میکروفاسیس، محیط رسوبی و دیاژنز بخش فوقانی سازندهای دالان و کنگان در ناحیه کوه سورمه، زاگرس چین خورده

نویسندگان

1 ، دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی

2 استاد گروه زمین شناسی، دانشگاه شهید بهشتی

3 استادیار گروه زمین شناسی، دانشگاه شهید بهشتی

4 کارشناس ارشد زمین شناسی نفت، شرکت نفت فلات قاره

چکیده

 
بخش فوقانی سازند دالان و سازند کنگان (پرمین - تریاس) واقع در ناحیه کوه سورمه در حوضه زاگرس چین خورده با ضخامت 325 متر بر روی عضو تبخیری نار و در زیر سازند دشتک واقع شده است. لیتولوژی غالب این سازندها سنگ آهک و دولومیت می­باشد. هدف از انجام مطالعه این سازندها شناسایی میکروفاسیس­ها، محیط رسوبی و فرآیندهای دیاژنزی آنها می‌باشد. برای نیل به این مقصود، انجام مطالعات پتروگرافی مقاطع نازک منجر به شناسایی 12 میکروفاسیس مربوط به 4 کمربند رخساره­ای پهنه جزر و مدی، لاگون، پشته­های ماسه­ای و دریای باز در این مقاطع شده است. با توجه به میکروفاسیس­های شناسایی شده، این توالی کربناته بر روی یک پلتفرم کربناته از نوع رمپ نهشته شده است. براساس مطالعات پتروگرافی فرآیندهای دیاژنتیکی سازندهای فوق شامل میکریتی شدن، دولومیتی شدن، سیمانی شدن، استیلولیتی شدن و تراکم فیزیکی و شیمیایی می‌باشد و دیاژنز تدفینی پدیده دیاژنزی غالب است. تخلخل­های مشاهده شده در این مقاطع اولیه و ثانویه بوده و از انواع فنسترال، حفره‌ای، شکستگی، قالبی، بین ذره ای، درون ذره‌ای و کانالی می باشد.
 
    
 

 

 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Microfacies, sedimentary environment and diagenesis of the upper part of Dalan and Kangan Formations in the Kuh-e Surmeh area, Folded Zagros

نویسندگان [English]

  • Sajad Pooramini 1
  • Mohammadhossein Adabi 2
  • Mahbobeh Hosseini Barzi 3
  • Javid Hanachi 4
1 M.Sc. Student, Shahid Beheshti University
2 Professor, Shahid Beheshti University
3 Assistant professor, Shahid Beheshti University
4 M.Sc. Petroleum Geology Offshore Oil Company
چکیده [English]

The upper part of Dallan and Kangan formations (Permian-Triassic), are located in the Kuh-e Surmeh area in folded Zagros Basin with a thickness of 325 m overlying by Nar evaporite member and underlying by Dashtak Formation. Dominant lithology of these formations are limestone and dolomite. Our purpose in this study is to identify microfacieses, sedimentary environment and diagenetic proceses. To overcome this aim, thin sections petrographic studies, leaded to identify 12 microfacieses related to 4 facieses belt: tidal flat, lagoon, shoal and open marine. The observed microfacies patterns indicate a ramp carbonate platform as depositional environment. Based on petrographic studies, the important diagenetic processes in these formations consist of: micritization, dolomitization, cementation, stilolitization and chemical and physical compactions. Burial diagenesis is dominated diagenetic event. The observed porosities in this section are primary and secondary such as fenestral, vuggy, fracture, moldic, interparticle, intraparticle and channel.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kangan Formation
  • Diagenesis
  • Sedimentary environment
 
