نشریه پژوهش های چینه نگاری و رسوب شناسی

مقاله پژوهشی میکروفاسیس

مطالعۀ شواهد پسروی جهانی سطح آب دریا در رسوبات میوسن میانی منطقۀ زنجان

جواد ربانی؛ افشین زهدی

دوره 38، شماره 2 ، تیر 1401، صفحه 1-12

http://dx.doi.org/10.22108/jssr.2022.132732.1225

چکیده

مطالعۀ تأثیر پسروی جهانی آب دریا بر نهشته‎‍های میوسن میانی (بخش انتهایی سازند قم و ابتدای سازند قرمز بالایی)، در دو برش چینه‎‍شناسی محدودۀ زنجان صورت گرفت. بررسی‎‍های سنگ‎‍شناسی نشان می‎‍دهد توالی‎‍های سنگی در این محدودۀ سنی به‌تدریج از یک سیستم کربناته به تخریبی (ماسه‌سنگ و کنگلومرا) و در برخی نواحی به توالی‎‍های ... بیشتر

مقاله پژوهشی رسوب شناسی و آلودگی های زیست محیطی

ارزیابی آلودگی و بررسی فرم شیمیایی عناصر بالقوۀ سمّی در رسوبات سطحی رودخانۀ کارون در محدودۀ شهر اهواز

فائزه میطیعی تبار؛ گیتی فرقانی تهرانی؛ صغری رستمی

دوره 38، شماره 2 ، تیر 1401، صفحه 13-34

http://dx.doi.org/10.22108/jssr.2022.132433.1224

چکیده

هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی غلظت و بررسی فرم شیمیایی عناصر بالقوۀ سمّی در رسوبات رودخانۀ کارون در محدودۀ شهر اهواز است. به این منظور، 14نمونه از رسوبات سطحی (cm 5-0) جمع‌آوری و آماده‎‍سازی شد و غلظت کل عناصر اصلی و جزئی پس از هضم اسیدی قوی نمونه‎‍ها، با استفاده از دستگاه ICP-OES تعیین شد. برای بررسی فرم شیمیایی عناصر بالقوۀ سمّی، ... بیشتر هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی غلظت و بررسی فرم شیمیایی عناصر بالقوۀ سمّی در رسوبات رودخانۀ کارون در محدودۀ شهر اهواز است. به این منظور، 14نمونه از رسوبات سطحی (cm 5-0) جمع‌آوری و آماده‎‍سازی شد و غلظت کل عناصر اصلی و جزئی پس از هضم اسیدی قوی نمونه‎‍ها، با استفاده از دستگاه ICP-OES تعیین شد. برای بررسی فرم شیمیایی عناصر بالقوۀ سمّی، از روش استخراج ترتیبی 5 مرحله‌ای استفاده شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد pH رسوبات در محدودۀ 7 تا 9/8، میزان مادۀ آلی در محدودۀ 4/0 تا 9/4درصد، مقدار کربنات در محدودۀ 5/22 تا 40درصد و ظرفیت تبادل کاتیونی نمونه‌ها در محدودۀ 4/5 تا 6/12میلی‌اکی‌والان بر 100گرم متغیر است. براساس مقادیر ضریب زمین‌انباشت، رسوبات رودخانۀ کارون ازنظر کیفیت زیست‎‍محیطی در ردۀ غیرآلوده تا کمی‌آلوده قرار دارد. براساس نتایج به‌دست‌آمده از روش استخراج ترتیبی، 78درصد مس، 6/77درصد سرب، 8/61درصد کادمیم، 73درصد روی، 8/65درصد نیکل، 8/85درصد آرسنیک و 9/60درصد کروم در فازهای غیرباقی‌مانده قرار دارند؛ بنابراین این عناصر منشأ عمدتاً انسان‎‍زاد دارند. با توجه به درصد همراهی عناصر در فازهای تبادل‎‍پذیر و متصل به کربنات، در رسوبات رودخانۀ کارون کروم و مس کمترین زیست‎‍ دسترس‎‍پذیری و کادمیم بیشترین زیست ‎‍دسترس‎‍پذیری را دارد.

