Biostratigraphy of the Oligocene deposits of Pabdeh Formation based on planktonic foraminifera in Bandar Abbas area

Document Type : Research Paper

Authors

1 Kharazmi University, Tehran, Iran

2 Kharazmi University, iran

3 National Iranian Oil Company, Tehran, Iran

Abstract

Abstract
In this research, the biostratigraphy of Oligocene deposits of the Pabdeh Formation in Bandar Abbas region is considered. For this purpose, the planktonic foraminifera was studied and identified. Based on the index forms of these microfossils, biozones were recognized and compared to global biozonation. Investigation of the stratigraphic distribution of these microfossils in the four studied surface and subsurface sections (Champeh, Safid, Band-e Lengeh, and Taftan) led us to the identification of the Eocene/Oligocene boundary and four biozones of planktonic foraminifera (Zone E16, Hantkenina alabamensis Highest-occurrence Zone, Zone O1, Pseudohastigerina naguewichiensis Highest-occurrence Zone, Zone O2, Turborotalia ampliapertura Highest-occurrence Zone, Zone O3, Dentoglobigerina sellii Partial-range Zone) in this region. Based on the foraminiferal assemblages and their biozonation, the age of Oligocene deposits of the Pabdeh Formation is Rupelian. Also, the lateral extension of Oligocene deposits of the Pabdeh Formation in the studied area has been considered.
Keywords: Pabdeh Formation, Biozonation, Oligocene, Planktonic foraminifera, Bandar Abbas Hinterland.
 



Introduction
Folded Zagros with about 2,000 km long is divided into Lurestan, Dezful Embayment, Izeh Zone, Abadan Plain, Fars, and Bandar Abbas hinterland. ThePabdeh Formation mainly is composed of shales and marls with a marine origin, comprises alternation of dark to light gray shale beds and thin to thick limestones with good preservation of planktonic foraminifera, developed in southwest Lorestan, Khuzestan and Fars Provinces (Aghanabati 2011). James and Wynd (1965) introduced a type section of this formation in Tang-e Pabdeh and Wynd (1965) presented biofacies and biostratigraphic zonations of this formation for the first time. In this research, the Oligocene deposit of Pabdeh Formation has been studied in terms of biostratigraphy and standard biozonation.
 
Material & Methods
In order to study of planktonic foraminifera in Bandar Abbas hinterland, four stratigraphic sections including Champeh outcrop section and Safid, Taftan and Band-e Lengeh wells were investigated. In total, 938 samples were studied for foraminiferal biostratigraphy. Planktonic foraminiferal taxa were identified from the washed residues of 53 marl samples in the Champeh section. Other samples were studied in thin sections. Identification of planktonic foraminifera and standard biozonation carried out based on Berggren et al. (1995), Berggren and Pearson (2005), Wade et al. (2011), and Berggren et al. (2018).
 
Discussion of Results & Conclusions
In studied sections, the stratigraphic distribution of planktonic foraminifera permitted us to recognize the Eocene/Oligocene boundary and four planktonic foraminiferal biozones (E16 to O3). We recognized the Eocene/Oligocene boundary and Hantkenina alabamensis Highest-occurrence Zone (E16) in studied sections according to the extinction of hantkeninids. Pseudohastigerina naguewichiensis Highest-occurrence Zone (O1): The lower boundary of this Zone is the latest occurrence of Hantkenina alabamensis and the upper boundary is based on the last occurrence of Pseudohastigerina naguewichiensis. Turborotalia ampliapertura Highest-occurrence Zone (O2): The lower boundary of this zone is the last occurrence of Pseudohastigerina naguewichiensis and the upper boundary is the highest occurrence of Turborotalia ampliapertura. Globigerina sellii Partial-range Zone (O3): The lower boundary of this biozone is the highest occurrence of Turborotalia ampliapertura but the upper boundary is not observed in the studied sections. In Taftan well, the Eocene/Oligocene boundary was defined based on the extinction of Turborotalia cerroazulensis because of the absence of hantkeninids. Therefore, P17 is introduced for upper Eocene instead of E16. Also, the key species Pseudohastigerina naguewichiensis was not observed in Band-e Lengeh and Taftan wells. This species shows the upper boundary of O1 and the lower boundary of O2 zones. Thus, no distinction can be made between the O1 and O2. These two biozones are comparable with Small globigerinids-Haplophragmium slingeri-Zeauvigerina assemblage zone of Wynd (1965).
      The study area is located in Lengeh trough. In shallow parts, the Asmari Formation was deposited on the Pabdeh Formation (Champeh section and Safid well), while at the same time, sedimentation of Pabdeh Formation continued in the deeper parts of the basin (Band-e Lengeh and Taftan wells). In Bandar Abbas hinterland, the thickness of Oligocene deposits of the Pabdeh Formation has increased relatively from northwest to southeast, so there is the lowest thickness in the Safid well and the highest thickness in the Band-e Lengeh well. Generally, the Oligocene deposits of Pabdeh Formation are thicker and belong to Rupelian in Bandar Abbas hinterland. Towards the Fars area, these deposits are the same in age but their thicknesses are reduced. Towards the Izeh area, the deposits are younger and continued until Chattian, but the thickness is less than the study area.

Keywords

Main Subjects


مقدمه

حوضة زاگرس، توالی ضخیم رسوبی است که پی‌سنگ پرکامبرین را می‌پوشاند (Al-Husseini 2000). این حوضه ازنظر زمین‌ریخت‌شناسی از شمال شرق به جنوب غرب شامل زاگرس مرتفع، زاگرس چین‌خورده و دشت آبادان است. زاگرس چین‌خورده در همه‌جا ویژگی‌های یکسانی ندارد و شامل پهنه‌های لرستان، ایذه، فروافتادگی دزفول، فارس، پس خشکی بندرعباس و دشت آبادان است (Aghanabati 2011). محدودة بررسی‌شده در زاگرس چین‌خورده در پس خشکی بندرعباس قرار دارد (شکل 1). طاقدیس‌هایی با جهت‌یافتگی‌های مختلف از ویژگی‌های پس خشکی بندرعباس است که به عملکرد گسل‌های پی‌سنگ مربوط است؛ همچنین ضخامت نهشته‌ها در این پهنه نسبت به ناحیة فارس بیشتر است (Aghanabati 2011).

سازند پابده با لیتولوژی غالب شیل و مارن با منشأ دریایی متشکل از تناوبی از لایه‌های تیره تا روشن شیل و سنگ آهک نازک تا ضخیم‌لایة حاوی روزن‌داران با حفظ‌شدگی خوب است که در جنوب غرب لرستان، خوزستان و ایالت فارس گسترش دارد (Aghanabati 2011). جیمز و وایند (James and Wynd 1965) این سازند را معرفی کردند و برش الگوی آن را در جنوب غربی کوه پابده در تنگ پابده قرار دادند. رخساره‌های زیستی سازند پابده را برای نخستین‌بار وایند (Wynd 1965) بررسی و هفت بیوزون را معرفی کرده است. به‌تازگی برخی پژوهشگران سازند پابده را از دیدگاههای مختلف همچون تغییرات ژئوشیمی (Tabatabaei et al. 2012)، محیط رسوبی (Mohseni and Al-Aasm 2004; Behbahani et al. 2010)، چینه‌نگاری سکانسی (Mirzaei Mahmoudabadi et al. 2010)، چینه‌نگاری زیستی (Babazadeh et al. 2010; Daneshian et al. 2012‚ 2015; Norouzi et al. 2014; Hadavandkhani 2015; Hadavandkhani et al. 2017) و ژئوتوریسم (Habibi et al. 2017) بررسی کرده‌اند.