1-              آدابی، م.ح.، 1383، ژئوشیمی رسوبی: انتشارات آرین زمین، چاپ اول، 448  صفحه.
2-              آقانباتی، س.ع.، 1383، زمین شناسی ایران: سازمان زمین شناسی و اکتشاف معدنی کشور، 586 صفحه.
3-              لطف پور، م.، 1384، چینه شناسی توالی، محیط رسوبی و بیواستراتیگرافی سازندهای دالان و کنگان در زاگرس جنوبی با نگرشی ویژه بر مرز پرموتریاس. رساله دکتری، دانشگاه شهیدبهشتی، 407 ص.
4-              لطف پور، م.، آدابی، م.ح.، قویدل سیوکی، م، 1383، بررسی رخساره های میکروبی (استروماتولیتی و ترومبولیتی) قاعده سازند کنگان با نگرشی ویژه بر گذر پرمو- تریاس در ناحیه زاگرس. مجله علوم دانشگاه تهران، جلد سی ام. ش2، ص. 341-365.
5-              لطف پور، م، آدابی، م.ح.، صادقی، ع، معلمی، س.ع، 1384، بررسی محیط های رسوبی و چینه شناسی سکانسی سازند دالان در ناحیه زاگرس (نواحی کوه دنا و کوه سورمه). مجله علوم دانشگاه تهران. جلد سی و یکم. ش 1، ص. 199-228.
6-               Aali, J., H., Rahimpour-Bonab, and M.R., Kamali. 2006, Geochemistry and origin of the world's largest gas field from Persian Gulf, Iran: Petroleum Science and Engineering. v.50, p. 161-175.
7-               Adabi, M.H., 2009, Multistage dolomitization of Upper Jurassic Mozduran Formation, Kopet-Dagh Basin,N.E.Iran, Carbonates and Evaporites. v.24, no. 1, p.16 – 32.
8-               Adabi, M.H., and E., Asadi Mehmandosti, 2008,  Microfacies and geochemistry of the Ilam Formation in the Tang-E Rashid area, Izeh, S.W.Iran: Journal of Asian Earth Sciences. v.33, p.267-277.
9-               Adabi, M.H., and C.P., Rao. 1991, Petrographic and geochemical evidence for original aragonite mineralogy of Upper Jurassic carbonates (Mozduran Formation), Sarakhs area, Iran: Journal of Sedimentry Geology, v. 72, p. 253-267.
10-           Adabi, M.H., M.A., Salehi, and A., Ghobeishavi, 2010, Depositional environment,­­­­­ sequence stratigraphy and geochemistry of Lower Cretaceous carbonates (Fahliyan Foemation), south-west Iran: Journal of Asian Earth Sciences, v. 39, p. 148-160.
11-           Brigand. B., C., Durlet, k.J., Deconinc, B.,Vincent, E., Puceat, J.,Thierry, and A., Trouiller, 2009, Facies and climate/environmental changes on a carbonate ramp: A sedimentological and geochemical approach on Middle Jurassic carbonates (Paris Basin, France): Sedimentary Geology, v. 222, p.181-206.
12-           Choquette, P.W., and L.C., Pray, 1970, Geologic nomenclature and classification of porosity in sedimentary carbonates: AAPG Bull, v.54, p. 207–250.
13-           Dickson, J.A.D., 1966, Carbonate identification and genesis as revealed by staining: Journal of  Sedimentry Petrology, v.36, p. 491-505.
14-           Dunham, R.J., 1962, Classification of carbonate rocks according to depositional texture, in: classification of carbonate rocks, Ham, W. E (Ed.), AAPG Memoir1,  p.108-121.
15-           Flugel, E., 2010, Microfacies of Carbonate Rocks,  Analysis, Interpretation and Application, Springer Verlag, Berlin, 984 p.
16-           Machel, H.G., 2005, Investigations of burial diagenesis in carbonate hydrocarbon reservoir rocks. Geoscience Canada.
17-           Martini, R., S., Cirilli, C., Saurer, B., Abate, G., Ferruzza, and G., Lo Cicero, 2007, Depositional environment and biofacies characterization of the Triassic (Carnian to Rhaetian) carbonate succession of Punta Bassano (Marettimo Island, Sicily): Facies, v. 53(3), p.390-400.
18-           Rahimpour-bonab, H.,  B., Esrafili-Dizaji, and V., Tavakoli, 2010, Dolomitization and anhydrite precipitation in Permo-Triassic carbonates at the South Pars gasfield, offshore Iran: controls on reservoir quality: Petroleum Geology, v.33, p.1-24.
19-           Scholle, P.A., and D.S., Scholle, 2006, A Color Guide to the Petrography of Carbonate Rocks: Grains, Textures, Porosity, Diagenesis, AAPG Memoir 77, 459p.
20-           Sibley, D.F., and J.M., Gregg, 1987, Classification of dolomite rock textures: Journal of Sedimentary Petrology, v. 57/5, p. 967-975, 11 figs.
21-           Tavakoli,V., H., Rahimpour-Bonab, and B., Esrafili-Dizaji, 2011, Diagenetic controlled reservoir quality of South Pars gas field,an integrated approach, Geoscience 343, p.55-71.
22-           Tucker, M.E., and  V.P., Wright, 1990, Carbonate Sedimentology., Oxford (Blackwell). 482p.
23-           Zenger, D.H.,  and J.B., Dunham, 1988, Dolomitization of Siluro-Devonian limestone in a deep core (5350 meters), southeastern New Mexico: in Shukla, V. and Baker, P.A., (Eds.), Sedimentology and Geochemistry of Dolostones: Soc. Econ. Paleont. Mineral. Spec. Publ., v.43, p.161-173.