میکروفاسیس

مطالعة ریزرخساره‌ها و فرایندهای دیاژنزی سازند آسماری در میدان نفتی خشت با تأکید بر خصوصیات مخزنی مطالعة موردی: حوضة رسوبی زاگرس، فارس، جنوب غرب ایران

رقیه فلاح بگتاش؛ محمد حسین آدابی؛ عباس صادقی؛ آرمین امیدپور

دوره 37، شماره 3 ، مهر 1400، ، صفحه 1-34

http://dx.doi.org/10.22108/jssr.2021.127061.1198

چکیده

سازند آسماری با سن الیگو- میوسن، یکی از بهترین مخازن نفتی در جنوب غربی ایران و جهان است. در این پژوهش به‌منظور درک عوامل کنترل‌کنندة کیفیت مخزنی سازند آسماری، مطالعات گستردة پتروگرافی برای شناسایی ریزرخساره‌ها، فرایندهای دیاژنزی مؤثر بر آنها و توالی پاراژنزی این فرایندها در میدان نفتی خشت انجام شد. برپایة بررسی 183 مقطع نازک میکروسکوپی ... بیشتر

میکروفاسیس

تأثیر رخساره‌ها و فرآیندهای دیاژنزی بر قطر گلوگاه حفرات در سازند داریان، بخش مرکزی خلیج فارس

سپیده داودی؛ وحید توکلی

دوره 37، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 61-82

http://dx.doi.org/10.22108/jssr.2021.130457.1214

چکیده

این مطالعه، تأثیر رخساره و دیاژنز بر قطر گلوگاه حفرات در 110متر از رسوبات یک چاه، از سازند داریان در بخش مرکزی خلیج فارس را بررسی می‌کند. تعداد 390 مقطع نازک، 160 داده تخلخل و تراوایی مغزه بررسی‌ شد. مطالعات پتروگرافی، به شناسایی 9 ریزرخساره در پنج زیرمحیط منجر شد که در محیط رمپ کربناته نهشته شده است. مهم‌ترین فرآیندهای دیاژنزی، شامل میکرایتی‌شدن، ... بیشتر این مطالعه، تأثیر رخساره و دیاژنز بر قطر گلوگاه حفرات در 110متر از رسوبات یک چاه، از سازند داریان در بخش مرکزی خلیج فارس را بررسی می‌کند. تعداد 390 مقطع نازک، 160 داده تخلخل و تراوایی مغزه بررسی‌ شد. مطالعات پتروگرافی، به شناسایی 9 ریزرخساره در پنج زیرمحیط منجر شد که در محیط رمپ کربناته نهشته شده است. مهم‌ترین فرآیندهای دیاژنزی، شامل میکرایتی‌شدن، سیمانی‌شدن، تراکم، شکستگی و نوشکلی است که در طی مراحل مختلف دیاژنز دریایی، جوی و تدفینی، رسوبات سازند داریان را تغییر داده‌اند. عدد وینلند محاسبه و با داده‌های تزریق جیوه مقایسه شد. بررسی این عدد به تفکیک ریزرخساره‌ها، نشان داد دو ریزرخسارۀ مادستون آهکی با لایه‌بندی ظریف و اربیتولینا وکستون به‌علت بافت گل‌پشتیبان، وجود میکرایت، وجود کانی‌های رسی مسدودکنندۀ حفرات، تراکم و سیمانی‌شدن، کم‌ترین قطر گلوگاه (R35 <1/0 میکرون) را دارند؛ در مقابل، ریزرخسارۀ بایوکلاست پلوئید پکستون-گرینستون محیط شول، به‌علت بافت دانه پشتیبان، کم‌بودن فراوانی میکرایت، وجود شکستگی‌های باز، بالاترین قطر گلوگاه حفرات (1> R35> 5/0 میکرون) را از میان کل ریزرخساره‌ها داشته است. در تعدادی از این نمونه‌ها، سیمانی‌شدن و فشردگی، باعث کاهش قطر گلوگاه حفرات شده و آنها را به واحدهایی با مقدار R35 بین 1/0 تا 5/0 میکرون منتقل کرده است. داریان بالایی و داریان پایینی، بر ریزرخساره‌ها با قطر گلوگاه بالا (1> R35> 5/0 میکرون) و متوسط (5/0> R35> 1/0 میکرون) منطبق‌اند و کیفیت مخزنی خوبی دارند؛ در مقابل بخش هوار، بر ریزرخساره‌های با قطر گلوگاه کوچک‌تر (R35> 1/0 میکرون) منطبق و تقریباً فاقد کیفیت مخزنی است.