سن سازند پابده در بخش‌های مختلف حوضة زاگرس متغیر است. سن این سازند در فارس و خوزستان از پالئوسن تا الیگوسن و در لرستان از پالئوسن تا میوسن در نظر گرفته می‌شود (Aghanabati 2011). بیشتر پژوهش‌های زیست‌چینه‌نگاری انجام‌شده در سازند پابده براساس بیوزوناسیون وایند (Wynd 1965) بوده که به‌صورت محلی است و قابلیت تطابق با بیوزوناسیون‌های جهانی را ندارد. در پژوهش هداوندخانی (Hadavandkhani 2015) توالی کاملی از سازند پابده به سن پالئوسن میانی تا الیگوسن پسین در پهنة ایذه براساس بیوزوناسیون جهانی بررسی شده است.

از آنجایی که سازند پابده در منطقة وسیعی از زاگرس رخنمون دارد، به‌منظور درک درست وضعیت پالئوژئوگرافی حوضه در زمان الیگوسن در پس خشکی بندرعباس، بررسی این سازند ضروری است و مقایسة آن با دیگر مناطق و همچنین (شکل 1B) استفاده از بیوزوناسیون جدید و جهانی باید در تفکیک نهشته‌های الیگوسن سازند پابده به شکلی دقیق‌تر مدنظر قرار گیرد.


 

شکل 1A- نقشة ساختاری ایران و موقعیت زون زاگرس؛ 1B. زیرپهنه‌های زاگرس (برگرفته از Motiei 1995) و موقعیت جغرافیایی منطقة پژوهش و پژوهش‌های پیشین: 1. Hadavandkhani 2015; 2. Daneshian et al. 2015; 3. Babazadeh et al. 2010; 4. Daneshian et al. 2012; 5. Norouzi et al. 2014 ؛ 1C. برش‌های بررسی‌شده در این پژوهش: 1. چاه سفید؛ 2. برش چمپه؛ 3. چاه بندلنگه؛ 4. چاه تفتان (برگرفته از نقشة Geological Division 2004)

Fig. 1: A. Structural map of Iran and location of Zagros Zone, B. Subdivision of Zagros Zone (cited in Motiei 1995), and location of study area and previous researches: 1. Hadavandkhani 2015; 2. Daneshian et al. 2015; 3. Babazadeh et al. 2010; 4. Daneshian et al. 2012; 5. Norouzi et al. 2014, C. Studied sections: 1. Safid well; 2. Champeh section; 3. Bande Lengeh well; 4. Taftan well (cited in Geological Division 2004).

 


روش کار، شیوة انجام پژوهش و موقعیت جغرافیایی محدودة پژوهش

به‌منظور بررسی زیست‌چینه‌نگاری منطقه، تعداد چهار برش سطحی و زیرسطحی در یک روند شمال غرب- جنوب شرق در پس خشکی بندرعباس انتخاب شده است (شکل 1).

برش چمپه با مختصات N 26° 49´ 48´´ و E 54° 44´ 42´´ در 214کیلومتری جنوب غرب بندرعباس واقع است. سازند پابده در این برش 390 متر ضخامت دارد و متشکل از مارن و سنگ آهک است. بخش بزرگی از این برش، مارن‌هایی است که در آن روزن‌داران به‌صورت نمونه‌های آزاد بررسی شدند. 90 متر ابتدای این برش به سن ائوسن و بقیة سازند پابده در این برش به ضخامت 300 متر به سن الیگوسن است. در ادامه سازند کربناتة آسماری با ضخامت حدود 150 متر روی سازند پابده نهشته شده است (شکل 2).

برش زیرسطحی سفید با موقعیت جغرافیایی N 26° 56´ 40´´ و E 54° 27´ 09´´ در 26کیلومتری غرب برش چمپه واقع شده است. ضخامت کل سازند پابده در این چاه 753 متر است که در این پژوهش نهشته‌های مربوط به الیگوسن این سازند به ضخامت 140 متر بررسی شده است. لیتولوژی سازند پابده، آهک رسی و میان‌لایه‌های آهکی است. در ادامه روی سازند پابده، سازند آسماری به ضخامت حدود 100 متر به‌طور پیوسته نهشته شده است. تفکیک بین این دو سازند براساس تیپ فسیل‌ها و تغییر از مجموعة فسیلی پلانکتیک به بنتیک صورت گرفته است.

چاه بندلنگه با مختصات N 26° 49´ 25´´ و E 54° 55´ 38´´ در 20کیلومتری شرق برش چمپه قرار دارد. ضخامت کل سازند پابده در این چاه 851 متر است که در این پژوهش، نهشته‌های الیگوسن این سازند با لیتولوژی مارن و میان‌لایه‌های آهکی به ضخامتی حدود 500 متر بررسی شده است. روی سازند پابده نهشته‌های تبخیری سازند گچساران قرار دارد.

چاه تفتان با موقعیت جغرافیایی N 26° 26´ 52´´ و E 55° 33´ 02´´ در 87کیلومتری جنوب شرق برش چمپه واقع است. سازند پابده در این چاه 1004 متر ضخامت دارد که نهشته‌های الیگوسن این سازند با ضخامت 406 متر بررسی شده و متشکل از مارن و میان‌لایه‌های آهک است. لایه‌های تبخیری سازند گچساران روی سازند پابده نهشته شده است. موقعیت جغرافیایی برش‌های مدنظر در شکل 1C نشان داده شده است.

به‌منظور بررسی‌های زیست‌چینه‌نگاری تعداد 938 نمونه از چهار برش بررسی شده است. در برش چمپه مطالعات روی نمونه‌های نرم و همچنین مقاطع نازک انجام و در سه برش زیرسطحی دیگر، مقاطع نازک بررسی شده است. در بررسی روزن‌داران شناور در 53 نمونة شسته‌شدة مارن در برش چمپه، نمونه‌ها در آب خیسانده و با الک 63 µm و 125 µm شسته شدند؛ سپس نمونه‌های خشک‌شده با استریومیکروسکوپ بررسی و نمونه‌های پیک‌شده (جداشده) روی پایه چسبانده و با طلا پوشش داده و برای عکس‌برداری با میکروسکوپ الکترونی (SEM) آماده شدند؛ همچنین تعداد 85 مقطع نازک از برش چمپه بررسی شد. نمونه‌های خردة حفاری مربوط به چاهها نیز در 800 مقطع نازک مطالعه شدند.

نتایج حاصل از مطالعات فسیل‌شناسی در برش‌ها، به شناسایی روزن‌داران شناور و ارائة بیوزوناسیون استاندارد جهانی (Berggren et al. 1995; Berggren and Pearson 2005; Wade et al. 2011; Berggren et al. 2018) و تعیین سن این نهشته‌ها منجر شده است.


