سیده مریم مرتضوی؛ سید رضا موسوی حرمی؛ اسدا... محبوبی؛ مهدی نجفی
دوره 28، شماره 1 ، بهار 1391، صفحه 1-32
چکیده
سازند شوریجه (ژوراسیک پسین-کرتاسه پیشین) در نواحی شرقی و جنوب شرقی حوضه رسوبی کپه داغ، شامل رخساره‌های آواری است که به سمت نواحی مرکزی و غربی حوضه، لایه‌های تبخیری و کربناته نیز در توالی رخساره‌ای این سازند مشاهده می‌گردد. علاوه بر رخساره‌های فوق، خاکهای دیرینه مختلفی نیز در این سازند شناسایی شده که بر اساس برتری نسبی شش فرآیند ...
بیشتر
سازند شوریجه (ژوراسیک پسین-کرتاسه پیشین) در نواحی شرقی و جنوب شرقی حوضه رسوبی کپه داغ، شامل رخساره‌های آواری است که به سمت نواحی مرکزی و غربی حوضه، لایه‌های تبخیری و کربناته نیز در توالی رخساره‌ای این سازند مشاهده می‌گردد. علاوه بر رخساره‌های فوق، خاکهای دیرینه مختلفی نیز در این سازند شناسایی شده که بر اساس برتری نسبی شش فرآیند خاکزایی به سه دسته هیستوسولها (Histosols)، اکسیسولها (Oxisols) و کلسیسولها (Calcisols) قابل تفکیکاند. کلسیسولهای سازند شوریجه بر اساس ترکیب کانی شناسی به انواع کالکریتی و دولوکریتی تقسیم شدهاند که هر یک دارای اشکال ماکرومورفولوژی و میکرومورفولوژی ویژهای هستند. بر اساس اختصاصات ماکروسکوپی و میکروسکوپی (میکرو فابریکهای آلفا و بتا)، کالکریتهای سازند شوریجه به دو نوع پدوژنیک و غیر پدوژنیک (آب زیرزمینی) تفکیک شده است که هر یک در شرایط ویژهای شکل گرفته اند. دولوکریتهای سازند شوریجه تنها در یک برش (برش اسفیدان) و در سنگ میزبان مادستونی یافت شده و بر اساس ویژگی‌های خود احتمالا منشأ غیر پدوژنیک (آب زیرزمینی) دارند. نوسانات سطح ایستابی همراه با شرایط آب و هوایی خشک تا نیمه خشک منجر به تشکیل کلسی سولهای سازند شوریجه شده است.
محمد قویدل سیوکی؛ فاطمه طاهریان
دوره 28، شماره 1 ، بهار 1391، صفحه 33-54
چکیده
تعداد 104 نمونه از سازندهای پادها (بخش فوقانی)، خوشییلاق و مبارک (بخش قاعده‌ای) در ناحیه میقان انتخاب شد. علاوه برپالینومورف‌ها، براکیوپودها و فرامینیفرهای این نمونهها مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه 103 گونه میکرو و ماکروفسیل جانوری و گیاهی مشخص گردید. از این تعداد 72 گونه پالینومورف (32 گونه میوسپور، 38 گونه آکریتارش، یک ...
بیشتر
تعداد 104 نمونه از سازندهای پادها (بخش فوقانی)، خوشییلاق و مبارک (بخش قاعده‌ای) در ناحیه میقان انتخاب شد. علاوه برپالینومورف‌ها، براکیوپودها و فرامینیفرهای این نمونهها مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه 103 گونه میکرو و ماکروفسیل جانوری و گیاهی مشخص گردید. از این تعداد 72 گونه پالینومورف (32 گونه میوسپور، 38 گونه آکریتارش، یک کیتینوزوآو یک اسکلوکودونت) میباشد و بقیه را ماکرو و میکروفسیل‌های جانوری(10گونه فرامینیفرمتعلق به 5 جنس و 21 گونه براکیوپود متعلق به 15 جنس) تشکیل می‌دهد. بر مبنای انتشار چینه شناسی پالینومورف‌ها، فرامینیفرها و براکیوپودها هشت زون تجمعی شناسایی گردید. زون I در قسمت بالای سازند پادها ظاهر می‌شود که معرف زمان فراسنین پیشین است. زون‌های II تا VII در سازند خوش ییلاق وجود دارند که زمان فراسنین میانی تا فامنین پسین را برای این سازند پیشنهاد می‌کنند. زون VIII در قاعده‌ی سازند مبارک وجود دارد که بیانگر سن کربونیفر پیشین(تورنزین) میباشد.
وجود گونه‌ی میوسپور Archaeoperisaccus opiparus در بخش فوقانی سازند پادها و گونه‌های مختلف میوسپور از جمله Retispora lepidophyta، Vallatisporites pusillites، Hymenozonotriletes perplexa و Retusotriletes phillipsii در سازند خوشییلاق، معرف آب و هوای گرم و استوایی در زمان ته‌نشین شدن این دو سازند میباشد.