میکروفاسیس

رخساره‌ها و محیط رسوب‌گذاری نهشته‌های کامبرین بالایی البرز مرکزی، عضو 3 و 4 سازند میلا (سازند ده‌ملا) با تأکید ویژه بر سنگ‌های نواری

مهدی دارائی؛ ئارام بایت گل؛ فرزانه باقری

دوره 37، شماره 3 ، مهر 1400، ، صفحه 34-60

http://dx.doi.org/10.22108/jssr.2021.128463.1205

چکیده

کامبرین پسین همراه با تغییرات مهمی در اقیانوس‌ها و خشکی‌ها ازجمله نهشت رخساره‌های خاصی در بخش‌های مختلف دنیاست که به دلیل ماهیت مطبق و نوارمانند به نام «سنگ‌های نواری» شناخته می‌شوند. توالی‌های کامبرین بالایی البرز با نام پیشنهادی «سازند ده‌ملا» شناخته می‌شوند. در پژوهش حاضر، این توالی‌ها در ناحیة البرز مرکزی با ... بیشتر کامبرین پسین همراه با تغییرات مهمی در اقیانوس‌ها و خشکی‌ها ازجمله نهشت رخساره‌های خاصی در بخش‌های مختلف دنیاست که به دلیل ماهیت مطبق و نوارمانند به نام «سنگ‌های نواری» شناخته می‌شوند. توالی‌های کامبرین بالایی البرز با نام پیشنهادی «سازند ده‌ملا» شناخته می‌شوند. در پژوهش حاضر، این توالی‌ها در ناحیة البرز مرکزی با تأکید بر سنگ‌های نواری آن بررسی رسوب‌شناختی شده‌اند و سعی شده است با آنالیز رخساره‌ای و تفسیر شرایط محیطی، درک مناسبی از ویژگی‌های رسوب‌شناختی کامبرین بالایی البرز به دست آید. در این زمینه سازند ده‌ملا به 9 واحد لیتواستراتیگرافی و 12 ریزرخسارة رسوبی تفکیک و مشخصات رسوب‌شناختی آن به تفصیل بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد این رخساره‌ها در یک پلاتفرم کربناتة اپیریک نهشته شده‌اند؛ ولی در طول زمان تغییرات مهمی در فیزیوگرافی و توزیع رخساره‌ای حوضه رخ داده است؛ به نحوی که تکامل پلاتفرم یادشده را می‌توان به سه مرحله تقسیم کرد؛ در مرحلة اول رخساره‌های عمدتاً جزر و مدی در کمربندهای رخساره‌ای وسیع نهشته شده‌اند و محیط رسوب‌گذاری در معرض تلاطم‌های بزرگ قرار نداشته است. در مرحلة دوم در اثر پیش‌روی سریع دریا، پلاتفرم غرق شده است و رسوبات شیلی سبز روی نهشته‌های پیشین نهشته شده‌اند. در مرحلة سوم محیط رسوب‌گذاری به‌شدت متأثر از عوامل آشفته‌ساز محیطی همچون طوفان، جریان‌های دریایی و جزر و مد قرار داشته و این وضعیت به تغییرات شدید رخساره‌ای و نهشت سنگ‌های نواری منجر شده است. سنگ‌های نواری، طیفی از شرایط زیر جزر و مدی تا جزر و مدی را نشان می‌دهند.

چینه نگاری سکانسی

بررسی تأثیر رخساره‌های رسوبی و فرایندهای دیاژنزی بر کیفیت مخزنی سازند عرب در یکی از میادین نفتی جنوب خلیج فارس