 

 

شکل 2A- نمای کلی از سازند پابده، آسماری و گچساران در برش چمپه؛ 2B. مارن‌های بخش انتهایی سازند پابده همراه با میان‌لایه‌های آهکی؛ 2C. نمای نزدیکی از میان‌لایه‌های آهکی سازند پابده

Fig. 2- A. Field picture of Pabdeh, Asmari and Gachsaran formations at Champeh section, B. Marl and  interbedded limestone of upper part of the Pabdeh Formation, C. Close view of marl and interbedded limestone in Pabdeh Formation.

 


بحث و تحلیل یافته‌های پژوهش

چینه‌نگاری زیستی و مرز ائوسن/ الیگوسن

بیوزوناسیون‌های ارزشمند و شناخته‌شده‌ای برمبنای روزن‌داران و در مقیاس جهانی وجود دارند که می‌توان نهشته‌های پابده را برمبنای آنها بررسی و ارزیابی کرد و امکان تطابق نهشته‌های این سازند را با سایر نقاط دنیا فراهم آورد.

وید و همکاران در سال 2011 (Wade et al. 2011) با جمع‌آوری 187 حادثة زیستی روزن‌داران شناور، بیوکرونولوژی سنوزوئیک را بازبینی و بیوزوناسیون دقیق و کاملی را برای سنوزوئیک مناطق با عرض جغرافیایی کم ارائه کردند. در سال 2018 این بیوزوناسیون را برگرن و همکاران (Berggren et al. 2018) بازنگری و تأیید کردند. در جدول 1 ضمن ارائه و مقایسة بیوزوناسیون‌های مطرح، جدیدترین آن (تأییدشدة برگرن و همکاران Berggren et al. 2018) نیز ارائه شده که درحقیقت بیوزوناسیون‌های پیشین را بازنگری کرده و برای این پژوهش مدنظر قرار گرفته است.


 

 

 

جدول 1- بیوزوناسیون‌های جهانی ارائه‌شده برمبنای روزن‌داران شناور (در محدودة ائوسن بالایی تا الیگوسن بالایی)

Table 1. Correlation of Global planktonic foraminifera zonal schemes (for the interval spanning the Late Eocene to the Late Oligocene).

HOZ: Highest-occurrence Zone, PRZ: Partial-range Zone, CRZ: Concurrent-range Zone, LOZ: Lowest-occurrence Zone

 

 


بیوزون E16 را نخست برگرن و پیرسون (Berggren and Pearson 2005) معرفی و وید و همکاران (Wade et al. 2011) تأیید کردند. این بیوزون، شاخص ائوسن پسین است و برای شناسایی مرز ائوسن/ الیگوسن استفاده شد. مرز ائوسن با الیگوسن با انقراض جنس Hantkenina مشخص می‌شود (Berggren and Pearson 2005; Wade et al. 2011; Berggren et al. 2018). نکته‌ای که وید و همکاران (Wade et al. 2011) در این بیوزون به آن توجه کردند، استفاده از بالاترین حضور معمول (Highest common occurrence) Pseudohastigerina micra به‌مثابة شاخص دیگری برای تشخیص مرز ائوسن- الیگوسن است. P. micra از فرم‌های معمول در رسوبات ائوسن بالایی است که متحمل کاهش اندازة مشخصی همزمان با انقراض Hantkenina می‌شود (Wade et al. 2011).

در پژوهش‌های قدیمی‌تر (Berggren and Miller 1988; Berggren et al. 1995)، بیوزون P17 برای پایان ائوسن ارائه شده است و آخرین حضور (LAD) Turborotalia cerroazulensis را به دلیل پتانسیل خوب حفظ‌شدگی، به‌مثابة افق زیستی برای رأس ائوسن و مرز E/O در نظر می‌گرفتند. مشاهدات دقیق‌تر حاکی است فاصلة چینه‌نگاری کمی بین این حادثه تا آخرین حضور Hantkenina spp.، منطبق بر Eocene/Oligocene GSSP، موجود است. در برش استراتوتایپ مرز ائوسن/ الیگوسن در میشیگانوی[1] ایتالیا بازه‌ای به ضخامت 44 سانتی‌متر بین انقراض T. cerroazulensis و انقراض hantkeninids ثبت شده است (Premoli Silva and Boersma 1988; Berggren and Pearson 2005).

 

زیست‌چینه‌نگاری نهشته‌های الیگوسن سازند پابده در برش و چاههای بررسی‌شده

به‌منظور بررسی‌های زیست‌چینه‌نگاری مرز ائوسن/ الیگوسن و نهشته‌های الیگوسن در منطقه، چهار برش سطحی و زیرسطحی چمپه، سفید، بندلنگه و تفتان انتخاب شدند. مطالعات فسیل‌شناسی روی مرز E/O و توالی الیگوسن سازند پابده برمبنای روزن‌داران شناور انجام شده که به تعیین سن و ارائة بیوزون‌های مرتبط انجامیده است. شناسایی و نام‌گذاری روزن‌داران شناور براساس منابع جدیدی چونOlsson et al. 2018; Wade et al. 2018 a, b; Spezzaferri et al. 2018 a, b; Leckie et al. 2018; Pearson et al. 2018  انجام شده است.

در اینجا بیوزون‌های شناسایی‌شده در برش و چاههای بررسی‌شده از قدیم به جدید معرفی می‌شوند.

 

بیوزون اول

Zone E16. Hantkenina alabamensis Highest-occurrence Zone (Berggren and Pearson 2005; Wade et al. 2011)

تعریف: این بیوزون، بازه‌ای بین دو افق زیستی آخرین حضور Globigerinatheka index در پایین و آخرین حضور Hantkenina alabamensis در بالاست.

این بیوزون معادل بخش بالایی بیوزون Turborotalia cunialensislCribrohantkenina infiata Concurrent-range Zone (P16) و کل بیوزون Globigerina gortanii gortanii-Turborotalia centralis Consecutive-range Zone (P17) متعلق به بیوزوناسیون Blow 1969, 1959 و نیز معادل با بیوزون Turborotalia cerroazulensis Interval/Partial-range Zone (P17) مربوط به بیوزوناسیون Berggren et al. 1995 Berggren andMiller 1988; است.

 

سن: 34.3-33.7 Ma (late Priabonian)

مرز بالایی بیوزون E16 در برش چمپه براساس آخرین حضور Hantkeninaalabamensis و به‌طور کلی انقراض جنس Hantkenina در نمونة ARP 5818 در متراژ 92متری قاعدة برش شناسایی شده است که شاخصی برای مرز ائوسن/ الیگوسن محسوب می‌شود. به علت مشاهده‌نشدن Globigerinathekaindex که شاخص مرز پایینی این بیوزون است، حد پایینی این بیوزون قابل شناسایی نیست و از ابتدای برش تا نمونة ARP 5818 را که آخرین حضور Hantkeninaalabamensis در آن ثبت شده است، به این بیوزون مربوط می‌دانیم.