از سویی دیگر نسبت عددی پالینومورف‌های خشکی به دریایی (K= C.E./M.E.)در رسوبات دونین برابر 587/1 میباشد که این عدد بیانگر ته‌نشست رسوبات دونین در دریای کم عمق بوده و با نتایج حاصل از مطالعه رسوب‌شناسی مقاطع نازک ناحیه میقان همخوانی دارد. از طرفی حضور گونه‌های فیتوپلانکتون (آکریتارش‌ها) از قبیل: Deltotosoma intonsum، Papulogabata annulata وGorgonisphaeridium dicissum و Maranhites perplexus در این ناحیه و مقایسه‌ی آنها با همین گونه‌ها در زاگرس، ایران مرکزی و نیز کشورهای الجزایر، لیبی، مراکش و غرب استرالیا معرف آن است که این ناحیه بخشی از ابرقاره گندوانا بوده است.
سجاد پورامینی بزنجانی؛ محمدحسین آدابی؛ محبوبه حسینی برزی؛ جاوید حناچی
دوره 28، شماره 1 ، بهار 1391، صفحه 55-74
چکیده
بخش فوقانی سازند دالان و سازند کنگان (پرمین - تریاس) واقع در ناحیه کوه سورمه در حوضه زاگرس چین خورده با ضخامت 325 متر بر روی عضو تبخیری نار و در زیر سازند دشتک واقع شده است. لیتولوژی غالب این سازندها سنگ آهک و دولومیت میباشد. هدف از انجام مطالعه این سازندها شناسایی میکروفاسیسها، محیط رسوبی و فرآیندهای دیاژنزی آنها میباشد. برای ...
بیشتر
بخش فوقانی سازند دالان و سازند کنگان (پرمین - تریاس) واقع در ناحیه کوه سورمه در حوضه زاگرس چین خورده با ضخامت 325 متر بر روی عضو تبخیری نار و در زیر سازند دشتک واقع شده است. لیتولوژی غالب این سازندها سنگ آهک و دولومیت میباشد. هدف از انجام مطالعه این سازندها شناسایی میکروفاسیسها، محیط رسوبی و فرآیندهای دیاژنزی آنها میباشد. برای نیل به این مقصود، انجام مطالعات پتروگرافی مقاطع نازک منجر به شناسایی 12 میکروفاسیس مربوط به 4 کمربند رخساره‌ای پهنه جزر و مدی، لاگون، پشتههای ماسه‌ای و دریای باز در این مقاطع شده است. با توجه به میکروفاسیسهای شناسایی شده، این توالی کربناته بر روی یک پلتفرم کربناته از نوع رمپ نهشته شده است. براساس مطالعات پتروگرافی فرآیندهای دیاژنتیکی سازندهای فوق شامل میکریتی شدن، دولومیتی شدن، سیمانی شدن، استیلولیتی شدن و تراکم فیزیکی و شیمیایی میباشد و دیاژنز تدفینی پدیده دیاژنزی غالب است. تخلخلهای مشاهده شده در این مقاطع اولیه و ثانویه بوده و از انواع فنسترال، حفرهای، شکستگی، قالبی، بین ذره ای، درون ذرهای و کانالی می باشد.
هاجر رحیمی؛ حمیدرضا پاکزاد؛ مهرداد پسندی
دوره 28، شماره 1 ، بهار 1391، صفحه 65-96
چکیده
پلایای گاوخونی با وسعت حدود 520 کیلومتر مربع واقع در فرودست رودخانه زاینده رود شامل سه پهنه اصلی گلی، ماسه‌ای و نمکی میباشد. نهشته‌های گلی این پلایا بیشتر در دلتای زاینده رود و در زیر لایه نمکی گسترش دارند. رسوبات دانه ریز پلایای گاوخونی به دلیل شرایط آب و هوایی منطقه، سنگ شناختی و وجود معادن سرب و روی در حوضه آبریز و نیز عبور ...
بیشتر
پلایای گاوخونی با وسعت حدود 520 کیلومتر مربع واقع در فرودست رودخانه زاینده رود شامل سه پهنه اصلی گلی، ماسه‌ای و نمکی میباشد. نهشته‌های گلی این پلایا بیشتر در دلتای زاینده رود و در زیر لایه نمکی گسترش دارند. رسوبات دانه ریز پلایای گاوخونی به دلیل شرایط آب و هوایی منطقه، سنگ شناختی و وجود معادن سرب و روی در حوضه آبریز و نیز عبور رودخانه از مناطق صنعتی و کشاورزی استعداد تمرکز بالای فلزات سنگین را دارند. میزان تغییرات خصوصیات رسوب شناسی رسوبات به صورت زیر میباشد: کربنات کلسیم (73-5/35 درصد)، ماده آلی (12/17-53/2 درصد)، رس (88/60-45/6 درصد)، (53/8-6) pH و (میلی ولت 47+ تا 334-) Eh. از شمال به جنوب پلایا مقادیر کربنات کلسیم، pH و ماده آلی افزایش و مقدار رس و Eh رسوبات کاهش مییابند. کانیهای رسی رسوبات گلی به ترتیب فراوانی شامل ایلِیت، کلریت، کائولینیت و مونت موریونیت میباشند و در نمونههای مورد بررسی مقدار آنها از شمال به جنوب پلایا تغییر چندانی نمییاید. غلظت فلزات سنگین بر حسب ppm در بیشتر نمونهها به ترتیب فراوانی شامل منگنز (1040-5/395)، استرانسیم (76/725-4/100)، نیکل (66/73-37)، مس (83/29-83/13) و نقره (76/4-03/3) است. مقدار نقره، نیکل و استرانسیوم بیش از حد معمول بوده و مقدار مس و منگنز کمتر از حد معمول در خاکهای طبیعی میباشد. محاسبه شاخص زمین انباشتگی و فاکتور غنی شدگی نشان دهنده آن است که رسوبات از نظر آلایندگی به عنصر نقره شدیداً آلوده و از لحاظ سایر عناصر غیر آلوده میباشند.غلظت قابل تبادل فلزات رسوبات نسبت به غلظت کل بسیار کمتر است .در غلظتهای قابل تبادل میزان ماده آلی نقش مهمتری نسبت به مقدار رس و نوع کانیهای رسی ایفا نموده و افزایش آنها باعث افزایش مقادیر تبادلی گردیده است.
