نویسندگان

• محمد حسین حیدری فرد
• مسعود شایسته
• محمد معین پور
• ارسلان زینل زاده

پژوهنده

چکیده

           چکیده   عناصر و فرایندهایی که موجب تشکیل منابع نفتی شده به عنوان سیستم هیدروکربوری شناخته می‌شود. در این مطالعه مدل‌سازی حوضه جهت بررسی فرایندهای سیستم هیدروکربوری در میدان‌های گچساران و بی‌بی‌حکیمه در جنوب ایران، مورد استفاده قرار گرفته است. در این مطالعه تاریخچه تدفین و حرارتی دو چاه از میدان گچساران و دو چاه از میدان بی‌بی‌حکیمه بازسازی شده است. نمودارهای تاریخچه تدفین چاه‌های میدان گچساران و بی‌بی‌حکیمه، وضعیت پختگی لایه‌ها را نشان می‌دهند. سنگ منشأ پابده در چاه‌های مورد مطالعه به پختگی لازم برای نفت‌زایی نرسیده و سنگ منشأ کژدمی از زمان میوسن در ابتدای پنجره نفت‌زایی است (حدود 5/ تا 6 /0 % Ro ) . در این مطالعه مقطع ساختمانی از میادین گچساران و بی‌بی‌حکیمه با استفاده از مدل سازی دو بعدی حوضه مورد بررسی قرار گرفته و مقاطع دو بعدی دما، پختگی و اشباع شدگی بدست آمده و مسیرهای مهاجرت هیدروکربن تولید شده، از سنگ‌های منشأ کژدمی و پابده در این میدان‌ها ترسیم شده است. مدل دو بعدی نشان می‌دهد، پختگی سنگ منشأ کژدمی در تاقدیس‌های گچساران و بی‌بی‌حکیمه، در ابتدای پنجره نفت‌زایی و در ناودیس‌ها در انتهای پنجره نفت‌زایی واقع شده است. سازندهای پابده و گورپی در تاقدیس‌های مورد مطالعه، وارد پنجره نفت‌زایی نشده و در ناودیس‌ها در پیک زایش نفت قرار دارد. در مقطع مورد مطالعه، بیشترین میزان اشباع شدگی در تاقدیس ها دیده می‌شود. هیدروکربن تولید شده از سازند کژدمی، عمدتاً نفت همراه با مقادیر کمتری گاز بوده است. این هیدروکربن درون سازندهای ایلام و سروک به سمت تاقدیس‌ها مهاجرت کرده است. در بالای تاقدیس‌ها میزان اشباع‌شدگی و ستون نفتی افزایش یافته و هیدروکربن از درون سازندهای پابده و گورپی عبور کرده و به سازند آسماری رسیده است. از سازند پابده در ناودیس‌ها نفت و به نسبت کمتری، گاز تولید شده و درون سازند آسماری به سمت تاقدیس‌ها مهاجرت کرده است.   

کلیدواژه‌ها

• واژه‌های کلیدی : مدل سازی حوضه
• سیستم نفتی
• میدان گچساران
• میدان بی‌بی‌حکمیه

عنوان مقاله [English]

Two dimensional modeling of petroleum system in the Gachsaran and Bibi-Hakimeh oil fields

چکیده [English]

           Abstract   Elements and process make oil accumulation known as petroleum system. In this study, basin modeling was used to study the processes of petroleum system in Gaschsaran and Bibi Hakimeh oil fields in south Iran. In this study, burial and thermal history of two wells from Gachsaran and two wells from Bibi Hakimeh were reconstructed. Burial history diagrams of the Gachsaran and Bibi Hakimeh feilds showed maturity levels for the layers involved. The Pabdeh Formation wasn't mature enough for oil generation and the Kazhdumi Formation was in the early stage of oil generation (0.5 to 0.6 Ro%). In this study, two dimensional basin modeling was used to obtain temperature, maturity, saturation and migration sections.The maturity profile showed that the Kazhdumi Formation is in the early stage of oil generation in the anticlines, whereas it is in the peak of oil generation in synclines. Pabdeh and Gurpi formations are immature in anticlines and they are in peak of oil generation in synclinals. Most of hydrocarbon saturated areas occur in the anticlines. Most part of generated hydrocarbon from Kazhdumi was in liquid phase. After generation, the hydrocarbon was migrated from the Kazhdumi Formation through the Ilam and Sarvak formations toward anticlines where the oil saturation and the length of oil column increased so that some of the hydrocarbons migrated further and crossed the Pabdeh and Gurpi and reached the Asmari Formation. Also, some hydrocarbons were generated from the Pabdeh Formation in the synclines and migrated into the Asmari Formation toward the anticlines.    

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords : Basin Modeling
• Petroleum system
• Gachsaran field
• Bibi Hakimeh field