روزن‌داران شناور یافت‌شده در این بخش از برش چمپه عبارت‌اند از:

Hantkenina alabamensis, Hantkenina sp., Chiloguembelina sp., Subbotina corpulenta S. eocaena, S. gortanii, Globoturborotalita ouachitaensis, G. gnaucki, Globigerina officinalis,, Dentoglobigerina galavisi, Paragloborotalia nana, ciperoella anguliofficinalis, Turborotalia ampliapertura.

در برش زیرسطحی چاه سفید، مرز E/O براساس آخرین حضور Hantkenina sp. در عمق 642متری شناسایی می‌شود. در این چاه بیوزون E16 از عمق 642متری به سمت پایین معرفی می‌شود. مرز بالایی این بیوزون آخرین حضور Hantkenina sp. بوده، ولی مرز پایینی که آخرین حضور Globigerinathekaindex است، به علت مشاهده‌نشدن این تاکسا در این چاه قابل شناسایی نیست.

فرامینفرای پلانکتیک همراه در بیوزون E16 در چاه سفید عبارت‌اند از:

Turborotalia ampliapertura, Paragloborotalia nana, Globigerina sp., Subbotina eocaena, S. gortanii, Pseudohastigerina naguewichiensis, Chiloguembelina sp, Ciperoella anguliofficinalis, Catapsydrax sp.

در چاه بندلنگه آخرین حضور Hantkenina sp. که مرز بالایی بیوزون E16 و همچنین شاخص مرز ائوسن– الیگوسن است، در عمق 1380متری قرار دارد. مرز پایینی این بیوزون در چاه بندلنگه به علت شناسایی‌نشدن فسیل شاخص Globigerinatheka index قابل شناسایی نیست. همان‌طور که در بالا اشاره شد، از این عمق به پایین رسوبات به سن ائوسن هستند و فسیل‌های شاخص ائوسن از قبیل Hantkenina sp., Globigerinatheka sp., Turborotalia cerroazulensis در این چاه مشاهده شده‌اند. رویداد آخرین حضور Turborotalia cerroazulensis که شاهد دیگری بر ورود به ائوسن است، در عمق 1400متری یعنی 20 متر پایین‌تر از آخرین حضور Hantkenina sp. مشاهده شده است. این بازه بین این دو رویداد زیستی مطابق با برش نمونة مرز ائوسن- الیگوسن در ایتالیاست (Premoli Silva and Boersma 1988; Berggren and Pearson 2005).

در چاه تفتان بیوزون P17 بازه‌ای بین آخرین حضور Cribrohantkenina inflate و انقراض Turborotalia cerroazulensis/ Turborotalia cunialensis است. این بیوزون معادل بیوزون E16 است که در برش‌های پیشین ارائه شده است. به دلیل شناسایی‌نشدن جنس Hantkenina در این برش و با وجود اهمیت این جنس در تعیین سن و ارائة بیوزوناسیون در نهشته‌های آخر ائوسن، تعیین مرز ائوسن/ الیگوسن و همین‌طور مرز E16/ O1 در این چاه با جنس Hantkenina انجام نمی‌شود و درعوض با گونة Turborotaliacerroazulensis انجام می‌شود. در کارهای قدیمی‌تر نیز همین تاکسا، اساس تعیین مرز بین ائوسن و الیگوسن بوده است (Berggren et al. 1995)؛ بنابراین نهشته‌های زیر این عمق به سن ائوسن پسین است. مرز زیرین این بیوزون در این چاه شناسایی نشده است. حضور Globigerinatheka sp. پس از این عمق نیز، گواه دیگری بر ورود به ائوسن است.

روزن‌داران شناور همراه در این بخش عبارت‌اند از:

Globigerina sp., Subbotina eocaena, Chiloguembelina sp., Globoturborotalia ouachitaensis, Turborotalia cerroazulensis, Globigerinatheka sp.

این بیوزون با بیوزون شمارة 52 وایند (Wynd 1965) Globorotalia cerroazulensis- Hantkenina ass. Zone هم‌ارز است.

 

بیوزون دوم

Zone O1. Pseudohastigerina naguewichiensis Highest-occurrence Zone (Berggren and Pearson 2005; Wade et al. 2011)

تعریف: این بیوزون، بازه‌ای از آخرین حضور Hantkenina alabamensis تا آخرین حضور Pseudohastigerinanaguewichiensis را شامل می‌شود.

این بیوزون معادل Turborotalia cerroazulensis- Pseudohastigerina spp. Interval Zone (PI8) متعلق به Berggrenet al. 1995 است.

 

سن: 33.7-32.0 Ma; early Oligocene (early Rupelian)

در برش چمپه، این بیوزون به ضخامت 143 متر از نمونة ARP 5818 در متراژ 92متری تا نمونة ARP 5852 در متراژ 235متری مشخص می‌شود. براساس بررسی روزن‌داران شناور در این برش، آخرین حضور Hantkenina alabamensis در نمونة ARP 5818 بوده است که مرز زیرین این بیوزون را تشکیل می‌دهد؛ همچنین آخرین نمونه از Pseudohastigerina naguewichiesis در نمونة ARP 5852 مشاهده شده است که مرز بالایی این بیوزون را تشکیل می‌دهد.

روزن‌داران شناور یافت‌شده در این بخش از برش چمپه عبارت‌اند از:

Chiloguembelina sp., Subbotina corpulenta S. eocaena, S. gortanii, Globoturborotalita ouachitaensis, G. gnaucki, Globigerina officinalis,, Dentoglobigerina galavisi, D. venezuelana, Pseudohastigerina naguewichiensis, Paragloborotalia nana, ciperoella anguliofficinalis, Turborotalia ampliapertura, Catapsydrax sp.

در چاه سفید، این بیوزون با ضخامت 33 متر معرفی می‌شود. مرز بالایی آخرین حضور Pseudohastigerina naguewichiensis در عمق 609متری و مرز پایینی آخرین حضور Hantkenina sp. در عمق 642متری است.

فرامینفرای پلانکتیک همراه در این بخش عبارت‌اند از:

Turborotalia ampliapertura, Paragloborotalia nana, Globigerina sp., Subbotina eocaena, S. gortanii, Globigerinella obesa, Pseudohastigerina naguewichiensis, Chiloguembelina sp, Ciperoella anguliofficinalis, Catapsydrax sp.

 

بیوزون سوم

Zone O2. Turborotalia ampliapertura Highest-occurrence Zone (Berggren and Pearson 2005; Wade et al. 2011)

تعریف: این بیوزون بازه‌ای را شامل می‌شود که بین بالاترین حضور Pseudohastigerin naguewichiesis و بالاترین حضور Turborotalia ampliapertura قرار دارد.

این بیوزون معادل Turborotalia ampliapertura Partial-range/Interval Zone (PI9) متعلق بهBerggren and Miller 1988, Berggren et al. 1995 است.

سن: 32.0-30.3 Ma; early Oligocene (middle-late Rupelian)

در برش چمپه، همان‌طور که در بالا بیان شد، آخرین حضور Pseudohastigerinnaguewichiesis در نمونة ARP5852 دیده شده است که به‌مثابة رأس بیوزون O1 و نیز قاعدة بیوزون O2 محسوب می‌شود. آخرین حضور Turborotaliaampliapertura نیز در نمونة ARP 5868 در متراژ 298متری برش دیده شده است که مرز بالایی بیوزون را مشخص می‌کند. بدین ترتیب بیوزون O2 با ضخامت 63 متر از متراژ 235 تا 298متری برش چمپه دیده می‌شود.