علی اسعدی؛ مهدی صرفی؛ علی ایمن دوست؛ مهدی قانع عزآبادی

دوره 37، شماره 3 ، مهر 1400، ، صفحه 61-90

http://dx.doi.org/10.22108/jssr.2021.127549.1200

چکیده

سازند عرب با سن ژوراسیک بالایی، یکی از مخازن مهم خاورمیانه است. به‌منظور بررسی ویژگی‌های رخساره‌ای، محیط رسوبی، فرایندهای دیاژنزی، سیستم منافذ، چینه‌شناسی سکانسی، زون‌بندی مخزن و شناسایی پارامترهای کنترل‌کنندة کیفیت مخزنی از تلفیق نتایج حاصل از توصیف مغزه‌ها، پتروگرافی مقاطع نازک و داده‌های پتروفیزیکی (تخلخل- تراوایی مغزه ... بیشتر سازند عرب با سن ژوراسیک بالایی، یکی از مخازن مهم خاورمیانه است. به‌منظور بررسی ویژگی‌های رخساره‌ای، محیط رسوبی، فرایندهای دیاژنزی، سیستم منافذ، چینه‌شناسی سکانسی، زون‌بندی مخزن و شناسایی پارامترهای کنترل‌کنندة کیفیت مخزنی از تلفیق نتایج حاصل از توصیف مغزه‌ها، پتروگرافی مقاطع نازک و داده‌های پتروفیزیکی (تخلخل- تراوایی مغزه و نمودارهای پتروفیزیکی مرسوم) استفاده شد. براساس توصیف مغزه‌ها و مطالعات پتروگرافی، ده رخسارة اصلی شناسایی شد. این رخساره‌ها در پنج مجموعة رخساره‌ای شامل پهنة بالای جزرومدی، پهنة بین جزرومدی، لاگون، شول و بخش کم‌عمق دریای باز نشان‌دهندة نهشته‌شدن سازند در یک پلاتفرم رمپ کربناتة هم‌شیب هستند. فرایندهای دیاژنزی مختلفی بر رخساره‌های سازند عرب تأثیر گذاشته‌اند. براساس فراوانی، پنج سیستم منافذ اصلی شامل بین بلوری، بین دانه‌ای، حفره‌ای، قالبی و ریزتخلخل شناسایی شد. از دیدگاه چینه‌شناسی سکانسی و براساس تلفیق اطلاعات رخساره‌ای، شواهد دیاژنزی و تفسیر نمودارهای پتروفیزیکی، چهار سکانس رده سوم قابل انطباق با زون‌های مخزنی سازند عرب (A-B-C-D) شناسایی شد. توسعة رخساره‌های گرینستونی مرتبط با زیرمحیط شول نقش مهمی در توسعة زون‌های مخزنی کارآمد داشته است. از دیدگاه تأثیر فرایندهای دیاژنزی بر ویژگی‌های مخزنی و سیستم منافذ، فرایندها در دو گروه فرایندهای با تأثیر مثبت شامل انحلال، دولومیتی‌شدن و شکستگی، و فرایندهای با تأثیر منفی شامل سیمانی‌شدن، کانی‌زایی تبخیری، دولومیتی‌شدن بیش از حد و تراکم طبقه‌بندی می‌شوند. با توجه به ماهیت لایه‌کیکی سازند عرب، امکان استفاده از نمودارهای پتروفیزیکی به‌منظور انطباق زون‌های مخزنی در چهارچوب چینه‌نگاری سکانسی فراهم است.

زیست چینه نگاری

بحران زیستی انتهای پرمین میانی در برش درة همبست، ناحیة آباده، جنوب غرب ایران و مقایسة آن با رسوبات همزمان در شرق تتیس

سکینه عارفی فرد؛ سیما شاهین فر

دوره 37، شماره 3 ، مهر 1400، ، صفحه 91-112

http://dx.doi.org/10.22108/jssr.2021.126921.1197

چکیده

بررسی گسترش تنوع زیستی در نهشته‌های نزدیک به مرز پرمین میانی و بالایی در برش درة همبست نشان می‌دهد با توجه به تغییرات بارز محیطی و فونایی در افق‌های رأسی زیر واحد 4a سازند آباده، انقراض انتهای گوادالوپین در این برش پیش از مرز گوادالوپین- لوپینگین روی داده است. تغییرات جالب توجه نزدیک به مرز گوادالوپین- لوپینگین در این برش، حضور دولومیت ... بیشتر بررسی گسترش تنوع زیستی در نهشته‌های نزدیک به مرز پرمین میانی و بالایی در برش درة همبست نشان می‌دهد با توجه به تغییرات بارز محیطی و فونایی در افق‌های رأسی زیر واحد 4a سازند آباده، انقراض انتهای گوادالوپین در این برش پیش از مرز گوادالوپین- لوپینگین روی داده است. تغییرات جالب توجه نزدیک به مرز گوادالوپین- لوپینگین در این برش، حضور دولومیت و سنگ آهک استروماتولیتی است که در بالاترین بخش زیر واحد 4a وجود دارد و کم‌عمق‌شدگی محیط رسوبی و نیز کاهش چشمگیر تنوع زیستی را نشان می‌دهد. عامل بحران زیستی انتهای گوادالوپین در برش درة همبست به احتمال زیاد متأثر از کاهش سطح آب دریا بوده است. بررسی افق انقراض انتهای گوادالوپین در جنوب چین و ژاپن نشان‌دهندة قرارگرفتن آن در انتهای کپیتانین است. در جنوب چین (برش پن گلیتن) و آباده (برش درة همبست) پس‌روی جهانی انتهای پرمین میانی که یکی از عوامل مهم انقراض در انتهای کپیتانین است، فقط آثاری از کم‌عمق‌شدن را نشان می‌دهد که همراه با تغییرات محیطی و فونایی و شاهدی بر انقراض انتهای گوادالوپین است. در برش‌های انتهای پرمین میانی در ژاپن آثار پس‌روی و بیرون‌زدگی رسوبات در این فاصلة زمانی مشهود است. در برش درة همبست، زون فرامینیفری Hemigordius irregulariformis به سن بالاترین بخش کپیتانین دارای تعداد کمی از گونه‌های Codonofusiella که در قسمت قاعده‌ای زیر واحد 4b قرار دارد، نشان‌دهندة ظهور دوبارة فونای فرامینیفری پس از افق انقراض انتهای گوادالوپین است؛ در حالی که در جنوب چین و ژاپن زون فوزولینیدی Codonofusiella-Reichelina به سن وچیاپینگین آغازی نشان‌دهندة بهبود و ازسرگیری ظهور فرامینیفرها پس از انقراض پرمین میانی است.