امیرمحمد جمالی؛ عباس صادقی؛ احمد شمیرانی؛ داریوش باغبانی
دوره 28، شماره 1 ، بهار 1391، صفحه 95-112
چکیده
به منظور شناسایی میکروفسیل‌ها، بایوزوناسیون و تعیین سن سازند شوریجه در قسمت باختری کپه‌داغ خاوری، یک برش چینه‌شناسی در جنوب حمام‌قلعه انتخاب و مطالعه شده است. سازند شوریجه در برش چینه‌شناسی حمام‌قلعه 953 متر ستبرا دارد و برخلاف دیگر برش‌های شناخته شده، از پنج واحد سنگی شامل واحد تخریبی- تبخیری زیرین، واحد کربناته زیرین، واحد ...
بیشتر
به منظور شناسایی میکروفسیل‌ها، بایوزوناسیون و تعیین سن سازند شوریجه در قسمت باختری کپه‌داغ خاوری، یک برش چینه‌شناسی در جنوب حمام‌قلعه انتخاب و مطالعه شده است. سازند شوریجه در برش چینه‌شناسی حمام‌قلعه 953 متر ستبرا دارد و برخلاف دیگر برش‌های شناخته شده، از پنج واحد سنگی شامل واحد تخریبی- تبخیری زیرین، واحد کربناته زیرین، واحد تخریبی- تبخیری میانی، واحد کربناته بالایی و واحد تخریبی بالایی تشکیل شده است. در این بررسیها در مجموع 402 مقطع نازک مورد مطالعه قرار گرفته است. بر پایه شناسایی میکروفسیل‌های موجود و ترسیم انتشار چینه‌شناسی آنها، 3 بایوزون در نهشته‌های مورد مطالعه تشخیص داده شده است. بر این اساس، سن سازند شوریجه در برش چینه‌شناسی حمام‌قلعه، کیمریجین پسین؟- هوتریوین تعیین شده است.
فاطمه واعظ جوادی
دوره 28، شماره 1 ، بهار 1391، صفحه 113-143
چکیده
عضو قدیر از بالایی ترین بخش سازند نایبند در منطقه معادن پروده دارای گسترش و رخنمون بسیار خوبی میباشد. منطقه پروده در جنوب غرب شهر طبس، شرق ایران مرکزی قرار دارد. عضو قدیر حاوی ماکروفسیل‌های گیاهی فراوان و با حفظ شدگی خوبی است. تعداد 24 گونه از 14 جنس متعلق به راسته‌های اکوئی ستال‌ها، اُسموندال‌ها، فیلیکال‌ها، پلتاسپرمال‌ها، ...
بیشتر
عضو قدیر از بالایی ترین بخش سازند نایبند در منطقه معادن پروده دارای گسترش و رخنمون بسیار خوبی میباشد. منطقه پروده در جنوب غرب شهر طبس، شرق ایران مرکزی قرار دارد. عضو قدیر حاوی ماکروفسیل‌های گیاهی فراوان و با حفظ شدگی خوبی است. تعداد 24 گونه از 14 جنس متعلق به راسته‌های اکوئی ستال‌ها، اُسموندال‌ها، فیلیکال‌ها، پلتاسپرمال‌ها، سیکادالها، بنتیتالها و کونی فرالها مورد شناسایی قرار گرفتند. بر اساس انتشار چینه‌شناسی گونه‌های Equisetites arenaceus, Scytophyllum persicum, Pterophyllum bavieri, Pterophyllum aequale و Nilssoniopteris musafolia سن رتین برای این مجموعه خاطر نشان می‌گردد. همچنین، بر پایه پراکنش فلور رتین در ستون چینه شناسی، یک بیوزون تجمعی (Assemblage zone I) تشخیص داده شد. این مجموعه گیاهان فسیل موید آب و هوای مرطوب نیمه گرمسیری تا گرمسیری برای زمان رتین در منطقه پروده طبس هستند.