روزن‌داران شناور یافت‌شده در این بخش از برش چمپه عبارت‌اند از:

Chiloguembelina sp., Subbotina gortanii, Globoturborotalita ouachitaensis, G. gnaucki, Globigerina officinalis, Dentoglobigerina venezuelana, D. prasaepis, Paragloborotalia nana, ciperoella anguliofficinalis, Turborotalia ampliapertura, Catapsydrax sp.

در چاه سفید، بیوزون O2 به ضخامت 61 متر در عمق 548متری تا 609متری مشخص می‌شود. مرز بالایی آخرین حضور Turborotaliaampliapertura و مرز پایینی آخرین حضور Pseudohastigerinanaguewichiensis است.

روزن‌داران شناور همراه در این بیوزون عبارت‌اند از:

Turborotalia ampliapertura, Paragloborotalia nana, Globigerina sp., Subbotina eocaena, Globigerinella obesa, Catapsydrax sp., Chiloguembelina sp, Ciperoella anguliofficinalis.

در چاه بندلنگه به علت مشاهده‌نشدن تاکسای کلیدی Pseudohastigerinanaguewichiensis که آخرین حضور آن مرز پایینی زون O2 و مرز بالایی زون O1 است، تفکیک بین این دو بیوزون امکان‌پذیر نیست؛ به همین سبب از عمق 1025متری که آخرین حضور T. ampliapertura بوده تا عمق 1380متری که آخرین حضور Hantkenina sp. بوده و جمعاً به ضخامت 355 متر است، به بیوزون‌های O1- O2 نسبت داده می‌شود.

از روزن‌داران شناور همراه می‌توان به فرم‌های زیر اشاره کرد:

Turborotalia ampliapertura, Paragloborotalia nana, Globigerina sp., Subbotina eocaena, S. gortanii, Globigerinella obesa, Chiloguembelina sp, Ciperoella anguliofficinalis, Globoturborotalia ouachitaensis.

در چاه تفتان، همان‌طور که پیش از این بیان شد، به علت مشاهده‌نشدن هیچ فرمی از hantkeninids، مرز ائوسن به الیگوسن براساس آخرین حضور Turborotaliacerroazulensis تعیین و از بیوزون P17 استفاده شده است. در ادامه برای این برش مجموعة بیوزون PI8. Turborotalia cerroazulensis-Pseudohastigerina spp. Interval Zone / P19. "Turborotalia" ampliapertura Interval Zone (Berggren and Miller 1988) تشخیص داده شد. این بیوزون‌ها معادل (Berggren and Pearson 2005; Wade et al. 2011)O1- O2  است که در برش‌های پیشین نیز تشخیص داده شدند. به علت نبود جنس Pseudohastigerina در این بخش، تفکیک دو بیوزون P18 و P19 از یکدیگر امکان‌پذیر نیست؛ بنابراین از عمق 2695متری که آخرین حضور Turborotaliaampliapertura یعنی مرز بالایی زون P19 است تا عمق 3002متری که آخرین حضور Turborotalia cerroazulensis و مرز پایینی زون P18 است، به‌صورت بیوزون‌های P18/ P19 مشخص شدند.

روزن‌داران شناور همراه در این بازه عبارت‌اند از:

Turborotalia ampliapertura, Globigerina sp., Subbotina eocaena, Globigerinella obesa, Chiloguembelina sp., Globoturborotalia ouachitaensis.

 

بیوزون چهارم

Zone O3. Dentoglobigerina sellii Partial-range Zone (Berggren and Pearson 2005; Wade et al. 2011)

تعریف: این بیوزون بخشی از محدودة سنی Dentoglobigerinasellii را شامل می‌شود که بین انقراض Turborotaliaampliapertura و ظهور Ciperoellaangulisuturalis واقع شده باشد.

این بیوزون معادل است با:

Dentoglobigerina sellii Partial-range Zone [P20] (Berggren and Miller 1988; Berggrenet al. 1995).

سن: 30.3-29.4 Ma; late early Oligocene (late Rupelian)

در برش چمپه، مرز زیرین این بیوزون، آخرین حضور Turborotaliaampliapertura در متراژ 298متری و نمونة ARP 5868 است. مرز بالایی به علت نبود Ciperoellaangulisuturalis قابل شناسایی نیست. به سمت بالا و تا پایان سازند پابده از فراوانی روزن‌داران شناور به‌شدت کاسته شده است؛ به همین دلیل بیوزون O3، آخرین بیوزون شناسایی‌شده برمبنای روزن‌داران شناور در این برش است. با پایان‌یافتن سازند پابده، آهک‌های سازند آسماری روی پابده نهشته شده‌اند.

در چاه سفید، بیوزون O3 از عمق 548متری به بالا تشخیص داده شد. مرز بالایی بیوزون در این چاه مشاهده نشده، ولی مرز پایینی که آخرین حضور T. ampliapertura است، در عمق 548متری مشاهده شده است.

دیگر روزن‌داران شناور همراه در این بیوزون عبارت‌اند از:

Paragloborotalia nana, Globigerina sp., Subbotina eocaena, Globigerinella obesa, Catapsydrax sp., Chiloguembelina sp.

در برش چاه بندلنگه، بیوزون O3 از متراژ 1025متری به بالا مشخص شده است. شناسایی این بیوزون در اینجا فقط براساس مرز پایینی صورت گرفته که آخرین حضور T. ampliapertura در عمق 1025متری است. مرز بالایی که اولین حضور C. angulisuturalis است، همچون برش‌های دیگر در این برش نیز قابل شناسایی نیست.

دیگر روزن‌داران شناور همراه در این بیوزون عبارت‌اند از:

Globigerina sp., Globigerinella obesa, Chiloguembelina sp., Subbotina gortanii, Ciperoellaanguliofficinalis.

در چاه تفتان این بیوزون معادل بیوزون (Berggren and Miller 1988) P20 بوده که بازه‌ای بین آخرین حضور Turborotalia ampliapertura و اولین حضور C. angulisuturalis است. در این چاه، مرز پایینی این بیوزون یعنی آخرین حضور Turborotaliaampliapertura در عمق 2695متری دیده شده است، ولی مرز بالایی به علت مشاهده‌نشدن C. angulisuturalis تشخیص داده نمی‌شود.

از روزن‌داران شناور همراه Globigerina sp.,Globigerinellaobesa, Chiloguembelina sp. نام‌بردنی است.

براساس بررسی‌های انجام‌شده در برش‌های مطالعه‌شده، رسوب‌گذاری سازند پابده در این منطقه تا سن الیگوسن (روپلین) ادامه داشته است. همان‌طور که در بالا بیان شد، مرز ائوسن/ الیگوسن منطبق بر بیوزون E16 بوده و بیوزون‌های O1, O2 و O3 نیز متعلق به روپلین در سازند پابده معرفی شده است.

