بهرام علیزاده؛ خالد معروفی؛ محمدحسین حیدری فرد
دوره 28، شماره 3 ، پاییز 1391، صفحه 1-18
چکیده
سنگ‌های منشاء از چگالی کمتری نسبت به دیگر لایه‌ها برخوردار بوده و از طرفی سرعت عبور موج، تخلخل و مقاومت بیشتری را نشان می‌دهند. بنابراین میتوان از نگاره‌های چاه‌پیمایی بهمنظور شناسایی این سنگ‌ها و بعنوان شاخصی جهت تعیین توان هیدروکربنی آنها استفاده نمود. این مهم معمولاً بوسیله روش‌های هوشمند نظیر شبکه عصبی مصنوعی و ...
بیشتر
سنگ‌های منشاء از چگالی کمتری نسبت به دیگر لایه‌ها برخوردار بوده و از طرفی سرعت عبور موج، تخلخل و مقاومت بیشتری را نشان می‌دهند. بنابراین میتوان از نگاره‌های چاه‌پیمایی بهمنظور شناسایی این سنگ‌ها و بعنوان شاخصی جهت تعیین توان هیدروکربنی آنها استفاده نمود. این مهم معمولاً بوسیله روش‌های هوشمند نظیر شبکه عصبی مصنوعی و ΔLogR انجام می‌گیرد. سنگ‌شناسی متغیر و وجود مقادیر گوناگون ماده آلی کل (TOC)، موجب شد تا سازند شیلی ـ آهکی پابده جهت اعتبارسنجی و مقایسه نتایج روش‌های نامبرده در زمینه سنجش TOC انتخاب گردد. آنالیز رگرسیونی نشان می‌دهد که انطباق نتایج شبکه عصبی با مقادیر پیرولیز راکایول (99%)، بهمراتب بهتر از انطباق نتایج روش ΔLogR (60%) است. محاسبه مجذور خطای میانگین (Mean Square Error) روش‌های یادشده نیز نتیجه فوق را آشکار نمود (استفاده بدلیل کارایی بالاتر MSE در نمایش خطای واقعی)، به‌طوریکه خطای MSE روش شبکه عصبی (07/0)، بسیار کمتر از روش ΔLogR (98/0) است. با افزایش محتوای ماده آلی و میزان رس نمونهها، کارایی روش ΔLogR نیز افزایش می‌یابد. در این مطالعه، MSE روش ΔLogR از سنگ‌شناسی شیلی به آهکی، به ترتیب از 27/0 به 41/1 افزایش می‌یابد. براساس نتایج شبکه، TOC در سازند پابده میدان مارون از 45/0 تا 4 درصد وزنی متغیر میباشد. این سازند را از نظر میزان TOC میتوان به سه بخش A و C، با مقادیر ماده آلی کمتر از 1% و B، با مقادیر ماده آلی بالاتر از 1% تقسیم نمود. ضخامت کل، میزان ماده آلی و درصد رس سازند در راستای جنوبشرق میدان افزایش می‌یابد که این خود نشانگر افزایش عمق حوضه ته‌نشینی در این راستا میباشد. درنهایت، با توجه به انطباق مرز بالایی لایه غنی از ماده آلی B با نوسانات شدید نگاره گاما، میتوان این مرز را بعنوان شاخصی مناسب جهت شناسایی مرز ائوسن ـ الیگوسن و رخداد پیرنین به‌کار گرفت.
محمود شرفی؛ اسدا... محبوبی؛ سید رضا موسوی حرمی
دوره 28، شماره 3 ، پاییز 1391، صفحه 19-36
چکیده
دو فرآیند دیاژنزی گلاکونیتی شدن و تشکیل سیمان کلسیتی و ارتباط آنها با تغییرات سطح آب دریا در رسوبات سیلیسی آواری- کربناته سازند آیتامیر (آلبین- سنومانین) در حوضه کپه داغ مورد بررسی قرار گرفته است. واحد ماسه سنگ تحتانی، شامل تناوبی عمدتاً از ماسه سنگ و بین لایه‌های شیل- آهک و واحد شیل فوقانی، دو بخش عمده رسوبات این سازند را تشکیل ...
