نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد شلالوند ¹
• محمد حسین آدابی ²
• افشین زهدی ³

¹ کارشناسی ارشد، گروه حوضه‌های رسوبی و نفت، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران.

² استاد/ گروه حوضه های رسوبی و نفت، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

³ استادیار/ گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، ایران.

چکیده

در این مقاله، تکامل زیستی پلت‌فرم کربناتۀ سازند‌تله‌زنگ به‌سن پالئوسن در ناحیۀ کرمانشاه با تمرکز برروی اجزاء‌فسیلی (نظیر جلبک‌ها، مرجان‌ها و فرامینیفرهای بنتیک) در دو مرحله (بازۀ زمانی) مورد بررسی قرار گرفته‌است. بدین منظور، دوبرش چینه‌شناسی مناسب ازاین‌سازند یکی در جنوب (برش کبوتربالا) و دیگری در جنوب غرب (برش باریکه) کرمانشاه انتخاب، نمونه‌برداری و مطالعه گردید. جهت دستیابی به دید وسیع‌تر، نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش با دیگر بخش‌های حوضۀ تتیس درسرتاسر دنیا نیز مقایسه گردیده‌است. محیط رسوبی نهشته‌های مورد مطالعه از سازند تله‌زنگ یک رمپ کربناته است که به دلیل نبود ساختارهای ریفی گسترده و پیوسته، احتمالاً به‌صورت یک رمپ کربناته کم‌شیب می‌باشد. شیب این پلت‌فرم‌کربناته از بخش‌های شمال‌غرب (برش‌باریکه) به سمت جنوب‌شرق (برش‌کبوتربالا) افزایش می‌یابد. دربرش‌های موردمطالعه چهاررخساره شناسایی گردیده‌است که به‌ترتیب عبارتنداز رخسارۀزیستی جلبک سبز، رخسارۀزیستی‌مرجانی، رخساره‌زیستی جلبک‌سبز و فرامینیفربنتیک و در نهایت رخسارۀزیستی فرامینیفربنتیک و جلبک‌سبز. در بخش‌های پایینی سازند تله‌زنگ حضور رخساره‌های جلبکی و مرجانی (ریف‌های وصله‌ای) بیانگر اولین مرحله از تکامل‌زیستی کربنات‌های این سازند می‌باشد که نظیرچنین رخساره‌هایی درتوالی‌های پالئوسن دیگرمناطق تتیس نیز شناسایی شده‌است. در طول زمان ودربخش‌های بالایی سازند‌تله‌زنگ مرجان‌ها حذف‌شده و فراوانی جلبک‌های‌سبز به‌شدت کاهش می‌یابد که باحضور فرامینیفرهای بنتیک همراه‌بامقادیرکم جلبک‌های‌سبز دومین مرحله ازتکامل‌زیستی‌پلت‌فرم‌کربناته سازند‌تله‌زنگ در منطقۀ کرمانشاه شکل می‌گیرد. در منطقۀ کرمانشاه و دربرش‌های مورد مطالعه، در زمان ائوسن پیشین، در نتیجه پسروی آب دریا تشکیل کربنات‌های سازند تله‌زنگ به‌طورکامل متوقف شده ورسوبات تخریبی قرمز رنگ سازند کشکان جایگزین کربنات‌های سازند تله‌زنگ می‌شود. اگرچه تشکیل کربنات‌های این سازند دردیگرمناطق حوضۀ رسوبی زاگرس (استان لرستان) تا ائوسن میانی ادامه می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

• رخساره زیستی
• تکامل زیستی پلت‌فرم کربناته
• سازند تله‌زنگ
• پالئوسن
• کرمانشاه

موضوعات

• میکروفاسیس

عنوان مقاله [English]

Biological evolution of the carbonate platform of the Taleh Zang Formation in Kermanshah region

نویسندگان [English]

• Mohammad Shalalvand ¹
• mohammadhossein adabi ²
• Afshin Zohdi ³

¹ M.Sc, Department of Sedimentary Basins and Petroleum, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

² Professor, Department of Sedimentary Basins and Petroleum, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

³ Assistant Professor, Department of Geology, Faculty of Sciences, University of Zanjan, Zanjan, Iran.

چکیده [English]

In this paper, the biological evolution of the carbonateplatform of the TalehZang Formation with Paleocene age in Kermanshah region havebeen investigated in two stages concentrating on fossil debris. For this purpose, two suitable stratigraphic successions of this formation in south (KaboutarBala succession) and southwest (Barikeh succession) of Kermanshah werestudied. The results of this study have been compared with other parts of Tethys basin around the world. Depositional environment of the studied deposits is a carbonate ramp and is probably form a low gradient ramp.The gradient ofthis platform increases from the northwest to the southwest. Four biofacies were recognized in the studied successions, which include green algae biofacies, coral biofacies, green algae and benthic foraminifera biofacies and benthic foraminiferagreen algae biofacies. In thelower parts ofthe TelehZangFormation, the presence of algal and coral facies indicates the first stageof carbonate evolution ofthis formation, which, such facies, has been identified in the Paleocene sequences of other Tethys sectors. In the upper parts of the TelehZangFormation, corals disappeared and abundance of green algae is greatly reduced, which, by the presence of benthic foraminifera with low amounts of green algae, the second stage of the evolution of the carbonate platform of the TelehZangFormation in the Kermanshah region is formed. In the Early Eocene in the studied successions, due to seawater regression, the production of carbonates in the TelehZangFormation stopped and the detrial sediments of the KashkanFormation replaced. However, carbonates production of this formation continues in other areas of the Zagros basin (Lorestan province) until Middle Eocene.

کلیدواژه‌ها [English]

• Biofacies
• Carbonate platform biological evolution
• Taleh Zang Formation
• Paleocene
• Kermanshah