بیوزون‌های معرفی‌شده در این مقاله، براساس راهنمای بین‌المللی چینه‌نگاری (Salvador 1994; Murphy and Slvador 1999) اینتروال زون محسوب می‌شوند. لازم به یادآوری است برگرن و پیرسون (Berggren and Pearson 2005) اینتروال زون را به پنج گروه تقسیم کردند؛ این پنج گروه عبارت‌اند از: Taxon-Range Zone (TRZ) Concurrent-Range Zone (CRZ), Highest-Occurrence Zone (HOZ), Lowest-Occurrence Zone (LOZ), Partial-Range Zone (PRZ) (Berggren and Pearson 2005).

بیوزون‌های O2, O1 و O3 مطابق با بیوزون شمارة 54 وایند Small globigerinids- Haplophragmium slingeri- Zeauvigerina assemblage zone (Wynd 1965) است.


 

 

شکل 3- گسترش روزن‌داران شناور الیگوسن سازند پابده و بیوزوناسیون مرتبط با آن در برش سطحی چمپه

Fig. 3- Distribution of planktonic foraminifera and biozonation of the Pabdeh Formation  at Champeh section.

 

 

شکل 4- گسترش روزن‌داران شناور و بیوزوناسیون مرتبط با آن در چاه سفید

Fig. 4- Distribution of planktonic foraminifera and biozonation of the Pabdeh Formation at Safid well.

 

شکل 5- گسترش روزن‌داران شناور و بیوزوناسیون مرتبط با آن در چاه بندلنگه

Fig. 5- Distribution of planktonic foraminifera and biozonation of the Pabdeh Formation at Bande Lengeh well.

 

شکل 6- گسترش روزن‌داران شناور و بیوزوناسیون مرتبط با آن در چاه تفتان

Fig. 6- Distribution of planktonic foraminifera and biozonation of the Pabdeh Formation at Taftan well.

 

تطابق زیست‌چینه‌نگاری برش‌های مطالعه‌شده و مقایسه با مناطق دیگر

در اوایل پالئوژن در زاگرس سه ناوة (تراف، گودال) تتیس، خوزستان و لنگه وجود داشت که با پشته‌هایی از یکدیگر جدا بودند (Aghanabati 2011)؛ تراف بزرگ تتیس واقع در شمال شرق خوزستان، تراف خوزستان که از شرق عراق تا فارس ساحلی امتداد داشته و تراف لنگه که در ادامة تراف خوزستان تا حوالی ساحل عمان گسترش داشته است (Motiei 1995).

در ائوسن میانی، پس‌روی عمومی همراه با بالاآمدن آغاز شده است و در پایان ائوسن، فقط مناطق مرکزی تراف‌ها در زیر آب باقی مانده‌اند. طی الیگوسن، پلاتفرم فارس داخلی و شمال خاوری لرستان از آب بیرون مانده، ولی در تراف‌های خوزستان و لنگه، رسوب‌گذاری نهشته‌های عمیق پابده ادامه داشته است (Aghanabati 2011; Motiei 1995).

چرخة رسوبی آسماری مبیّن کم‌عمق‌ و محدودشدن حوضة رسوبی است (Motiei 1995). منطقة مطالعه‌شده در تراف لنگه واقع شده است. در بخش‌های کم‌عمق حوضه، با افت سطح آب، روی سازند پابده، سازند کربناتة آسماری نهشته شده است (برش چمپه و چاه سفید)؛ در حالی که در همین زمان در بخش‌های عمیق‌تر حوضه، همچنان رسوب‌گذاری سازند پابده تداوم داشته است (چاه بندلنگه و چاه تفتان). در ادامه با کاهش سطح آب و بسته‌شدن حوضه، ارتباط حوضه با دریای آزاد به‌تدریج قطع شده و روی سازند پابده تبخیری‌های سازند گچساران نهشته شده است. شکل 7، گسترش جانبی و تطابق زیست‌چینه‌نگاری را بین برش‌های بررسی‌شده در منطقه در یک روند شمال غرب- جنوب شرق نشان می‌دهد. نهشته‌های الیگوسن سازند پابده در روند بررسی‌شده در چاه سفید کمترین ضخامت را دارد و به سمت جنوب شرق ضخامت بیشتر شده است؛ به نحوی که در چاه بندلنگه بیشترین ضخامت را دارد.

در این بخش، مقایسة نهشته‌های الیگوسن سازند پابده در منطقة بررسی‌شده با نهشته‌های هم‌ارز در پژوهش‌های پژوهشگران دیگر، مدنظر قرار می‌گیرد. در شکل 1، مناطقی نشان داده شده که رسوبات الیگوسن سازند پابده در آنها بررسی شده است. در شکل 8، نتایج حاصل از این بررسی و نیز برش‌های کارشده توسط دیگر پژوهشگران به تفکیک ضخامت و سن این نهشته‌ها و همچنین بیوزون‌های ارائه‌شده برای این بخش از سازند پابده نشان داده شده است. چهار برش در پهنة ایذه (برش‌های تنگ حتی 1، تنگ پابده 2 و چهارده 3 Hadavandkhani 2015 و برش کوه لار 4 Daneshian et al. 2015) و سه برش در پهنة فارس (برش نره 5 Daneshian et al. 2012، چاه هالگان 6 Norouzi et al. 2014 و برش تنگ زنجیران 7 Babazade et al. 2010) انتخاب شده‌اند.

به‌منظور انجام تطابق بین برش‌های بررسی‌شده در این پژوهش با سایر برش‌ها، در برش‌هایی که بیوزون‌ها براساس وایند (Wynd 1965) شناسایی شده بودند، با توجه به محتویات روزن‌داران شناور گزارش‌شده، بیوزوناسیون جدید برگرن و همکاران (Berggren et al. 2018) در این پژوهش برای این برش‌ها (برش نره Daneshian et al. 2012 و چاه هالگان Norouzi et al. 2014) مشخص شده است.

براساس بررسی‌های زیست‌چینه‌نگاری در منطقة پژوهش، سن نهشته‌های الیگوسن سازند پابده در پس خشکی بندرعباس (چاه سفید، برش چمپه، چاه بندلنگه و چاه تفتان) به سن روپلین و شامل بیوزون‌های O2, O1 و O3 است و حتی تا انتهای روپلین نمی‌رسد. برش‌های نره، تنگ زنجیران و چاه هالگان نیز که در پهنة فارس واقع شده‌اند، به سن روپلین است. در برش‌های تنگ حتی، تنگ پابده، چهارده و کوه لار که در پهنة ایذه واقع شده‌اند، بیوزوناسیون جهانی (Wade et al. 2011) برای تفکیک این نهشته‌ها استفاده شده است. نهشته‌های الیگوسن سازند پابده در این برش‌ها به سن روپلین- شاتین است.

مقایسه و تطابق برش‌های یادشده نشان می‌دهد در پس خشکی بندرعباس، نهشته‌های الیگوسن سازند پابده ضخامت بیشتری دارد و به سن روپلین است. این نهشته‌ها به سمت پهنة فارس نیز با همان سن است، ولی از ضخامت آنها کاسته شده است. به سمت پهنة ایذه این نهشته‌ها جوان‌تر شده است؛ به‌طوری که تا شاتین ادامه داشته، اما ضخامت آنها نسبت به منطقة پژوهش کمتر است (شکل 8).