بیشتر
دو فرآیند دیاژنزی گلاکونیتی شدن و تشکیل سیمان کلسیتی و ارتباط آنها با تغییرات سطح آب دریا در رسوبات سیلیسی آواری- کربناته سازند آیتامیر (آلبین- سنومانین) در حوضه کپه داغ مورد بررسی قرار گرفته است. واحد ماسه سنگ تحتانی، شامل تناوبی عمدتاً از ماسه سنگ و بین لایه‌های شیل- آهک و واحد شیل فوقانی، دو بخش عمده رسوبات این سازند را تشکیل می‌دهند. ماسه سنگ‌های واحد تحتانی از نظر ترکیب و ارتباط آنها با تغییرات سطح آب دریا به دو دسته رخساره‌های پیشرونده و پسرونده تقسیم می‌شوند و بر این اساس، مسیر‌های دیاژنتیکی مختلفی را نشان می‌دهند. در رخساره‌های پیشرونده پوسته‌های فسیلی تجمع یافته‌اند که با پیشرفت دیاژنز تحت سیمانی شدن وسیع قرار گرفته و در طی مراحل دفن حداقل فشردگی را تحمل کرده‌اند. در ماسه سنگ‌های پسرونده که دارای مقادیر کمتری پوسته‌های فسیلی هستند سیمان کلسیتی به میزان محدود مشاهده می‌شود و فرآیند فشردگی تأثیر بیشتری داشته است. سیمان کربناته و گلاکونی در سازند آیتامیر در دسته رخساره‌های پیشرونده (TST) و به خصوص در زیر سطح حداکثر سیلابی (MFS) و در زیر سطح پیشروی (TS) مشاهده می‌شوند. در صورتی که در رسوبات دسته رخساره‌های پسرونده (HST) اساساً مقادیر بسیار کمتری سیمان کلسیتی و گلاکونی وجود دارد. علاوه بر این دسته رخساره‌های پیشرونده و سطح حداکثر سیلابی با گلاکونیت‌های رسیده و خیلی رسیده مشخص است.
فاطمه واعظ جوادی؛ نصراله عباسی
دوره 28، شماره 3 ، پاییز 1391، صفحه 37-64
چکیده
گروه شمشک در منطقه بلده دارای گسترش و رخنمون بسیار خوبی میباشد. تعداد 22 گونه ماکروفسیل گیاهی متعلق به 14 جنس از راسته‌های مختلفی نظیر اکوئی ستال‌ها، فیلیکال‌ها، بنتیتال‌ها، سیکادال‌ها، گینکگوآل‌ها، چکانوسکیال‌ها و کونی فرال‌ها تشخیص داده شد. دو بیوزون تجمعی (Assemblage zone) در منطقه بلده، البرز مرکزی ...
بیشتر
گروه شمشک در منطقه بلده دارای گسترش و رخنمون بسیار خوبی میباشد. تعداد 22 گونه ماکروفسیل گیاهی متعلق به 14 جنس از راسته‌های مختلفی نظیر اکوئی ستال‌ها، فیلیکال‌ها، بنتیتال‌ها، سیکادال‌ها، گینکگوآل‌ها، چکانوسکیال‌ها و کونی فرال‌ها تشخیص داده شد. دو بیوزون تجمعی (Assemblage zone) در منطقه بلده، البرز مرکزی مورد شناسایی قرار گرفت. بیوزون تجمعی I با دو گونه Ptilophyllum minor و Klukia exilis و بیوزون تجمعی II با اولین حضور گونه Coniopteris hymenophylloides و آخرین حضور گونه Ptilophyllum harrisianum تعیین می‌شوند. همچنین، بر مبنای حضور گونههای Equisetites columnaris ، Coniopteris hymenophylloides ، Klukia exilis ، Nilssonia macrophylla و Ptilophyllum minor سن ژوراسیک زیرین تا میانی (؟هتانژین- توآرسین تا باژوسین) برای رسوبات این منطقه خاطرنشان میگردد.