مقاله پژوهشی زیست چینه نگاری

زیست چینه نگاری روزن‌داران کف زی بزرگ از بخش پایینی سازند شهبازان: بازنگری سن توالی کربناته مورد مطالعه از برش تنگ لیلم (تاقدیس چناره، حوضه لرستان)

علیرضا محمد آبادی؛ محمد وحیدی نیا؛ میثم شفیعی اردستانی؛ فاطمه ذبیحی زوارم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 شهریور 1401

http://dx.doi.org/10.22108/jssr.2022.133343.1226

چکیده

در این مطالعه بخش پایینی توالی‌های کربناته سازند شهبازان واقع در تاقدیس چناره از حوضه رسوبی زاگرس(جنوب غرب ایران) بر‌اساس روزن‌داران کف‌زی بزرگ مورد بررسی قرار گرفته است. از این توالی 5 گونه آلوئولینا شاملی از Alveolina fornasinii (Checchia-Rispoli), A. schwageri (Checchia-Rispoli), A. distefanoi (Checchia-Rispoli), A. cremaea (Checchia-Rispoli), A. Decastroi (Scotto Di Carlo) به همراه گونه‌هایی از روتالیدها ... بیشتر

مشاهده مقاله

تعداد دوره‌ها	14
تعداد شماره‌ها	52
تعداد مقالات	323
تعداد نویسندگان	615
تعداد مشاهده مقاله	202,210
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	158,966
نسبت مشاهده بر مقاله	626.04
نسبت دریافت فایل بر مقاله	492.15
-----------------------------------------
تعداد مقالات ارسال شده	684
تعداد مقالات رد شده	275
درصد عدم پذیرش	40
تعداد مقالات پذیرفته شده	332
درصد پذیرش	49
تعداد پایگاه های نمایه شده	25
تعداد داوران	243

نشریه پژوهش های چینه نگاری و رسوب شناسی

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 38 (1401)

دوره 37 (1400)

دوره 36 (1399)

دوره 35 (1398)

دوره 34 (1397)

دوره 33 (1396)

دوره 32 (1395)

دوره 31 (1394)

دوره 30 (1393)

دوره 29 (1392)

دوره 28 (1391)

دوره 27 (1390)

دوره 26 (1389)

دوره 25 (1388)

مطالعۀ شواهد پسروی جهانی سطح آب دریا در رسوبات میوسن میانی منطقۀ زنجان

چکیده

ارزیابی آلودگی و بررسی فرم شیمیایی عناصر بالقوۀ سمّی در رسوبات سطحی رودخانۀ کارون در محدودۀ شهر اهواز

چکیده

مطالعة ریزرخساره‌ها و فرایندهای دیاژنزی سازند آسماری در میدان نفتی خشت با تأکید بر خصوصیات مخزنی مطالعة موردی: حوضة رسوبی زاگرس، فارس، جنوب غرب ایران

چکیده

تأثیر رخساره‌ها و فرآیندهای دیاژنزی بر قطر گلوگاه حفرات در سازند داریان، بخش مرکزی خلیج فارس

چکیده

رخساره‌ها و محیط رسوب‌گذاری نهشته‌های کامبرین بالایی البرز مرکزی، عضو 3 و 4 سازند میلا (سازند ده‌ملا) با تأکید ویژه بر سنگ‌های نواری

چکیده

بررسی تأثیر رخساره‌های رسوبی و فرایندهای دیاژنزی بر کیفیت مخزنی سازند عرب در یکی از میادین نفتی جنوب خلیج فارس

چکیده

بحران زیستی انتهای پرمین میانی در برش درة همبست، ناحیة آباده، جنوب غرب ایران و مقایسة آن با رسوبات همزمان در شرق تتیس

چکیده

زیست چینه نگاری روزن‌داران کف زی بزرگ از بخش پایینی سازند شهبازان: بازنگری سن توالی کربناته مورد مطالعه از برش تنگ لیلم (تاقدیس چناره، حوضه لرستان)

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها

ابر واژگان