فرسایش و تهیۀ نقشۀ پایۀ اقدام‌های حفاظت آب و خاک استفاده شدند. روش تصمیم‌گیری درختی برای جمع‌کردن و ترکیب وزن شاخص‌های کنترل فرسایش استفاده شد. وزن های اختصاص‌یافته به هر یک از واحدهای فضایی، میزان حساسیت به فرسایش را بیان می‌کند. سه نقشه از سه ترکیب متفاوت عوامل کنترلی فرسایش در منطقۀ مطالعه‌شده استخراج شدند و برای بهینه‌کردن ارزیابی کیفی حساسیت نسبت به، هر یک از ترکیبات ایجاد‌شده بسته به توزیع شاخص‌های دربرگیرندۀ فرایند فرسایشی بحث و ارزیابی شدند. در این منطقه، حساسیت نسبت به فرسایش خاک به‌طور عمده با پوشش گیاهی مرتبط است و پیش‌بینی می‌شود بخش‌هی جنوبی و جنوب‌شرقی منطقه به علت فقر پوشش گیاهی با افزایش میزان فرسایش همراه شوند. مساحت کلاس حساسیت زیاد فرسایش در هر سه نقشۀ الگوسازی‌شده بیش از 75 درصد و برای داده‌های مشاهده‌ای نیز این مساحت در هر سه نقشه بیش از 71 درصد است. نتایج ارزیابی نشان می‌دهند در هر سه نقشه، همبستگی بیش از 99 درصد بین داده‌های حاصل از الگوسازی و داده‌های آزمون وجود دارد.