حمیدرضا پاکزاد؛ محمدعلی مکی زاده؛ مهرداد پسندی؛ زینب علی نیا
دوره 28، شماره 3 ، پاییز 1391، صفحه 65-82
چکیده
پلایای گاوخونی واقع در 130 کیلومتری جنوب شرق اصفهان از پهنه‌های ماسه‌ای، گلی و نمکی تشکیل شده است. این پلایا شامل دومحیط دلتایی و دریاچه پلایایی است . در غرب آن تپه‌های ماسه‌ای به طول حدود 45 کیلومتر گسترش دارند. اجزاء تشکیل دهنده رسوبات ماسه‌ای بادی و آبی را خرده سنگ‌های آندزیت، داسیت، توف، گرانیت، شیست، گنیس، سنگ آهک فسیل‌دار، ...
بیشتر
پلایای گاوخونی واقع در 130 کیلومتری جنوب شرق اصفهان از پهنه‌های ماسه‌ای، گلی و نمکی تشکیل شده است. این پلایا شامل دومحیط دلتایی و دریاچه پلایایی است . در غرب آن تپه‌های ماسه‌ای به طول حدود 45 کیلومتر گسترش دارند. اجزاء تشکیل دهنده رسوبات ماسه‌ای بادی و آبی را خرده سنگ‌های آندزیت، داسیت، توف، گرانیت، شیست، گنیس، سنگ آهک فسیل‌دار، ماسه سنگ و کانی‌های کوارتز و فلدسپات تشکیل می‌دهند. کانی‌های سنگین این رسوبات را مجموعه کانی‌های سنگین هورنبلند، پیروکسن، اپیدوت، زیرکن، گارنت، اسپینل، ایدوکراز، تورمالین، بیوتیت، ولاستونیت، مگنتیت، هماتیت، گوتیت و پیریت شامل می‌شوند. نتایج موید این است که اسکارن‌های فشارک واقع در شمال شرق منطقه منشا کانی‌های اسپینل، ایدیوکراز و ولاستونیت هستند. کانی‌های سیلیکاته سنگین هورنبلند، پیروکسن، اپیدوت، زیرکن، گارنت، تورمالین، بیوتیت و مگنتیت غالباً از نوار آتشفشانی ارومیه- دختر واقع در شمال شرق منطقه و پیریت، هماتیت و لیمونیت از انواع سنگ‌های آهن دار منطقه منشأ گرفته‌اند. مطالعات بیانگر این است که لیتولوژی و توزیع آن درحوزه آبریز پلایا و حمل ذرات توسط رودخانه دائمی زاینده رود در نوع جنس و توزیع ذرات در ماسه‌های آبی و بادی منطقه نقش زیادی داشته و سایر عوامل از اهمیت کمتری برخوردار بوده‌اند.
فاطمه آدینه؛ عطاءالله کاویان؛ قربان وهاب زاده؛ عبدالواحد خالدی درویشان
دوره 28، شماره 3 ، پاییز 1391، صفحه 83-98
چکیده
عوامل زمینشناسی و رسوب‌شناسی در تغییرات اندازه مواد بستر در جهت پاییندست رودخانه موثر هستند و میتوان در جهت شناخت فرآیندهای هیدرولوژی حوزه آبخیز و همچنین در طراحی سازه‌های هیدرولیکی و مدیرت مخازن استفاده نمود. به همین منظور این پژوهش در حوزه آبخیز قلعهسر با طول رودخانه اصلی 24 کیلومتر در حوزه آبخیز قلعه سر در ...