 

شکل 7- مقایسه و مطابقت نهشته‌های الیگوسن سازند پابده در منطقة پژوهش؛ 1. چاه سفید، 2. برش چمپه، 3. چاه بندلنگه، 4. چاه تفتان

Fig. 7. Correlation of Oligocene deposits of the Pabdeh Formation in study area: 1. Safid well, 2. Champeh section, 3. Bande Lengeh well, 4. Taftan well.

 

شکل 8- مقایسه و تطابق نهشته‌های الیگوسن سازند پابده در پس خشکی بندرعباس و پهنه‌های فارس و ایذه. برش 1، 2 و 3 Hadavandkhani 2015، برش 4 Daneshian et al. 2015 در پهنة ایذه، برش 5 Daneshian et al. 2012، برش 6 Norouzi et al. 2014، برش 7 Babazade et al. 2010 در پهنة فارس، برش‌های 8 چاه سفید، 9 چمپه، 10 چاه بندلنگه و 11 چاه تفتان بررسی‌شده در این پژوهش در پس خشکی بندرعباس

Fig. 8. Correlation of Oligocene deposits of the Pabdeh Formation in Bandar Abbas Hinterland, Fars and Izeh Zones. Sections nos. 1, 2, 3 Hadavandkhani 2015, section 4 Daneshian et al. 2015 in Izeh Zone, section 5 Daneshian et al. 2012, section 6 Norouzi et al. 2014, section 7 Babazade et al. 2010 in Fars Zone, sections 8 Safid well, 9 Champeh, 10 Bande Lengeh well, 11 Taftan well, study in this research in Bandar Abbas Hinterland.


نتیجه‌

با بررسی‌های انجام‌شده در چهار برش انتخاب‌شده در منطقة مدنظر، نتایج زیر به دست آمده است:

  1. در پس خشکی بندرعباس ضخامت نهشته‌های الیگوسن سازند پابده از سمت شمال غرب به جنوب شرق نسبتاً افزایش یافته است؛ به‌طوری که در چاه سفید، کمترین ضخامت و در چاه بندلنگه، بیشترین ضخامت را دارد.
  2. ضخامت نهشته‌های الیگوسن سازند پابده در پس خشکی بندرعباس نسبت به پهنة فارس و ایذه بیشتر است؛ همچنین نهشته‌های الیگوسن سازند پابده به سمت پهنة ایذه جوان‌تر می‌شود.
  3. براساس مطالعات زیست‌چینه‌نگاری و شناسایی روزن‌داران شناور، تعداد چهار بیوزون منطبق بر بیوزوناسیون جهانی برای نهشته‌های الیگوسن سازند پابده در منطقه شناسایی شده است که عبارت‌اند از:

Zone E16. Hantkenina alabamensis Highest-occurrence Zone

Zone O1. Pseudohastigerina naguewichiensis Highest-occurrence Zone

Zone O2. Turborotalia ampliapertura Highest-occurrence Zone

Zone O3. Dentoglobigerina sellii Partial-range Zone

  1. رخدادهای زیستی موجود برای تفکیک بیوزون‌های شناسایی‌شده عبارت‌اند از: آخرین حضور جنس Hantkenina برای تعیین مرز ائوسن به الیگوسن و نیز تفکیک مرز E16 و O1، آخرین حضور Pseudohastigerina naguewichiensisبرای تفکیک بیوزون O1 و O2، آخرین حضور Turborotalia ampliapertura برای تفکیک بیوزون O2 و O3.

براساس حوادث زیستی شناسایی‌شده، بیوزون E16 متعلق به بالاترین بخش ائوسن و بیوزون‌های O1, O2, O3 به سن روپلین مشخص شدند.

  1. با توجه به بیوزون‌های ارائه‌شده، سن این بخش از سازند پابده الیگوسن پیشین (روپلین) است.
  2. در دو برش چمپه و چاه سفید با افت سطح آب در الیگوسن، حوضه محدود و سازند کربناتة آسماری روی سازند پابده نهشته شده است؛ در حالی که در دو چاه تفتان و بندلنگه که در بخش عمیق‌تر تراف لنگه قرار گرفته‌اند، در همین زمان رسوب‌گذاری سازند پابده همچنان تداوم داشته است.