بیشتر
عوامل زمینشناسی و رسوب‌شناسی در تغییرات اندازه مواد بستر در جهت پاییندست رودخانه موثر هستند و میتوان در جهت شناخت فرآیندهای هیدرولوژی حوزه آبخیز و همچنین در طراحی سازه‌های هیدرولیکی و مدیرت مخازن استفاده نمود. به همین منظور این پژوهش در حوزه آبخیز قلعهسر با طول رودخانه اصلی 24 کیلومتر در حوزه آبخیز قلعه سر در استان مازندران انجام گرفت. در این پژوهش، پس از شناسایی منطقه مورد نظر، رسوبات از 11 مقطع در طول آبراهه اصلی در جهت پاییندست رودخانه به روش ترکیبی نمونه برداری شد. سپس خصوصیات ریخت‌سنجی رسوبات بستر با استفاده از روش الک و دستگاه گراولومتر و در نهایت با استفاده از نرم افزار GRADISTAT تعیین شد. همچنین خصوصیات فیزیکی حوزه آبخیز در محیط نرم افزار Arc/GIS 9.2 بدست آمد. در نهایت به منظور تعیین موثرترین ویژگی‌های فیزیکی حوزه بر خصوصیات ریخت‌سنجی رسوباتبستر، جهت تحلیل دادهها از نرم افزار SPSS 16 استفاده شد. نتایج رگرسیونی دو متغیره نشان داد که بهترین مدل بدست آمده بین فاکتور D50 با آبراهه رتبه1 و در رگرسیون چند متغیره بین فاکتور D50 با فاصله از بالادست بوده است.
سکینه عارفی فرد
دوره 28، شماره 3 ، پاییز 1391، صفحه 99-117
چکیده
رسوبات پرمین (گوادالوپین- لوپینگین) در مقطع ایل بیک در ناحیه زردکوه بختیاری در زاگرس مرتفع برای اولین بار از نظر فونای فوزولینید موجود در آن بطور جامع بررسی شد. در این مطالعه تعداد 30 گونه متعلق به 14 جنس شناسایی شدند و علاوه بر این گونه جدید Rugososchwagerina zagroensis از نظر سیستماتیک توصیف شد. تعداد 5 زون فوزولینید در سازند دالان در مقطع مورد ...
بیشتر
رسوبات پرمین (گوادالوپین- لوپینگین) در مقطع ایل بیک در ناحیه زردکوه بختیاری در زاگرس مرتفع برای اولین بار از نظر فونای فوزولینید موجود در آن بطور جامع بررسی شد. در این مطالعه تعداد 30 گونه متعلق به 14 جنس شناسایی شدند و علاوه بر این گونه جدید Rugososchwagerina zagroensis از نظر سیستماتیک توصیف شد. تعداد 5 زون فوزولینید در سازند دالان در مقطع مورد مطالعه شده شناسایی شد. قدیمی ترین زون Preaskinerella parviflucta-Chusenella? pseudocompacta است که در 120 متری قاعده مقطع وجود دارد و قابل نسبت دادن به کوبرگندین است. دومین زون که در فاصله 120 متری تا 320 متری مقطع شناسایی شده Eopolydiexodina persica است که سن مورگابین زیرین-میانی را دارد. سومین زون که Chusenella schwageriniformis-Rugososchwagerina zagroensis است در یک افق باریک در 320 متری تا 350 متری توالی سازند دالان وجود دارد و سن مورگابین بالا-میدین آغازی را نشان می دهد. چهارمین زون Parafusulina crassispira است که به سن میدین زیرین است در فاصله 360 متری تا 435 متری قاعده مقطع قابل تشخیص است. پنجمین زون Afghanella schencki است که به سن بخش بالایی میدین است و در فاصله 438 متری تا 687 متری قاعده توالی قرار دارد. چینه‌های که در 920 متری قاعده مقطع وجود دارند دارای فرامینیفرهایی نظیر Paraglobivalvulina sp. و Dagmarita sp. است که سن لوپینگین برای آن در نظر گرفته می شود. چینه‌هایی که در فاصله 687 متری و 920 متری در داخل توالی وجود دارند فاقد فسیل هستند و بنابراین یا سن آنها گوادالوپین و یا لوپینگین است. فونای فوزولینید مطالعه شده شباهت با فونای تتیس غربی را نشان می‌دهد.