[1].Massignano

Aghanabati A. 2011. Geology of Iran. Geological Survey of Iran, Teheran, 586p. (In Persian)
Al-Husseini M.I. 2000. Origin of the Arabian Plate Structures: Amar Collision and Najd Rift. GeoArabia, 5(4): 527-542.
Babazadeh A. Baharan S. Parvanehnejad Shirazi M. and Bahrami M. 2010. Biostratigraphy of the Pabdeh Formation in Tang-e Zanjiran section (Southeast. Shiraz) based on planktonic foraminifera. Journal of Stratigraphy and Sedimentology Researches, 26 (1): 145- 158. (In Persian)
Behbahani R. Mohseni H. Khodabakhsh S. and Atashmard Z. 2010. Depositional environment of the Pabdeh Formation (Paleogene) elucidated from trace fossils, Zagros basin, W Iran. The 1st International Applied Geological Congress, Department of Geology, Islamic Azad University - Mashad Branch, Iran. (In Persian)
Berggren W.A. and Pearson P.N. 2005. A revised tropical and subtropical Paleogene planktic foraminiferal zonation. Journal of Foraminiferal Research, 35: 279-298.
Berggren W.A. Kent D.V. Swisher III C.C. and Aubry. M.P. 1995. A revised Cenozoic geochronology and chronostratigraphy. In: Berggren W.A. Kent D.V. Swisher C. C. III, Aubry M.P. and Hardenbol J. (Eds.), Geochronology, Time Scales and Global Stratigraphic Correlation, SEPM (Society for Sedimentary Geology), Special Publication, 54:129- 212.
Berggren W.A. and Miller K.G. 1988. Paleogene tropical planktonic foraminiferal biostratigraphy and magnetobiochronology. Micropaleontology, 34: 362-380.
Berggren W.A. Wade. B.S. and Pearson P.N. 2018. Oligocene chronostratigraphy and planktonic foraminiferal biostratigraphy: historical review and current state-of-the-art. In: Wade B.S. Olsson R.K. and Pearson P.N. (Eds.), Atlas of Oligocene Planktonic Foraminifera, Cushman Foundation Special Publication, 46: 29-54.
Blow W.H. 1959. Age, correlation, and biostratigraphy of the upper Tocuyo (San Lorenzo) and Pozon formations, eastern Falcon, Venezuela. Bulletin of American Paleontology, 39: 61-251.
Blow W.H. 1969. Late Middle Eocene to Recent planktic foraminiferal biostratigraphy, In Bronnimann P. and Renz H. H. (Eds.), Proceedings of the First International Conference on Planktic Microfossils, E.J. Brill, Leiden, 1: 199-422.
Bolli H.M. and Saunders J.B. 1985. Oligocene to Holocene low latitude planktic foraminifera. In: Bolli H.M. Saunders J.B. and Perch-Nielsen K. (Eds.), Plankton Stratigraphy, Cambridge University Press, Cambridge, 155-262.
Daneshian J. Baghbani D. Aghanabati S.A. and Norouzi N. 2012. Biostratigraphy of Oligocene and Lower Miocene Sediments (Pabdeh, Asmari, Gachsaran and Mishan Formation) on the basis of Foraminifera in Southwest Jahrum, Interior Fars. Geosciences, 21 (83): 157-166. (In Persian)
Daneshian J. Shariati Sh. and Salsani A. 2015. Biostratigraphy and planktonic foraminiferal abundance in the phosphate-bearing Pabdeh Formation of the Lar Mountains (SW Iran). Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie – Abhandlungen, Schweizerbart’sche Verlagsbuchhandlung, Stuttgart, Germany.
Geological Division. 2004. Zagros Structures. National Iranian Oil Company (NIOC), Exploration Directorate.
Habibi T. Nielsen J.K. Ponedelnik A.A. and Ruban D.A. 2017. Palaeogeographical peculiarities of the Pabdeh Formation (Paleogene) in Iran: new evidence of global diversity-determined geological heritage. Journal of African Earth Sciences, 133.
Hadavandkhani N. 2015. Lithostratigraphy and biostratigraphy of the Pabdeh Formation in the Izeh zone (Chahardeh, Tange Hatti and north flank of Tange Pabdeh sections), PhD thesis, Shahid Beheshti University, Iran, 488 p. (in Persian)
Hadavandkhani N. Sadeghi A. Adabi M.H. and Tahmasbi Sarvestani A. 2017. Stratigraphy and the introduction of new biozonationes in the Pabdeh Formation (Tange Hatti section, Izeh zone Khuzestan. Journal of Stratigraphy and Sedimentology Researches, 33 (2): 1-18. (In Persian)
James G.A. and Wynd J. 1965. Stratigraphic nomenclature of Iranian oil consortium agreement area. AAPG Bulletin, 49:2182-2245
Leckie R.M. Wade B. S. Pearson P.N. Fraass A.J. King D.J. Olsson R.K. Premoli Silva I. Spezzaferri S. and Berggren W.A. 2018. Taxonomy, Biostratigraphy, and Phylogeny of Oligocene and lower Miocene Paragloborotalia and Parasubbotina. In: Wade B.S. Olsson R.K. and Pearson P.N. (Eds.), Atlas of Oligocene Planktonic Foraminifera, Cushman Foundation Special Publication, 46: 125-178.
Mirzaee Mahmoodabadi R. 2014. Sedimentary Environments and Correlative Sequence Stratigraphy of Upper Cretaceous-Paleogene Succession in Shiraz Area, Fars, SW IRAN. Open Journal of Geology, 4: 1-17.
Mohseni H. and Al-Aasm I.S. 2004. Tempestite deposits on a storm-influenced carbonate ramp: an example from the Pabdeh Formation (Paleogene), Zagros basin, SW Iran. Journal of Petroleum Geology, 27(2):163 – 178.
Motiei H. 1995. Petroleum geology of Zagros. Geological Survey of Iran, Tehran, 1009 p. (in Persian)
Murphy M. A. and Salvador A. 1999. International Stratigraphic Guide – An abridged version. Episodes, 22:4.
Norouzi N. Daneshian J. Baghbani D. and Aghanabati S.A. 2014. Foraminiferal biostratigraphy of Oligocene to Lower Miocene deposits (Pabdeh, Asmari, Gachsaran formations) in south-west of Qir, Fars. Iranian Journal of Geology, 29: 59-74. (In Persian)
Olsson R.K. Hemleben C. Coxall H.K. and Wade B.S. 2018. Taxonomy, Biostratigraphy, and Phylogeny of Oligocene Ciperoella n. gen. In: Wade B.S. Olsson R.K. and Pearson P.N. (Eds.), Atlas of Oligocene Planktonic Foraminifera, Cushman Foundation Special Publication, 46: 215- 230.
Pearson P.N. Olsson R.K. Spezzaferri S. and Leckie R.M. 2018. Taxonomy, Biostratigraphy, and Phylogeny of Oligocene Globanomalinidae (Pseudohastigerina and Turborotalia). In: Wade B.S. Olsson R.K. and Pearson P.N. (Eds.), Atlas of Oligocene Planktonic Foraminifera, Cushman Foundation Special Publication, 46: 403-414.
Premoli Silva I. and Boersma A. 1988. Atlantic Paleogene planktic foraminiferal bioprovincial indices. Marine Micropaleontology, 14: 357-371.
Postuma S.A. 1971. Manual of Planktic Foraminifera. Elsevier, Amsterdam, 420 p.
Salvador. A. 1994. International Stratigraphic Guide: A Guide to Stratigraphic Classification, Terminology and Procedure. Geological Society of America, 214 p.
Sepehr M. and Cosgrov J.W. 2004. Structural framework of the Zagros fold–thrust belt, Iran. Marine and Petroleum Geology, 21: 829-843.
Spezzaferri S. Coxall H.K. Olsson R.K. and Hemleben C. 2018a. Taxonomy, Biostratigraphy, and Phylogeny of Oligocene Globigerina, Globigerinella, and Quiltyella n. gen. In: Wade B.S. Olsson R.K. and Pearson P.N. (Eds.), Atlas of Oligocene Planktonic Foraminifera, Cushman Foundation Special Publication, 46: 179- 214.
Spezzaferri S. Olsson R.K. Hemleben C. Wade B.S. and Coxall H.K. 2018b. Taxonomy, Biostratigraphy, and Phylogeny of Oligocene and lower Miocene Globoturborotalita. In: Wade B.S. Olsson R.K. and Pearson P.N. (Eds.), Atlas of Oligocene Planktonic Foraminifera, Cushman Foundation Special Publication, 46: 231-268.
Tabatabaei H. Motamed A. Soleimani B. and Kamali M.R. 2012. Chemical variation during Pabdeh Formation Deposition, Zagros Basin: Gurpi-Pabdeh-Asmari boundaries determination and Paleoenvironmental Condition. Geology and Geosciences, 1(1):102.
Wade B.S. Pearson P.N. Berggren W.A. and Palike H. 2011. Review and revision of Cenozoic tropical planktic foraminiferal biostratigraphy and calibration to the geomagnetic polarity and astronomical time scale. Earth-Science Reviews, 104: 111-142.
Wade B.S. Olsson R.K. Pearson P.N. Edgar K.M. and Premoli Silva I. 2018a. Taxonomy, Biostratigraphy, and Phylogeny of Oligocene Subbotina. In: Wade B.S. Olsson R.K. and Pearson P.N. (Eds.), Atlas of Oligocene Planktonic Foraminifera, Cushman Foundation Special Publication, 46: 307-330.
Wade B.S. Pearson P.N. Olsson R.K. Fraass A.J. and Leckie R.M. 2018b. Taxonomy, Biostratigraphy, and Phylogeny of Oligocene and lower Miocene Dentoglobigerina and Globoquadrina. In: Wade B.S. Olsson R.K. and Pearson P.N. (Eds.), Atlas of Oligocene Planktonic Foraminifera, Cushman Foundation Special Publication, 46: 331-384.
Wynd J. 1965. Biofacies of Iranian Oil Consortium Agreement Area. IOOC Report, no. 1082: unpublished.